چکیده:
یکی از روشهای کشف حقیقت در امور قضائی، مرگ مصنوعی است، بدین معنا که با القای حس اعدام و یا هر روش مرگ به متهم، موجبات اعتراف ناخودآگاه وی برقرار میشود. هدف از این پژوهش مطالعه تطبیقی موضوع اعترافگیری مرگ مصنوعی در فقه و حقوق ایران و تطبیق آن با حقوق ایالات متحده آمریکا بوده و به روش تحلیلی-توصیفی قصد پاسخ به این سوال را داشته که در روش مذکور برای اعترافگیری، چه تفاوت هایی در حقوق کشورمان با حقوق ایالات متحده آمریکا وجود دارد. مسئله اجرای روش مرگ مصنوعی، در فقه اسلامی ریشه داشته و در روایات بدان اشاره شده است. از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی، منع اقرار توسط شکنجه به کرات سفارش شده و خط قرمز استفاده از روش مرگ مصنوعی در حقوق ایران، عدم استفاده از شکنجه و هرگونه اجبار در اعتراف گیری است. اما این مسئله در حقوق ایالات متحده آمریکا به گونهای کاملا آزادنه و بدون حد و مرز در حال اجراست که اعتراض نهادهای حقوق بشر را به دنبال داشته است. این مسئله به خصوص در موارد امنیتی، آزادی بیشتری برای مسئولین مربوطه دارد. نتیجه این که مقید شدن روش مرگ مصنوعی در چارچوب قانون منع شکنجه، جهت کشف حقیقت واقعی ضرورت دارد.
خلاصه ماشینی:
خط قرمز استفاده از روش مرگ مصنوعی در حقوق ایران نیز عدم استفاده از شکنجه و هرگونه اجبار در اعترافگیری است ، اما این مسئله در حقوق ایالات متحده امریکا به گونه ای کاملا آزادانه و بدون حد و مرز در حال اجراست که اعتراض نهادهای حقوق بشری را به دنبال داشته است .
در پاسخ باید گفت چنین نیست ؛ گرچه حکم کلی است ، ولی ویژگی هایی در آن نهفته است که قاضی میتواند بر اساس آن کیفر را سنگین یا سبک کند، چنان که علی (ع ) انجام داد، علی (ع ) مبتکر این نوع دادرسی است و نمونه های زیادی از دادرسی های آن حضرت در این رابطه نقل شده است که در ادامه به چند مورد اشاره میشود: ١.
همان طور که بیان شد، مطابق با اساسنامۀ شورای قضایی ایاY ت متحده امریکا و همچنین اختیارات ویژه ای که به دادستان داده شده است ، دادستان به صورت نامحدود و گاه برای سال ها حق بازداشت فردی را بدون آنکه دلیلی قوی نسبت به اتهام وی وجود داشته باشد، دارد و این مسئله یکی از تفاوت های اصلی دادرسی دو کشور است .
در سیستم حقوقی امریکا نیز اعمال شکنجه بیسابقه نیست و سیستم دادرسی این کشور در موارد فراوانی اعتراف های اجباری متهمان را به رسمیت شناخته است ؛ ازاین رو از نظر تداخل اجبار در اعتراف با روش مرگ مصنوعی که میتواند مبتنی بر اجبار نباشد، همپوشانی وجود دارد.
کشور ما نیز مبتنی بر فقه و حقوق اسH می ، روش مرگ مصنوعی را به رسمیت شناخته است و اعتراف گیری بر این مبنا ـ اگر با شیؤە صحیح انجام شود ـ میتواند به عنوان اقرار مورد استناد قرار گیرد.