چکیده:
قدرتهای استعماری به طرق مختلف دنبال منافع و اهداف خود در کشورهای ضعیف بودند. از آنجا که مسئله دین و مذهب به عنوان سدی محکم در مقابل اهداف بیگانگان قرار داشت؛ لذا شیوه فرقه سازی را در جهت تضعیف دولتها به کار بردند. آنان فرقه بابیت یکی از شاخههای فرقه شیخیه را توسط محمدعلی باب در ایران دوره قاجاریه به وجود آوردند. پس از مرگ محمدعلی، پیروان او مسبب شکلگیری مشکلاتی در ایران میشوند از جمله یکی از این اقدامات ترور ناصرالدین شاه بود. برخی از عوامل ترور به دستور شاه کشته و برخی دیگر با حمایت روسیه تزاری به عراق قلمرو عثمانی تبعید و انتقال یافتند. گروه بابی که بر اثر اختلافات به دو گروه ازلی و بهایی تقسیم شدند، با وجود تبعید به ایجاد کارشکنیهایی مانند درگیری با جماعت شیعه، تماس با کشورهای خارجی، دخالت در امور سیاسی کشور ایران، جاسوسی و خیانت بر ضد امپراتوری عثمانی و... پرداختند، که این اعمال تاثیراتی بر جامعه ایران و عثمانی بر جای گذارد. این مقاله در نظر دارد با روش توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانهای به بررسی عملکرد مخرب بهائیان در وضعیت سیاسی و اجتماعی عثمانی تا فروپاشی و ایران دوره قاجار تا بعد از کودتای اسفند سال 1299 ه.ش. بپردازد.
خلاصه ماشینی:
گروه بابي به جهت مشکلاتي که در قلمروي عثماني به وجود آوردند با اعتراض روحانيون شيعه و مردم ، فشار دولت ايران و در نهايت به خواست خود عثمانيها (که در ابتدا حامي بهائيت بودند) به شهرهاي ديگر انتقال داده و موجب سخت گيري باب عالي نسبت به آنها شد.
باب عالي اجازه داد که تبعيد شدگان جديد با دسته بابي به آساني تماس داشته باشند زيرا در نظر داشت که از گردهمايي مخالفان دولت قاجار به نفع خود استفاده کند (نجفي، ١٣٥٧: ٦١٥) از رجال مهم ايراني که در حين تبعيد با ميرزا حسينعلي ملاقات داشتند، عباس ميرزا فرزند محمد شاه و وزير نظام ، ميرزا ملکم و چند تن ديگر بودند.
(زعيم الدوله تبريزي، ١٣٤٦: ٢٤٤) پس از وقوع قتل ها مردم عکا که از قبل نسبت به بهائيان سوءظن شديد داشتند حساسيت شان بيشتر ميشود و (افندي، ١٩٩٢: ٣٨٩) ميرزا حسينعلي به جهت لقب بهاءالله که براي خود انتخاب کرده بود، مورد اعتراض اهل سنت قرار گرفت .
(آيتي، ج ٢، ١٣٠٧:٢٦) سخت گيري باب عالي نسبت به گروه بهايي سبب شد تا عباس افندي به بيروت به نزد مدحت پاشاي صدراعظم رفته تا آن ها را اطمينان دهد که خود و پدرش در خاک عثماني هيچ گونه تبليغات عقايدي و سياسي نخواهند کرد و بر اثر اين قول ، رفت و آمد مريدان بهائيت دوباره صورت گرفت .