چکیده:
تحقیقات شیعه شناسی خاورشناسان، عموماً با اغراض و انگیزههای گوناگونی به سامان رسیدهاند. برخی از آنان نگاهی پدیدار شناسانه و برخی دیگر نگاهی مغرضانه به مطالعات شیعی، به ویژه رویکردهای منجیگرایانه شیعه داشتهاند. آنچه در این نوشتار بدان پرداخته شده است، تحلیل و نقد «غیبت» و «رجعت»، به عنوان یکی از ویژگیهای دکترین شیعه در اندیشههای برنارد لوئیس است. تاکنون تحقیق کاملی در زمینه غیبت و رجعت در شیعه از دیدگاه لوئیس صورت نپذیرفته است. روش بهکار رفته در این مقاله، تحلیلی – انتقادی، براساس منابع مکتوب و گرایشهای سیاسی برنارد لوئیس است. شخصیت لوئیس و سیر پیدایش و نیز تطور غیبت و رجعت در شیعه (به عنوان دو راهبرد اساسی شیعه در اندیشه لوئیس)، از منظر روش شناسی و تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته که این نکته در اندیشه لوئیس مستعد نقدهای فراوانی است.
Shiite studies of the Orientalists are generally organized for a variety of purposes and motives. Some of them have a phenomenal view and others have a biased view towards Shiite studies, especially toward Shiite saviorist approaches. What is covered in this article is the analysis and critique of “absence” and “return” as one of the characteristics of Shiite doctrine in the thoughts of Bernard Lewis. So far, no complete research has been carried out on the issue of absence and return in Shia from Lewis’s point of view. The method used in this paper is analytical-critical, and based on the written sources and political tendencies of Bernard Lewis. Lewis’s character and the process of appearance and evolution of absence and return in Shia (as the two basic strategies in Lewis’s thought), have been studies from the perspective of methodology and content analysis, which is prone to much criticism in Lewis’s thought.
خلاصه ماشینی:
فصلنامه علمی- پژوهشی انتظار موعود ENTIZAR-E-MOUD QUARTERLY سال بیستم ، شماره ٧٠، پاییز ١٣٩٩ Vol. 20, No. 70, autumn 2020 تحلیل انتقادی غ یبت و رجعت در اندیشه برنارد لوئیس 1 سید رضی موسوی گ یلانی 2 حسین علی جباری چکیده تحقیقات شیعه شناسی خاورشناسان ، عموماً با اغراض و انگیزه های گوناگونی به سامان رسیده اند.
آنچه در این نوشتار بدان پرداخته شده است ، تحلیل و نقد »غیبت « و »رجعت «، به عنوان یکی از ویژگیهای دکترین شیعه در اندیشه های برنارد لوئیس است .
شخصیت لوئیس و سیر پیدایش و نیز تطور غیبت و رجعت در شیعه )به عنوان دو راهبرد اساسی شیعه در اندیشه لوئیس (، از منظر روش شناسی و تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته که این نکته در اندیشه لوئیس مستعد نقدهای فراوانی است .
با توجه به این توضیح» فرایند رشد و تبدیل شیعه به فرقه را از مطالعات لوئیس میتوان به چند مرحله تقسیم کرد: اولین مرحله از سیر پیدایش و تطور غیبت و رجعت در شیعه» مرحله هواداری سیاسی از امیرالمومنین» علی له در میان عرب است .
/ دومین نقد محتوا آن است که لوئیس اساس اندیشه مهدی و مهدویت ، یعنی غیبت و رجعت را برگرفته از موالیان می داند و موالیان به واسطه اعتقاد قبلی به آیین زرتشت مسئله نجات در آن جا را به شیعه )لوئیس ، ١٣٨٢: ص ٧٧٢( و اسلام وارد ساخته اند )همان ، ١٣٦٢: ص ٣٣(.