چکیده:
بیشک، حوزههای علمیه همواره از وجود عالمان فرهیخته و بزرگان پرتلاش و خوشفکر، که لحظهای از دغدغه تعلیم و هدایت و حفظ مواریث علمی اهل بیت (ع) فارغ نبودهاند، برخوردار بوده است. از این سلسله نورانی، استاد بزرگ و حوزوی و دانشور و پرکار، حجتالاسلام والمسلمین آقای سیدعبدالرضا حسینی شهرستانی حائری(1339 ـ 1418ق.) است؛ فعالیتهای متنوع فرهنگی و علمی ایشان در جهت حفظ و ترویج معارف اسلامی و انجام وظیفه دینی در قالب تهیه و انتشار مجلات معارفی و تاسیس حوزه علمیه و تربیت شاگردان و پروردن جانهای مستعد و ممتاز، چیزی نیست که از نگاه مطلعان و آشنایان با این بزرگوار، مخفی مانده باشد. در این نوشتار، از پس آشنایی چندینساله با جناب شهرستانی و آگاهی از زحمات بیوقفه و خستگیناپذیر ایشان در تالیفات و تحقیقات اسلامی، به گوشهای از شخصیت ممتاز و خدمات علمی و ذکر خاطراتی چند از ایشان پرداخته شده است.
مما لا شک فیه، أن الحوزات العلمیة تتمتع دائما من وجود علماء مثقفین وشیوخ متعلمین ومثقفین لم یتوانوا لحظة من الاهتمام بالتعلیم وحفظ مواریث علم اهل البیت.من بین هذه السلسلة النورانیة یمکن الاشاره الی استاذ کبیر ولاهوتی عظیم و رجل متعلم و مجتهد و هو حجة الإسلام و المسلمین السید عبدالرضا الحسینی الشهرستانی الحائری (1339 ـ 1418 هـ ق). ان انشطته الثافیة والعلمیة المختلفة من اجل الحفاظ المعرفة الاسلامیة و تعزیزها و اداء الواجبات الدینیة فی شکل اعداد ونشر المجلات التربویة الاسلامیة وتاسیس الحوزات العلمیة و تدریب الطلاب وتنیمة الارواح المستعدة والممتازة لیس شیئا مخفیا عن المطلعین و المقربین لهذه الشخصیة الکبیرة. فی هذه المقالة واستنادا الی عشرات السنین من معرفتی بالسید الشهرستانی واطلاعی علی جهوده الدؤوبة التی لا تکل فی التألیف و البحوث الإسلامیة، قد تمت الإشارة الی زاویة من زوایا شخصیته المتمیزة وخدماته العلمیة وتم ذکر بعض من المذکرات فی هذا الاطار.
Undoubtedly, theological seminaries have always enjoyed the presence of educated scholars and well-educated and open-minded figures, who have always concerned with the teaching, guidance, and preservation of the scientific heritage of Ahl al-Bayt (AS). One of the members of this enlightened group is a great seminary professor, a learned and hardworking man, Hujjat al-Islam wa l-Muslimin Sayyed Abdulreza Husseini Haeiri Shahrestani (1339-1418 AH). His various cultural and scientific activities in order to preserve and promote Islamic knowledge and perform religious duties in the form of preparing and publishing educational journals, establishing seminaries, training students, and cultivating the talented ones are not matters hidden for the experts and those who know this noble figure. In this article, following several years of familiarity with this great figure and being aware of his tireless efforts in Islamic writings and researches, a part of his distinguished personality and scientific services are discussed and some of the memoirs are mentioned.
خلاصه ماشینی:
(به تصوير صفحه مراجعه شود) مقدمه خبر درگذشت حضرت علامة مجاهد حجتالاسلام والمسلمين آقاي سيدعبدالرضا فرزند سيدزينالعابدين بن آيتاللهالعظمي سيدميرزامحمدحسين حسيني مرعشي شهرستاني، در شب شنبه بيست و هفتم ربيعالاول در مشهد مقدس، بسيار ماية تأسف و اندوه بنده گرديد.
بنده بيشتر دروس ادبي و کتابهاي درسي اين موضوع را که تدريس ميشدـ و از کتاب التصريف زنجاني شروع ميشد و به المطول تفتازاني خاتمه مييافت ـ طي شش سال، بهطور جدي و با اتقان خدمت ايشان فرا گرفتم و به دو علت، بيشتر وقت من در اين مدرسه ميگذشت: يکي اينکه تمام درسهاي بنده در خدمت شيخ رشتي برگزار ميشد و اين، ميطلبيد که درس و بحثهاي خود را به همان مکان محدود کنم تا اوقاتم در رفت و آمدهاي مکرر ميان مدرسه و محل اقامتم در مدرسة بقعه، که در بينالحرمين بر ورودي بازار بزرگ در تقاطع بازار با خيابان امام علي7 واقع بود، ضايع نشود.
گمان کردم براي ديدن پدرم، که سالهاي درازي بينشان رابطة دوستي و برادري برقرار بود، آمده است؛ اما ايشان با ديدن من گفت: «آمدهام شما را ببينم» و اين براي من، بسيار غيرمنتظره بود و توقع چنين امري را نداشتم؛ زيرا بين من و ايشان، ارتباط کارياي نبود و شخصيتي مثل ايشان، از حيث سن و سال و همچنين علمي، هيچ مناسبتي با بنده نداشت که بخواهد براي ديدارم خود را به سختي بيندازد.
آثار و تأليفات فعاليتهاي علمي و فرهنگي سيدعبدالرضا شهرستاني در کربلا، امر روشن و مشهودي بود که مهمترين آنها را بايد تهيه و انتشار مجله «اجوبة المسائل الدينية»، به مدت هجده سال دانست.