چکیده:
یکی از مسائل مهم در فلسفه اسلامی، بحث از وجود ذهنی و اشکالهای مطرح به آن است. از میان اشکالهایی که به وجود ذهنی مطرح شده است، دو اشکال بنیادهای این مسئله را با تردید مواجه کرده است. اشکال اجتماع جوهر و عرض و اجتماع مقولههای عرضی تحت یکدیگر. مسئله اصلی این مقاله نشاندادن کاربرد تمایز میان حمل اولی و حمل شایع در اثبات و حل اشکالهای وجود ذهنی نزد میرداماد است. روش بحث، روش کتابخانهای و تاریخی خواهد بود. پاسخ اجمالی که این به مسئله اصلی این است که میرداماد را میتوان یکی از طلایهداران بحث از حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی دانست و وی توانسته همان جوابی را با تفکیک بین دو حمل به مسئله وجود ذهنی بدهد که بعدها به نام شاگردش ملاصدرا ثبت شده است. در ضمن میرداماد در بسط و گسترش نظریه حمل و تمایز حمل اولی و شایع تأثیر به سزایی داشته است.
One of the important issues in Islamic philosophy is the discussion of mental existence and its forms. Among the forms that have become mental, two forms have challenged the foundations of this issue. Forms of community of substance and width and community of transverse categories under each other. The main issue of this article is to show the application of the distinction between the first pregnancy and the common pregnancy in proving and solving the problems of mental existence in Mirdamad. The method of discussion will be library and historical method. The brief answer to this main question is that Mirdamad was able to give the same answer to the problem of mental existence by separating the two, which was later registered in the name of his student Mulla- Sadra. Meanwhile, Mirdamad has had a great impact on the development of the theory of predication and the distinction between the tautological and common technical predication.
خلاصه ماشینی:
منطق پژوهی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دوفصل نامۀ علمی (مقالۀ علمی ـ پژوهشی )، سال یازدهم ، شمارة دوم ، پاییز و زمستان ١٣٩٩، ١٥٩-١٧٢ حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی و کاربرد آن نزد میرداماد در مسئلۀ وجود ذهنی مهدی عسگری * چکیده یکی از مسائل مهم در فلسفه اسلامی، بحث از وجود ذهنـی و اشـکال هـای مطـرح بـه آن است .
بعد از بیان کردن این تاریخچه مختصـر از وجـود ذهنـی و حمـل اولـی ذاتـی و شـایع صناعی به بحث درباره دیـدگاه میردامـاد دربـاره وجـود و انـواع آن و بحـث حمـل نـزد او خواهیم پرداخت و بعد از آن به اشکال های وجود ذهنی اشاره و پاسخ میرداماد در ایـن بـاره را تقریر خواهیم کرد.
بنابراین ، با وجود تقریر میرداماد از مسئله حمل و وجود ذهنی و تمایز بـین ذات و تقـرر آن در ذهن ، باید گفت میرداماد معضل وجود ذهنـی راحـل کـرده اسـت و راه حلـی کـه بـه ملاصدرا منسوب است را قبل از او استادش میرداماد مطرح کرده است .
میرداماد در هر دو مورد با توجه به تمایز بین حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی سعی بـر آن داشته است تا هم اصل وجود ذهنی را اثبات کند و هم به معضل وجود ذهنی کـه همـان اجتماع جوهر و عرض بود را پاسخ دهد.
از این رو میتوان گفت پاسخ معروف اشکال وجود ذهنـی بـا توجه به تمایز حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی ابتدا توسط میرداماد مطرح شـد و بعـد از آن شاگردش ملاصدرا آن را بازگو کرده است .