چکیده:
حقوق بشر مفهوم تقریباً شناخته شده ای در عرصه بینالمللی است که دوران جدال فلسفی پیرامون مبانی را سپری کرده و در قالب مصادیق پراکندۀ مندرج در اسناد حقوق بین الملل بشر امروزی تبلور یافته است. مبانی فلسفی حقوق بشر از منظر انسان، کاملاً متفاوت از «ِ باید » و « هست » اسلام، با تأکید بر لزوم ایجاد پیوند میان غرب بوده و توجه به هر دو بعد مادی و معنوی آن ضروری است. به زعم بسیاری از منتقدان، اعلامیه 1990 قاهره به مثابه سند مکتوب حقوق بشر در اسلام و بخشی از منشور حقوق بشر اسلامی، آنگونه که باید و شاید فلسفه اسلامی حقوق بشر را منعکس نکرده است. این سند دارای محتوایی منفعلانه و متأثر از الگوهای حقوق بشر غربی است و چندان بیانگر حقوق خاص اسلامی نیست. تحقیق حاضر با استفاده از شیوه توصیفی تحلیلی و به کارگیری تحلیل محتوا می کوشد ضمن تبیین تفاوتهای بنیادین اسلام و غرب در نگاه به انسان، الگوی عینی و در دسترس برای تفکر اسلامی معرفی کند
Human rights in the international arena are roughly a well-known concept that seemsto have passed the philosophical struggles over its foundations and embodied in thedispersed examples in actual international human rights documents. Thephilosophical foundations of human rights from the point of view of Islam,emphasizing the need to establish a link between “Is” and “Ought”, is completelydifferent from the West, and it is necessary to pay attention to both its material andspiritual aspects. The Cairo Declaration of 1990, as part of the Islamic Charter ofHuman Rights, despite efforts to include materials that reflect Islamic law, ispassively influenced by Western human rights patterns and does not reflect specificIslamic rights. The present article, through a descriptive-analytic method, and bymeans of content analysis, aims to illustrate the fundamental differences betweenIslam and the West in terms of human rights and to introduce an objective andaccessible model in this subject.
خلاصه ماشینی:
اگرچه ویژگی بارز حقوق بشر، جهان شمولی آن است (رنجبریان ، ١٣٧٣: ١٤٠)، ولی لزوما تمام مصادیق برشمرده شده در این اسناد واجد چنین مشخصه ای نیستند و به دلیل تفاوت در مبانی و انقطاع پیوند با هست انسان ، نمی توان آنها را به طور کامل از منظر اسT م پذیرفت .
Universal Islamic Declaration of Human Rights (UIDHR), 1981 نقدی بر «اعلامیه ١٩٩٠ قاهره پیرامون حقوق بشر در اسلام »: خلأ مبانی یا سایۀ سنگین الگوی غربی ؟ ١٩٦٦، میثاق بین المللی حقوقی اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مصوب ١٩٦٦ و یا سایر اسناد بین المللی حقوق بشر به چشم نمی خورد.
دوره هشتم ، شماره شانزدهم ، بهار و تابستان ١٣٩٨ این سند به چشم میخورد که خاص تفکر اسT می بوده و متناظر آنها در سایر اسناد غربی وجود ندارد، ولی اعT میه قاهره نتوانسته است نمایندٔە تمام عیاری از اندیشه اسT می در زمینه حقوق انسان باشد.
از این منظر میتوان رساله حقوقی امام سجاد(ع ) را منطقیترین الگوی موجود در مورد حقوق انسان دانست ؛ به طوری که ابتدا از حق بر خود و حق بر اعضای بدن (حق نفس ، حق زبان ، حق گوش ، حق چشم ، حق دست ، حق پا وغیره ) آغاز و سپس حقوق افعال وی مانند نماز، روزه ، حج ، صدقه وغیره نقدی بر «اعلامیه ١٩٩٠ قاهره پیرامون حقوق بشر در اسلام »: خلأ مبانی یا سایۀ سنگین الگوی غربی ؟ بیان میشود.