چکیده:
درگوشه و کنار سرزمین پر آیین ایران می توان آیین هایی یافت که بر بستر باورها واعتقادات مذهبی مردم آن منطقه شکل گرفته و رشد پیدا کرده است . در برخی از این آیین ها با تمام غریبی شان می توان مهمترین عناصر دینی را که لازمه همیشه هر ملت و کشوری است یافت. عناصری که هرگز فرم آیین ،محتوای آیین و برگزار کنندگانش،به شکل کلامی بر آن ها تاکید نمی کنند و در واقع این خود آیین است که آن عناصر را در شکل برجسته می کند و هر مخاطب آگاهی می تواند خیلی زود به آن ها پی ببرد . نمونه بر جسته این آیین ها آیین سینه زنی دواره ای آیین سینه زنی دواره ایجنوب ایران است که در کامل ترین شکل هندسی ،دایره برگزار می شود و مهمترین ویژگی بصری اش که می تواند شعار دینی اش نیز باشد« وحدت» است.همه ی این ویژگی ها وجوه نمایشی این آیین به شمار می روند و موجب شده که از منظر دیداری جذاب باشد و مهم تر این که می توان آن را به مثابه ی یک نمایش مورد مطالعه قرار داد. این مقاله ضمن تشریح آیین های جنوب ،چگونگی شکل گیری این آیین و بررسی سیر تکاملی اش ، عناصر نمایشی اش را کشف کرده و در پی آنست که این فرضیه را ثابت کند که « آیین سینه زنی دواره ای ، نمایش است.» و تلاش می کند به این پرسش پاسخ دهد که «عناصر نمایشی تشکیل دهنده آن چگونه می تواند در تولید یک نمایش صحنه ای به کار آید؟» این مقاله که به روش توصیفی ، تحلیلی نوشته شده در پایان به این نتیجه می رسد که این آیین علیرغم این که خود به دلیل جاذبه های دیداری و محتوای غنی نمایشی جذاب و دیدنی است ؛ عناصر تشکیل دهنده اش ، هر کدام می تواند برای تولید یک نمایش با رویکرد آیینی به کار کارگردانان تئاتر آید.
We could find so many rituals and rites in various part of iran which has established on religious faith and belives of the people of that region. In some these ritual we could see some religious element which never directly and verbally be articulated by form and content or by celebrants of those rituals. In fact, the ritual in its form makes those elements prominent in such a way that audience easily could understand. one obvious instant is circular sinezani in southern of lran. This ritual is performed in circle that is most perfect figure, which most imortant characteristic of it is its religious meaning: unity. This essay explores the genesis of this ritual and its evolution,then with comparing concepts like earth and heaven tries to answer why it is performed in circle figure and how it indicates the unity between people.
خلاصه ماشینی:
این مقاله ضمن تشریح آیینهای جنوب،چگونگی شكلگیری این آیین و بررسی سیر تكاملیاش، عناصر نمایشیاش را کشف کرده و در پی آن است که این فرضیه را ثابتکند که «آیین سینهزنی دوارهای، نمایش است» و تلاشمیکند به این پرسش پاسخ دهد که «عناصر نمایشی تشکیلدهنده آن چگونه میتواند در تولید یک نمایش صحنهای بهکار آید؟» این مقاله که به روش توصیفی، تحلیلی نوشته شده در پایان به این نتیجه میرسد که این آیین با وجود اینکه خود به دلیل جاذبههای دیداری و محتوای غنی نمایشی جذاب و دیدنی است، هر کدام از عناصر تشکیلدهندهاش میتواند برای تولید یک نمایش با رویکرد آیینی بهکار کارگردانان تئاتر آید.
مهمترین این اركان که در مجموع عناصر نمایشی این آیین هستند عبارتند از: الف) موسیقی ب) حركت ج) شعر د) همسرایی اركان یاد شده در آیین سینهزنی چنان در هم تنیده شدهاند كه جدا كردن آنها از هم مشكل است، از سوی دیگر یكی از رازهای اعجاز این آیین، تلفیق همین عناصر است كه آن را زنده و ساری ساخته است.
این اشعار به شكل آوازی و با ریتمی بسیار كُند خوانده میشوند و تنها یك هدف مهم دارند و آن دعوت شركتکنندگان به عزاداری و حضور در صفوف مختلف برای برگزاری با شكوه این آیین است.
با این حال، هر چند بخش وسیعی از متن این آیین مربوط به ماه محرم و صفر است، اما بخشی دیگر نیز به سایر وقایع دینی اختصاص دارد كه مهمترین آنها رحلت پیامبر اسلام و شهادت حضرت علی(ع) است.