چکیده:
این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی است که از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوۀ اجرا کمّی است. این پژوهش در میان 375 نفر از معلمان مدارس ابتدایی شهر تهران که با روش نمونهگیری ترکیبی(طبقه ای و خوشه ای چند مرحله ای) انتخاب شده اند و ده نفر از صاحبنظران که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب گردیده اند، به اجرا درآمده است. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محققساخته بهره گرفته شده است که روایی صوری آن از طریق اجرای آزمایشی و روایی محتوایی آن بر اساس قضاوت خبرگان و اشتراکات شاخصها(بیش از 0/5) حاصل شده است. پایایی پرسشنامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ (0/85) محاسبه شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها در بخش توصیفی از درصد، میانگین و انحراف معیار و برای نرمال بودن دادهها از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و در بخش استنباطی از آزمون تی زوجی و تک نمونه ای استفاده شده است. برای تعیین سازوکارهای تقویت مدیریت آموزشگاهی مبتنی بر رهبری معنوی نیز از تکنیک دلفی و کدگذاری باز بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که مدیریت مدارس ابتدایی بر اساس مولفۀ ایمان در شش شاخص در وضعیت مطلوب و در 13 شاخص در وضعیت نامطلوب است. در مولفۀ تعهد سازمانی سه شاخص در وضعیت مطلوب و هفت شاخص در وضعیت نامطلوب است. در مولفۀ معناداری دو شاخص در وضعیت مطلوب و چهار شاخص در وضعیت نامطلوب است و در کل، میان وضعیت موجود و مطلوب تفاوت معنادار وجود دارد که سازوکارهایی مناسب برای ارتقای رهبری معنوی در این مدارس تعیین شده اند.
To explore the extent to which spiritually-based leadership is implemented in Iranian school management system, a cluster sample of 375 elementary school teachers, along with a group of 10 experts, was selected and given a specially constructed questionnaire with an acceptable validity, as judged by experts, and an internal consistency of 0.85. Data analyses yielded the following: school principals lack most of the indices of faith (13 out of 19), as they did those of organizational commitment (7 out of 10), and meaningfulness (4 out of 6). All in all, the current state differs significantly from that which is desired. Mechanisms by which things can improve are delineated from the experts’ views using the Delphi technique.
خلاصه ماشینی:
تحليل وضعيت مديريت آموزشگاهي مبتني بر رهبري معنوي در مدارس ابتدايي شهر تهران کيومرث امجديان * دکتر علي تقيپور ظهير** دکتر افسانه زمانيمقدم *** چکيده اين پژوهش از نوع توصيفي-پيمايشي است که از نظر هدف کاربردي و از نظر نحوة اجرا کّمي است .
در مولفۀ معناداري دو شاخص در وضعيت مطلوب و چهار شاخص در وضعيت نامطلوب است و در کل ، ميان وضعيت موجود و مطلوب تفاوت معنادار وجود دارد که سازوکارهايي مناسب براي ارتقاي رهبري معنوي در اين مدارس تعيين شده اند.
يافته هاي پژوهش سؤال اول : مؤلفه ها و شاخصهاي رهبري معنوي در مديريت مدارس ابتدايي کدام اند؟ نتايج حاصل از تحليل عاملي اکتشافي نشان ميدهد که از ميان دوازده مؤلفۀ اوليه ، شش مؤلفه اصلي و ٥٧ شاخص شناسايي شده اند.
بحث و نتيجه گيري بر اساس يافته هاي حاصل از پژوهش حاضر، نکاتي را به شرح ذيل ميتوان در مورد مؤلفه هاي رهبري معنوي در زمينۀ وضعيت موجود مدارس ابتدايي بيان کرد: در مولفۀ ايمان ، شاخصهاي «اعتماد به يکديگر»، «همدردي و دلسوزي »، «داشتن انگيزة دروني»، «توانايي رويارويي با چالش »، «شجاعت » و «خودمهارگري» داراي نتيجۀ مطلوب بودند.
اين امر نشان دهندة اين است که وضع موجود بهتر از وضع مطلوب است ، يعني شاخصهاي يادشده به نحوي در وضعيتي مناسب قرار دارند، بنابراين اين شاخصها را ميتوان قوت بخشيد و دستيابي به رهبري معنوي در مديريت مدارس ابتدايي را امکان پذير کرد.
يافته هاي پژوهش نشان ميدهند که مديريت مدارس ابتدايي در شهر تهران از نظر شاخصهاي مطرح شده در وضعيتي مناسب قرار دارد.