چکیده:
هدف از این پژوهش شناسایی مناطق مستعد تبدیل شدن به کانون های گرد و غبار در استان لرستان
می باشد در این راستا روش انجام کار مبتنی بر طبقه بندی، هر کدام از لایه های مربوطه، تعیین یا استخراج معیارهای کانون گردوغبار، وزن دهی به هرکدام از لایه های مربوطه با استفاده از ماتریس وزن دهی زوجی AHP، و در نهایت برهم نهی نهایی لایه های مربوطه برای تعیین نواحی مساعد کانون های گردوغبار با استفاده از نرم افزارهای GIS،Spss ،Expert Choice می باشد. نتایج نشان داد که حدود 9 درصد از مساحت استان لرستان پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به کانون های محلی گردوغبار داشته اند. توزیع فضایی این طبقه در استان در نقشه نهایی تولید شده بیانگر آن بود بیشترین مساحت این طبقه در نواحی شرقی و به ویژه شمال شرق استان که شامل شهرستان های ازنا و الیگودرز متمرکز شده است. در نواحی جنوبی منطقه مورد بررسی نیز از جمله شهرستان های پلدختر و رومشگان نیز بخش هایی دیده میشود. در نواحی مرکزی استان و همینطور بخش های شمال غرب استان شامل شهرستان های خرم آباد، دلفان، سلسله و دورود این طبقه مشاهده نمیگردد. در بخش های جنوبی شهرستان کوهدشت نیز بخش های کوچکی از طبقه کانون های بالقوه گردوغبار مشاهده میگردد. این طبقه بیشترین ریسک را برای تبدیل شدن به یک کانون فعال گردوغبار وجود دارد. منبع تغذیه بسیاری از رخدادهای گردوغبار استان نیز میتوان گفت همین نواحی هستند که برخی از آن ها در حال حاضر کانون های بالقوه گردوغبار هستند.
Drought phenomenon as one of the most disastrous natural disasters in the arid and semi-arid regions of the world has caused a lot of problems in these areas. Due to its proximity to large desert areas, Lorestan province is frequently exposed to severe dust. Our goal in this research is to identify areas susceptible to becoming dusty in Lorestan province
The method of doing research is analytical and statistical and the method of doing the work based on classification, each of the layers concerned, determining or extracting the criteria of dusty cores, weighing each of the layers using the AHP pair weighing matrix, Finally, the final collapse of the relevant layers is to determine the favorable areas of dusts using GIS, Spss, Expert Choice software. The results showed that about 9% of the area of Lorestan province has a high potential for becoming dusty locally. The spatial distribution of this floor in Lorestan province was presented in the final map of the total weight loss of all layers, which indicated that the largest area of this class is concentrated in the eastern regions, especially the northeast of the province, which includes the Azna and Oligudarz counties. There are also parts of this category in the southern regions of the study area, including the cities of Poldokhtar and Rumshagan. In the central regions of the province as well as in the northwest of the province including the Khorramabad, Delfan, Dynasty and Dorood districts this class is not observed. In the southern parts of the city of Kohdasht, small parts of the floor of the potential centers of dust are also observed. This floor has the most risk of becoming a dusty focus. The power source of many of the provincechr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))s dusty incidents can also be said to be areas where some of them are currently potential sources of dust.
خلاصه ماشینی:
در اين زمينه در داخل و خارج از ايران مطالعاتي صورت گرفته است که در ادامه به برخي از آنها اشاره خواهد شد، (عزيزي و همکاران ، ١٣٩١ ) فرايندهاي ترموديناميکي در فصل گرم و فرايندهاي ديناميکي در فصل سرد را مهمترين عامل در شکل گيري و انتقال گردوغبار به نيمۀغربي کشور بيان کردند (خوش کيش و همکاران ، ١٣٩٠) به شناسايي مشکلات عديده اي که گردوغبار دراستان لرستان وتحليل شرايط موثر در ايجاد پديده گردوغبار از نظرسينوپتيکي پرداختند.
به بررسي پديده گردوغبار و نيز به رابطه ميزان آلودگي هوا و پيامدهاي آن در استان ايلام با استفاده از تجزيه و تحليل آماري در دوره زماني مشخص پرداختند و به اين نتيجه رسيدندکه تعدادکانون هاي گردوغبار در دو دهه گذشته در کشورهاي عراق و عربستا و سوريه تقريبا٣/٥برابر شده وبه تبع آن تقريبا هرسال تعداد و غلظت روزهاي همراه باگردوغباردر همه ايستگاه هاي مورد بررسي نسبت به سال گذشته بيش تر شده است .
در نهايت با توجه به وزن هاي اختصاص داده شده ، اقدام به برهم نهي وزن دار لايه ها در محيط GIS شد و در نهايت نقشه پهنه بندي پتانسيل يا استعداد شکل گيري کانون هاي گردوغبار محلي در استان لرستان به دست آمد.
جدول ٢: طبقه بندي لايه شيب براساس قابليت توليد گرد و غبار بر اساس مطالعه ( پروس پرو و همکاران ٢٠٠٢) (رجوع شود به تصویر صفحه) (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٣: لايه طبقه بندي عامل شيب در منطقه مورد مطالعه بر اساس نقش آن در تشکيل کانون گردوغبار • عامل قابليت اراضي - تلفيق لايه ها در جدول ١١ وزن هاي نهايي هرکدام از فاکتورها ارائه شده است .