چکیده:
هدف: هدف از مقاله حاضر، ارائه مدلی برای ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک با توجه به ویژگیهای محیطی و شرایط حاکم بر صنعت بانکداری است. بر خلاف پژوهشهای قبلی، در این پژوهش، به تمام ابعاد ریسک توجه شده است. همچنین، با توجه به اینکه بیانیههای کمیته بال، الزامات حداقلی برای تعیین سلامت مالی بانکها ارائه میکند، این پژوهش، شاخصهایی برای ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک بانکها، با در نظر گرفتن بیانیههای کمیته بال، استانداردهای گزارشگری مالی بینالمللی و بیانیههای کمیته کوزو ارائه کرده است.
روش: در این پژوهش از روش کیفی و رویکرد مبتنی بر نظریهپردازی زمینه بنیان استفاده شده است. برای این منظور، با اخذ نظرهای خبرگان صنعت بانکداری و بهویژه اعضای کمیته ریسک بانکها، ضمن استخراج ریسکهای صنعت بانکداری کشور و همچنین عوامل مؤثر بر اثربخشی مدیریت ریسک، مدل یکپارچه ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک ارائه شده است.
یافتهها: بانکهای کشور با ریسکهای مالی، عملیاتی، استراتژیک، تجاری و ریسک وقایع مواجهاند. یافتهها نشان داد که اثربخشی مدیریت ریسک را میتوان با 47 شاخص و در طبقات مالی، عملیاتی، استراتژیک، تجاری و وقایع ارزیابی کرد. بر اساس نتایج، علاوه بر عملکرد بانک مرکزی، وضع قوانین جدید و تغییر قوانین و مقررات، در بهبود اثربخشی مدیریت ریسک توسط بانکها، مهمترین نقش را ایفا میکند. در نهایت، مدیریت ریسک اثربخش، علاوه بر پیامدهای مثبت برای سازمان، در سطح جامعه و بینالملل نیز دارای پیامدهای مثبت است.
نتیجهگیری: بر اساس شاخصهای بهدستآمده در این پژوهش، میتوان گفت، علاوه بر شاخصهای متداولی که برای ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک وجود دارد، شاخصهای دیگری نیز بر مبنای محیط اقتصادی کشور ایران، در ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک صنعت بانکداری کشور مؤثر است.
Objective: The purpose of this paper is to develop a model for evaluating the effectiveness of risk management according to the environmental characteristics and conditions of the banking industry. Unlike previous studies, all aspects of risk have been considered in this study. Also, given that the Basel Committee Statements provide minimal requirements for determining the financial health of banks, this study intends to evaluate indicators for assessing the effectiveness of bank's risk management, taking into account Basel Committee statements, International financial reporting standards for banks and COSO Committee statements. Methods: In this research, a qualitative method and a grounded theory-based approach have been used. For this purpose, an integrated model of risk management effectiveness has been Provided by obtaining the opinions of banking industry experts, and in particular members of the Bank Risk Committee, while extracting the risks of the banking industry as well as factors affecting the effectiveness of risk management. Results: The results of the study showed that the country's banks are exposed to financial, operational, strategic, business and eventual risks. The findings showed that the effectiveness of risk management can be assessed by 47 indicators in financial, operational, strategic, business and event categories. The results also showed that in addition to the performance of the central bank, the introduction of new laws and changes in laws and regulations play the most important role in improving banks' risk management effectiveness. Finally, the findings of the study showed that effective risk management in addition to the positive consequences for the organization has positive consequences at the community and international level. Conclusion: The indicators obtained in this study showed that in addition to common indicators for assessing effectiveness of risk management, there are other indicators based on the economic environment of Iran that can be effective in assessing effectiveness of risk management in the banking industry.
خلاصه ماشینی:
همچنين ، با توجه به اينکه بيانيه هاي کميته بال ، الزامات حداقلي براي تعيين سلامت مالي بانک ها ارائه مي کند، اين پژوهش ، شاخص هايي براي ارزيابي اثربخشي مديريت ريسک بانک ها، بـا در نظـر گـرفتن بيانيـه هـاي کميتـه بـال ، استانداردهاي گزارشگري مالي بين المللي و بيانيه هاي کميته کوزو ارائه کرده است .
براي اين منظور، بـا اخـذ نظرهـاي خبرگـان صـنعت بانکداري و به ويژه اعضاي کميته ريسک بانک ها، ضمن استخراج ريسک هاي صنعت بانکداري کشور و همچنين عوامل مؤثر بر اثربخشي مـديريت ريسـک ، مدل يکپارچه ارزيابي اثربخشي مديريت ريسک ارائه شده است .
طبقه بندي انواع ريسک ها از ديدگاه بانک جهاني {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ريسک مالي ريسک وقايع ساختار ترازنامه ريسک سياسي صورت سود و زيان ريسک سرايت نسبت کفايت سرمايه ريسک بحران هاي مالي ريسک اعتباري ساير ريسک ها ريسک نقدينگي ريسک نرخ سود (بازده ) ريسک بازار ريسک نرخ ارز همان طور که اشاره شد، ديدگاه نهادهاي بين المللي در خصوص طبقه بنـدي انـواع ريسـک هـا متفـاوت اسـت .
گفتني است ، کميته بال به صورت مسـتقيم اثربخشـي مـديريت ريسـک را تعريـف نکـرده اسـت ، بـا ايـن حـال ، از رهنمودهاي منتشرشده توسط اين کميته در خصوص مديريت مؤثر انواع ريسک هـا مـي تـوان چنـين اسـتنتاج کـرد کـه اثربخشي مديريت ريسک به مفهوم شناسايي ، ارزيابي ، نظارت و کنترل يـا کـاهش انـواع ريسـک هـاي عمليـاتي ، بـازار، نقدينگي و اعتباري مطابق با حدود تعيين شده توسط هر بانک است .
Oluwafemi, Israel, Simeon & Olawale 9.
Enterprise Risk Management and FirmPerformance: AContingency Perspective, Journal of Accounting and Public Policy, 28 (4), 301–327.
Principles of Risk Management in E-Banking, Central Bank Publications, (in Persian)