چکیده:
مفاهیم سهگانۀ عزت، حکمت و مصلحت، مثلثی الزامآور برای سیاست خارجی ج.ا.ایران است. چارچوب نظری پژوهش، بر اساس منظومۀ فکری مقام معظم رهبری(مدظله العالی) است. تعابیر بیان شده این ظرفیت را دارد که به چارچوبی کلان و به تبع آن به برنامهای راهبردی بدل شود تا دیپلماسی همواره و در همۀ دولتها بر محور آن حرکت کند. هدف پژوهش، تبیین سیاست خارجی از منظر امامخامنهای(مدظله العالی) بر اساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحتو تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی، با رویکرد کمی و با استفاده از تکنیک دلفی انجام شده است. نتایج تحقیق حکایت از این دارد که شکست در دستیابی به اهداف در سیاست خارجی الزاماً به معنای خدشه در عزت ج.ا.ایران نیست. ایران در نظر کشورهای غربی به ویژه آمریکا، کشوری شکستناپذیر نیست. رفتار حکیمانه الزاماً به معنای پیگیری یک سیاست در همه زمانها و مکانها نیست. آنچه در درجه اول اهمیت قرار دارد، حفظ نظام است. چنانچه زمانی اصل و موجودیت نظام در خطر باشد و ادامه دشمنی علیه آمریکا، موجودیت نظام را با خطر روبهرو سازد، میتوان به نحو موقتی از این دشمنی دست کشید. ادامه کمک به حزبالله و حماس، با توجه به رویکرد تقابلی آنها نسبت به رژیم صهیونیستی، به مصلحت نظام ج.ا.ایران است.
خلاصه ماشینی:
ایشان این مهم را همواره به دستگاه دیپلماسی دولت ها یادآوری کرده اند: «این سه شعار عزت ، حکمت ، مصلحت را درست باید بفهمیم ؛ اگر توانستیم این ها را عملیاتی بکنیم ، سیاست خارجی ما همان چیزی خواهد شد که نیاز کشور به آن است و شایسته تر از نظام جمهوری اسلامی است » (بیانات رهبری در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت ، (1392/06/06 چالش اصلی سیاست خارجی ج .
با آنکه تلاش های بسیاری برای انطباق سیاست خارجی برپایۀ عزت ، حکمت و مصلحت انجام شده ، لیکن تاکنون تلاش مدونِ علمی جهت ارائه مصادیق و موضوعات روز مبتنی بر مفاهیم سه گانه از منظر مقام معظم رهبری ارائه نشده است .
تعابیر عزت ، حکمت و مصلحت که همواره توسط مقام معظم رهبری در عرصۀ سیاست خارجی مورد تأکید است ، این ظرفیت را دارد که به چارچوبی کلان و به تبع آن برنامۀ راهبردی روشن بدل شود تا دیپلماسی همواره و در همه دولت ها بر محور آن حرکت کند.
در بحث امنیت ملی و سیاست خارجی ، آن رفتاری از منظر قرآن کریم و سیره ائمه معصومین (ع ) و به تبع آن ، چارچوب اندیشۀ مقام معظم رهبری (مدظله العالی ) حکیمانه است که به آینده - نگری ، رفتار مسئولانه و داشتن نگاه بلندمدت ، در نظر داشتن مصلحت اسلام و نظام اسلامی و همچنین بهره گیری از آموزه های عملی دین اسلام همچون تقیه ، تأکید داشته اند.