چکیده:
بُعد اقتصادی امنیت یکی از مهمترین ابعاد امنیت ملی است و از نظر استراتژیک بسیار حائز اهمیت میباشد. عوامل مختلف اقتصادی و غیراقتصادی بر امنیت اقتصادی مؤثر میباشند. فقر و نابرابری منجر به افزایش بیثباتیهای سیاسی و اقتصادی و افزایش هزینههای مبادله خواهد شد که درنهایت میتواند امنیت اقتصادی را متأثر کند. در این مطالعه به بررسی آثار فقر و نابرابری درآمدی بر امنیت اقتصادی در ایران با دادههای سری زمانی طی دوره 1357 تا 1397 پرداخته شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و ازنظر نوع و روش پژوهش توصیفی همبستگی با استفاده از مدلهای پویای (GMM) است. از متغیر ضریب جینی (Gini) برای محاسبه نابرابری درآمدی و شاخص شدت فقر (PI) برای محاسبه فقر و شاخص ترکیبی امنیت اقتصادی (تولید و سرمایهگذاری) برای محاسبه امنیت اقتصادی استفاده شده است. نتایج رگرسیون پویای گشتاورهای تعمیمیافته نشان میدهد که اثر متغیرهای فقر و نابرابری درآمدی بر امنیت اقتصادی در ایران منفی و معنادار باشد و حاکی از این موضوع است که افزایش فقر و نابرابری درآمدی منجر به کاهش امنیت اقتصادی در کشور خواهد شد.
The economic dimension of security is one of the most important dimensions of national security and it is strategically very important. Various economic and non-economic factors affect economic security. Poverty and inequality lead to increased political and economic instability and there will be an increase in transaction costs, which could ultimately affect economic security. This study examines the effects of poverty and income inequality on economic security in Iran has dealt with time series data during the period 1357 to 1397. This research is applied in terms of purpose and in terms of the type and method of descriptive correlational research using dynamic GMM models. The Gini variable is used to calculate income inequality, Poverty Index (PI) to calculate poverty and the combined economic security index is used to calculate economic security. Regression results show that the effect of poverty and income inequality variables on economic security in Iran negative and significant and implies that Increased poverty and income inequality will reduce economic security in the country.
خلاصه ماشینی:
نتایج رگرسیون پویای گشتاورهاي تعمیمیافته نشان میدهد که اثر متغیرهای فقر و نابرابری درآمدی بر امنیت اقتصادی در ایران منفی و معنادار باشد و حاکی از این موضوع است که افزایش فقر و نابرابری درآمدی منجر به کاهش امنیت اقتصادی در کشور خواهد شد.
درحالیکه بهطور سنتی امنیت اقتصادی دو عنصر اصلی و تا حدی مشابه هم داشته است ـ یعنی استفاده از امکانات اقتصادی بهعنوان یک اهرم و بنیان اقتصادی قدرت نظامی ـ افزایش وابستگی متقابل اقتصادی و سیاسیشدن فزاینده موضوعات اقتصادی که باعث ایجاد آسیبپذیری در دولتهای ملی شده است؛ زیرا این واحدها بیش از هر زمانی درگذشته برای تأمین نیازمندیهای روزمره به یکدیگر وابسته هستند.
همچنین نتایج نشان میدهد که اثر متغیر مستقل شاخص فقر بر متغیر وابسته امنیت اقتصادی در ایران منفی و معنادار برابر با ضریب 11/0- باشد و حاکی از این موضوع است که افزایش فقر منجر به کاهش سلامت نیروی کار، کاهش قدرت خرید و افزایش اعتراضات و نابسامانیها شده که میتواند ریسک تولید را افزایش داده که درنهایت کاهش امنیت اقتصادی در کشور خواهد شد.
همچنین نتایج مدل (GMM) نشان میدهد که اثر متغیر مستقل نابرابری درآمدی (ضریب جینی) بر متغیر وابسته امنیت اقتصادی در ایران نیز منفی و معنادار و برابر با ضریب 38/0- میباشد و حاکی از این موضوع است که افزایش نابرابری درآمدی از طریق شورشها، اعتراضات و نابسامانیها، ریسک تولید را افزایش داده که درنهایت منجر به کاهش امنیت اقتصادی در کشور خواهد شد.