چکیده:
اﻣﺮوزه روﯾﮑﺮد ﺣﮑﻤﺮواﯾﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺷﻬﺮی ﺑﻪﻋﻨﻮان اﺛﺮﺑﺨﺶﺗﺮﯾﻦ، ﮐﻢﻫﺰﯾﻨﻪﺗﺮﯾﻦ و ﭘﺎﯾﺪارﺗﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه اﻋﻤﺎل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮی ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد. ﺗﺤﻘﻖ ﺣﮑﻤﺮواﯾﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﺷﻬﺮی در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎ، ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻋﯿﻨﯿﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻫﻤﻪ ذیﻧﻔﻌﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﺣﮑﻮﻣﺖ، ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ، ﻧﻬﺎدﻫﺎی دوﻟﺘﯽ و ﻏﯿﺮدوﻟﺘﯽ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﯽ و ﺷﻬﺮوﻧﺪان در اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳﺖ. ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺸﺎرﮐﺖ، ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ، ﻗﺎﻧﻮنﻣﺪاری، ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ، ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﺤﻮری، ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖﭘﺬﯾﺮی، ﮐﺎراﯾﯽ، اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و اﺟﺘﻤﺎعﻣﺤﻮری در ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮی ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﺣﮑﻤﺮواﯾﯽ ﺧﻮب ﺷﻬﺮی ﻣﻌﺮﻓﯽﺷﺪهاﻧﺪ؛ ازاﯾﻦروی ﺑﺮای ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی ﺣﮑﻤﺮواﯾﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪوﯾﮋه در ﮐﺸﻮرﻫﺎی درﺣﺎلﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ در ﺷﯿﻮهﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ- اداری ﮐﺸﻮر در ﺳﻄﻮح ﮐﻼن و ﺧﺮد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﻼن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ، ﺗﻤﺮﮐﺰزداﯾﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻄﻮح ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ؛ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺧﺮد ﻧﯿﺰ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺜﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺑﺎورﻫﺎ، ﻋﻘﺎﯾﺪ و ﻧﮕﺮش ﻣﺮدم، ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ آﮔﺎﻫﯽ، اﻋﺘﻤﺎد ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﯿﺎن آﻧﺎن و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ، اﯾﺠﺎد ﺣﺲ ﺗﻌﻠﻖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ و ... در راﺳﺘﺎی ﺗﺮﻏﯿﺐ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎری و ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﺣﮑﻤﺮواﯾﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺷﻬﺮی ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻪﺳﻮی ﭘﺎﯾﺪاری و ﺛﺒﺎت ﺷﻬﺮی ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻌﺎدل در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی، زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ و ﮐﺎﻟﺒﺪی ﻣﯽﺷﻮد، ﻟﺬا اﺻﻼح و ﺑﺎزﻧﮕﺮی در ﻧﻈﺎم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮی ﮐﺸﻮر ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری و ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی ﻣﻄﺮح در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮی، ﺿﻤﻦ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺑﺎ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﻤﺨﻮان ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎی اﯾﺮان، ﺑﻪﻃﻮرﺟﺪی ﻣﻮرد ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺳﻌﯽ دارد ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ، اﺻﻮل و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﮑﻤﺮواﯾﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺷﻬﺮی و راﺑﻄﻪ آن ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﺑﭙﺮدازد.
خلاصه ماشینی:
شاخص هاي مشارکت ، شفافيت ، قانون مداري ، پاسخگويي، عدالت محوري، مسئوليت پذيري ، کارايي، اثربخشي و اجتماع محوري در مباني نظري به عنوان مؤلفه هاي حکمروايي خوب شهري معرفي شده اند؛ ازاين روي براي شکل گيري حکمروايي شايسته به ويژه در کشورهاي درحال توسعه نياز به تغييراتي در شيوه هاي سياسي - اداري کشور در سطوح کلان و خرد مي باشد.
مطالعات بسياري با هدف نشان دادن نقش مثبت مشارکت مردمي در موفقيت پروژه هاي شهري و فرايند مديريت شهري انجام شده است که از اين دست مي توان به مشکاتي(١٣٨٤) اشاره داشت ؛ وي بيان مي دارد که ورود مردم و گروه هاي اجتماعي به فرآيند مشارکت در تصميم سازي و نظارت بر امور مربوط به خود، از اهميت فزاينده برخوردار ميباشد که تحت تاثير ساخت اجتماعي جامعه و متاثر از رفتارها، ميزان همبستگي جمعي و ارزش ها و انتظارات مردمي ميباشد.
مشارکت شهروندان را ميتوان در سه نوع مطرح نمود: - اجتماعي: در قالب تشکل ها همکاري هاي جمعي و محلي در تهيه و اجراي طرح ها و نظارت و پيگيري - اقتصادي: در جهت جلب همکاري و سرمايه گذاري بخش خصوصي در توسعه و عمران - علمي و فني: همياري با نهادها و موسسات حرفه اي و تخصصي شهرسازي در زمينه تهيه طرح ها و برنامه ها(مهديزاده ، (318:1386 ٤- حکمروايي شايسته و مشارکت شهروندي مشارکت در عرصه مديريت شهري به دو معني وجود دارد.