چکیده:
ارتش به مثابه نهادی اجتماعی، یکی از اساسی ترین و قدرتمندترین نهادهای جامعه است و هر گونه تغییر و تحول در ساختار و نظام ارزشی جامعه به طور مستقیم به دیوانسالاری ارتش منتقل شده و موجب دگرگونی در تشکیلات، اهداف و عملکردهای آن می گردد. ارتش سوریه نیز همانند ارتش سایر جوامع در پویش تاریخی یک قرن اخیر تحت تاثیر شرایط تاریخی، سنخ نظام سیاسی حاکم و ساختار و ماهیّت نظام بین اللملی، مراحل دوگانه و متعارفی را پشت سر گذارده است. در تحولات سوریه ارتش سوریه یکی از مهمترین ارکان حامی بشار اسد می باشند و این در حالی است که اکثر فرماندهان ارتش سوریه را علویان متمایل به بشار اسد تشکیل میدهند و این مسئله باعث میشود که بگوییم علویان نفوذ فوق العاده ای در ارتش سوریه دارند. در این مقاله سعی می شود، با به کارگیری روش توصیفی به سوالات ذیل پاسخ داده شود. نقش و جایگاه علویان در ارتش سوریه چگونه می باشد ؟ مدیریت و فرماندهی درون سازمانی ارتش سوریه به چه نحوی است؟ و بالاخره نقش و جایگاه ارتش در تحولات سوریه به چه صورتی می باشد؟. این مقاله در دو فصل تهیه و تنظیم شده است. در فصل اول به جایگاه و نقش علویان سوریه خواهیم پرداخت و در فصل دوم به نقش و جایگاه علویان در ارتش سوریه را مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.
خلاصه ماشینی:
علویه یا نصیریه یکی از فرقههای مذهب شیعه است که بزرگترین اقلیت دینی را در سوریه تشکیل میدهند و حافظ اسد و بسیاری از رهبران حزب حاکم این کشور از پیروان آن هستند.
اسد که از سال ۱۹۷۰ تا سال ۲۰۰۰ حکومت کرد پس از آن تنها خویشاوندان و دوستان مورد اعتماد خود را که بیشترشان علوی هستند در پست های حساس و نیرومند قرار داده و از آنجا که نیروهای مسلح هم تکیه گاه اصلی و هم خطرناک ترین تهدید حکومتش بود توجه زیادی به نیازهای نیروهای نظامی کرده و ارتقای استانداردهای زندگی ارتشیان کرد.
با توجه به ضعف احزاب از جمله حزب ملی و کمونیست، حزب بعث به تدریج بر حکومت سوریه حاکم شده است حزبی که در سال 1946 تاسیس شد و اجرای برنامه های اصلاحی، اقتصادی، اجتماعی، اتحاد بین کشورهای عربی و ناسیونالیسم عرب و رابطه بین اسلام و عربیت اساس این حزب را تشکیل داده بود(Rabinovich, 1966: 227) این حزب در سال 1956 وارد دولت شده و به تدریج ایدئولوژی حزب در سوریه توسعه یافت.
شاخه ای که به رهبری حافظ اسد علوی مذهب به تدریج قدرت را در دست گرفته است و اکنون بدون معارض جدی بر حزب و بر کشور حکومت می کند، خود را واقعگرا، مخالف آرمانگرایان به دور از واقعیت، طرفدار تعلیق روند انقلاب به سود مصالح سوریه، مدافع آرمان های مردم فلسطین ، چپگرا، انقلابی و سوسیالیست می داند، و از زمان به قدرت رسیدن نه تنها از بعث عراق دورتر، که با آن دشمن تر نیز شده است ؛ و همة کوشش ها برای برقراری آشتی میان آنها تاکنون به نتیجه نرسیده است.