چکیده:
نویسنده در این مقاله به برداشتهای مختلف دانشمندان اسلامی و مفسران از
متون اسلامی، درباره آخرالزمان پرداخته و به اختلاف علمای پیشین و پسین و مبانی اختلاف
آنها اشاره میکند که متأخرین به اخبار آخرالزمان و آیات آن با نگرشی فلسفی اشاره کردهاند.
ولی متقدمین تحت تأثیر متون نقلی قرار داشته و از تحلیل عقلی درباره اخبار و آیات
آخرالزمان پرهیز نمودهاند. وی همچنین به تفاوت نگرش و تحلیل علمای اسلام درباره
آخرالزمان اشاره نموده که علمای شیعه از آیات نصرت و پیروزی در آخرالزمان به ظهور
مهدی موعود تفسیر کردهاند؛ ولی علمای اهل سنت آنها را به پیروزیهای صدر اسلام تفسیر
نمودهاند. او عقیده به آخرالزمان را از مسائل اتفاقی مسلمین دانسته، ولی پدیدار شدن تحولات
آخرالزمان در ظهور مهدی و معین بودن شخص مهدی موعود از مسائل اختلافی میداند.
خلاصه ماشینی:
"گرچه این اصطلاح به علائم وقوع قیامت اختصاص دارد، ولی از بررسی روایاتی که زیر این عنوان در کتابهای حدیث نقل شده است، برمیآید که مضمون این روایات، مطالب مشترک بسیاری با روایات آخرالزمان دارد و بسیاری از علائم، در هر دو دسته از روایات ذکر شده است، با وجود اشتراک در مضمون روایات یاد شده، این مطلب مسلم است که در همه ادوار تاریخ مسلمانان، مسئله آخرالزمان به صورت آشکاری از مسئله قیامت تفکیک شده است.
تفاوتی که میان علمای قدیم شیعی و سنی در این مسئله هست، این است که علمای اهل سنت آیاتی را که در آنها وعده پیروزی حق بر باطل و وراثت مؤمنان در زمین داده شده، مربوط به پیروزیهای صدر اسلام میدانند، ولی علمای شیعه معتقدند که این آیات مربوط به عصر مهدی موعود است.
افزون بر این، عقیده شیعه به این مطلب که مهدی موعود در 256 ق / 870 م از صلب امام حسن عسگری علیهالسلام متولد شده و پس از 70 سال دوران غیبت کبری را آغاز کرده است و در آینده ظهور خواهد کرد، انتظار آخرالزمان را در میان شیعه قوت بخشیده است.
» بلکه بر اساس منابع تاریخی و حدیثی اهل سنت، بسیاری از دانشمندان این فرقه اسلامی نیز، علاوه بر اعتقاد به ظهور مهدی(عج) به ولادت او آن حضرت و نام پدرش که امام حسن عسگری است تصریح کردهاند که برای نمونه به چند مورد اشاره میکنیم: الف) فخررازی (م 606) که از علمای بزرگ شافعی مذهب اهل سنت و از اکابر فلاسفه و متکلمین و مفسرین جهان اسلام در کتاب «الشجرة المبارکه فی انساب الطالبیه» (صص 78 ـ 79) به ولادت امام مهدی از فرزندان امام عسگری معتقد است."