چکیده:
بدیهی است که حیات هر امری در زندگی بشر، نیازمند «جذابیت » است و هنر و آثار هنری از جمله تیاتر و اجزای آن مانند لباس تیاتر نیز از این امر مستثنی نیستند. از همین روست که فلاسفه و صاح بنظران در طول تاریخ کوشیده اند تعاریف، معیارها و سنجه هایی برای «جذابیت » ارایه کنند و از سوی دیگر هنرمندان و دیگر صاح بنظران تلاش کرده اند با استفاده از سنجه ها و معیارهای یادشده قواعدی را طراحی کنند که منجر به «جذاب سازی » آثار هنری شود. رولان بارت طی مقال های اصول و قواعدی را پیشنهاد کرده که م یتوان آنها را مولف ه هایی برای جذاب سازی لباس های یک اثر نمایشی دانست، با این حال هیچ گاه کارامدی این قواعد سنجیده نشد هاست و شاید به همین دلیل است که در آموزش و اجرای تیاتر جایگاه چندانی نیافته اند و حتی ناشناخته مانده اند. هدف این پژوهش سنجش عملی کارامدی آرای بارت در ایجاد جذابیت در لباس تیاتر است که با روش توصیفی تحلیلی به انجام رسیده است. گرداوری اطلاعات از طریق منابع کتابخانه ای، پایگاه های معتبر اینترنتی و پژوهش میدانی صورت پذیرفته است و تلاش شده با استخراج، دسته بندی و همگن سازی آرای بارت از مقاله یادشده، به این پرسش پاسخ داده شود که: آرای بارت در جذاب سازی لباس تیاتر به چه میزان کارامد است؟ در این مسیر از دو اثر نمایشی و تماشاگر پسند: «شکار روباه » و «کلف تها » اثر علی رفیعی به عنوان نمون هی مورد مطالعه بهر هبرده شده است. با لحاظ کردن فرض های سه گانه ی این پژوهش، یافته ها نمایانگر آن است که با وجود متغیرهای مختلف در جذاب سازی لباس تئاتر، رعایت درجه ی مشخص شده از قواعد بارت می تواند نقش ویژه ای در جذاب سازی لباس تئاتر به عهده بگیرد و به جذاب سازی اثر نمایشی کمک شایانی کند. همچنین نشانگر آن است که یک لباس تئاتر حتی اگر دارای بدعت و نوآوری نباشد و از عامیانه گی پرهیز ننماید، باز هم می تواند. جذاب باشد، مشروط بر اینکه دیگر اصول و قواعد موردنظر بارت را رعایت کرده باشد.
Undoubtedly, attractiveness is the most important factor in an artwork. Since the “attractiveness” and “beauty” are of vague border and most of the philosophers deem that the attractiveness is the consequence of beauty, and as a result, we may say that the existence of each of the two factors is impossible without other one. Costumes in theater is one of the most important factors in performance, and always accompanies the actor, and on this basis, we may say that one of the important factors of creation of an attractive dramatic artwork (beautiful artwork) is wearing attractive (beautiful) costumes in that artwork, which may finally result in creation of a very attractive (beautiful) dramatic work. In an article entitled “Diseases of costume theatre” Roland Barthes who is an Aesthetician on costume and costume Design, has enumerated a few principles and rules (requirements) which might be considered as components for more attractiveness (more beautiful) design of costumes in a dramatic artwork. Method of capturing and gathering data and information in this research is a descriptive-analytical method, and the information is gathered out of the library references, reliablewebpages and field research. The question brought forward in this research is “how much the Barthes opinion would be effective in beautification and attractiveness of theater costumes ?” As we face with insufficient scientific and applied references and resources in this field, the importance of this research shall assist the costume designers and stage directors in finding the principles and standards for designing more attractive and beautiful costumes. In consideration of the investigations conducted about effectiveness of Barthes opinion about the costumes of two dramas of Ali Rafiei as case study, the most important achievement of this research is that the principles and rules intended by the Barthes about beauty and attractiveness of theatre costumes has been effective in practice, and may result in designing more attractive and beautiful costumes, and consequently, the performance of drama shall be more attractive.
خلاصه ماشینی:
گرداوری اطلاعات از طریق منابع کتابخانهای، پایگاههای معتبر اینترنتی و پژوهش میدانی صورت پذیرفته است و تلاش شده با استخراج، دستهبندی و همگنسازی آرای بارت از مقاله یادشده، به این پرسش پاسخ داده شود که: آرای بارت در جذابسازی لباس تئاتر به چه میزان کارامد است؟ در این مسیر از دو اثر نمایشی و تماشاگر پسند: «شکار روباه» و «کلفتها» اثر علی رفیعی بهعنوان نمونهی مورد مطالعه بهرهبرده شدهاست.
بر این اساس، سوال تحقیق در این پژوهش عبارت است از: آرای بارت در زیبا / جذابسازی لباس تئاتر به چه میزان (چقدر) کارآمد (موثر) است؟ برای دستیابی به هدف پیش گفته و یافتن پاسخ سوال تحقیق، دو اثر نمایشی علی رفیعی («شکار روباه»، «کلفتها») را بهعنوان نمونههای مورد مطالعه انتخاب نمودهایم تا از طریق یک فرایند استقرایی (رسیدن به کل از طریق شناخت جزءها) و مهندسی معکوس، هدف مقاله را محقق سازیم.
com/dictionary/aesthetic) برخلاف این نگاه کلی، بسیاری زیباییشناسی را صرفا در «حوزه زیبایی و سلیقه میدانند که در آن با ماهیت هنر و مفاهیمی که یک اثر هنری را تعبیر و تفسیر میکند در ارتباط است و به هردو معنای جلوه زیبایی، یعنی زیبایی طبیعی و زیبایی هنری مربوط میشود»(https://www.
دوم آنکه بخشی از بایدها و نبایدها، ازجنس موارد دسته ششم هستند و نگارندگان مقاله به دلیل ماهیت آنها امکان سنجش آنها را در اختیار ندارند این موارد شامل اندازهگیری میزان زشتی یا زیبایی، میزان جذابیت، میزان خوشایندی و میزان چشمنوازی قید شده در بند پانزده بایدها است، بدینروی در ادامه صرفا توازن را از منظر نسبت توجه به بافت، رنگ و فرم لباس، دوری از عامیانگی، بدعت و نوآوری، تاکید بر کاراکتر و دلالتگری در لباس مورد توجه قرارخواهیم داد که این موضوع در خلال بخشهای مربوط به بررسی صحت تاریخی، بافت / رنگ / فرم، لباس و خلاقیت و دلالتگری لباس، انجام خواهد شد.