چکیده:
این مقاله درصدد است بعد از شناخت ریشههای اخلاقی-مذهبی موثر در کارآفرینی نخستین سرمایهداری، اولا نظر اسلام را در خصوص این ریشههای اخلاقی-مذهبی ارائه دهد و ثانیا آموزههای اساسیای را بیان کند که اهتمام به آنها در فعالیتهای کارآفرینانه از آسیبهای نظام اقتصادی غربی ممانعت میکند. این پژوهش با روش اسنادی و معنیشناسی به انجام رسید. نتایج حاکی است برخی مولفههای اخلاقی-مذهبی در کارآفرینی نخستین سرمایهداری، مورد پذیرش اسلام نیست. بهعلاوه، "گسترده خواهی اقتصادی آزاد از هر قید" که ویژگی اخلاقی حاکم بر اقتصاد کنونی غرب است نهتنها با آموزههای اسلام که حتی با کتاب مقدس مسیحیت نیز مغایر است. اسلام اولا توفیقطلبی را که از مهمترین ویژگیهای کارآفرینان است نه از طریق تقدیس ثروتاندوزی یا ایجاد اشتیاق به سود محض و گستردهخواهی اقتصادی، که با دعوت به عمران و آبادانی زمین، تحصیل نصیب دنیایی، و نهایتا رحمت الهی برمیانگیزد، ثانیا در جهت ارتقای زندگی شخصی و عمومی و درعینحال ممانعت از آسیبهای سرمایهداری، کارآفرینان را به بیشینهسازی تلاش برای افزایش درآمد و بهگردش درآوردن ثروت از طریق مکانیسم زکات، انفاق و ایجاد شغل توصیه میکند.
Abstract: This article aimed to identify the effective ethical-religious roots on primary entrepreneurship within capitalism, in order to firstly present Islam's view on the ethical-religious roots; and secondly, to state the basic teachings preventing the dilemmas that the Western economic system has been suffering from. The research was done by content analysis and semantic methods. The results suggest that some of the ethical-religious roots of primary entrepreneurship in capitalism are not accepted by Islam. In addition, “Economic greed” that isn’t acceptable in Islamic view, is contrary to the Bible too. Islam firstly, does not encourage achievement motivation, which is one of the most important characteristics of entrepreneurs, by sanctifying wealth and mere profit; Islam encourages it by inviting to development of the earth and ultimately to Allah mercy and grace. Secondly, in order to improve personal and public life while preventing the capitalist dilemmas, Islam advises entrepreneurs to maximize efforts to increase income and return wealth through zakat, charity and job creation.
خلاصه ماشینی:
٢. اهداف و پرسش هاي پژوهش با عنايت به وجود رابطه بين مذهب ، کارآفريني و رشد اقتصادي و اينکه به طورکلي باورهاي مذهبي و سنت به طور جالب توجهي رفتار اقتصادي جوامع را تحت تأثير قرار ميدهند (آودرچ 1 Lewis, Bernard بررسي تطبيقي آموزه هاي اسلامي و ريشه هاي مذهبي کارآفريني و ميير١، ٢٠٠٩) هدف مقاله حاضر اين است که اولا عوامل اخلاقي-مذهبي اثرگذار در فعاليت هاي کارآفرينانه اي را موردبررسي قرار دهد که در پيدايش يا تقويت رشد اقتصادي و سرمايه داري نقش ايفا کردند؛ ثانيا اين عوامل با مباني اسلامي ارزيابي شوند تا زمينه اي براي نيل به کارآفريني اسلامي ايجاد شود.
٦. يافته هاي پژوهش نخستين سوال پژوهشي اين بود که آيا فعاليت هاي کارآفرينانه اي که منجر به رشد اقتصادي سرمايه دارانه شد ريشه اي در عقايد مذهبي داشته است ؟ در پاسخ به اين سؤال بايد گفت با عنايت به اينکه انترپرنيورشيپ ١ -که به کارآفريني ترجمه ميشود- خاستگاه و سنگ بناي سرمايه داري است (شين ، ٢٠٠٧: ١)، لذا نخست بايد به ريشه هاي مفهومي و تاريخي 1 Entrepreneurship سال نهم ، شماره شانزدهم ، پاييز و زمستان ١٣٩٩ انترپرنيورشيپ پرداخت ١.
اگرچه بر اساس تبيين بشلر نظام اخلاق پروتستان عامل پيدايش سرمايه داري نيست اما فقدان يک نظام اخلاقي-مذهبي هدايتگر، مجوز و زمينه ي مساعدي شد براي اهتمام محض به 1 Calvinist Calvinism (Jean Calvin) سال نهم ، شماره شانزدهم ، پاييز و زمستان ١٣٩٩ سود و منفعت همچنان که او تصريح ميکند «اگر در يک جامعه (مانند غرب )، حوزه خاصي به مذهب اختصاص داده نشود احساس مذهبي متوجه ديگر فعاليت ها نظير اقتصاد خواهد شد».