چکیده:
توجه به آیات و مفاهیم قرآنی از دیرباز مورد توجه شعرا و نویسندگان بوده تا جایی که بررسی جایگاه آیات قرآنی یکی از راه های شناخت مقدار دانش دینی نویسندگان و شعرا می باشد. این اثرپذیری که از قرن هفتم به بعد به اوج خود می رسد به شیوه های متفاوتی چون واژگانی، گزاره ای، الهامی و... صورت می گیرد. اثرپذیری واژگانی به سه شیوه ترجمه، برآیندسازی و وام گیری است و اثرپذیری گزاره ای به انواع تبرکی، توضیحی، استنادی و... انجام می پذیرد. یکی از انواع نثر فارسی نامه نگاری است که در عصر صفوی مورد توجه نویسندگان و منشیان بوده است. در این پژوهش به شیوه تحلیلی - توصیفی به جست وجوی ویژگی های تاثیرپذیری دو منشی از دوره صفوی (میبدی و تفرشی) خواهیم پرداخت. برآیند پژوهش نشان می دهد که میبدی به اقتضای شغلش که منصب قضاوت شهر را برعهده داشته، بیشتر و تخصصی تر از تفرشی از آیات قرآنی استفاده می کند و در زمینه های واژگانی، الهامی، تعریفی، تبرکی و استنادی بیشتر از تفرشی به آیات قرآنی توجه دارد. تفرشی آیات قرآنی را در زمینه های توضیحی و استنادی و در مواقع ضروری بدون تکلف به کار می برد.
خلاصه ماشینی:
مضامين قرآني در منشآت تفرشي و ميبدي 1 سيد محسن مهرابي 2 محمد امير عبيدي نيا 3 رحيم کوشش شبستري چکيده توجه به آيات و مفاهيم قرآني از ديرباز مورد توجه شـعرا و نويسـندگان بـوده تـا جـايي کـه بررسي جايگاه آيات قرآني يکي از راه هاي شناخت مقدار دانش ديني نويسندگان و شعرا ميباشد.
برآيند پژوهش نشان مـيدهـد کـه ميبـدي بـه اقتضاي شغلش که منصب قضاوت شهر را برعهده داشته ، بيشتر و تخصصيتـر از تفرشـي از آيـات قرآني استفاده ميکند و در زمينه هاي واژگاني، الهامي، تعريفي، تبرکي و استنادي بيشتر از تفرشـي به آيات قرآني توجه دارد.
او حتي يکـي از نامـه هـاي خـود را کـاملا بـه زبـان قرآنـي و بـا استفاده از آيات قرآن مينويسد که در نوع خود کم نظير است .
شيوه هاي تأثيرپذيري گزاره اي ميبدي عبارتند از: الف ) تبرکي يکي از مواردي که ميبدي از آيات قرآني استفاده ميکنـد بـه جهـت تـيمن و تبـرک است .
تعداد گزاره هاي قرآري به کار رفته در منشآت تفرشي ۳۴ آيه است کـه سـهم آيـات تبرکي ۵ آيه است که تقريبا ۱۴/۷ درصد را شامل ميشود و با احتساب آية تکـراري کمتـر از اين هم ميشود و همين ارقام نشان دهندة عـدم علاقـة نويسـنده بـه ايـن شـيوه اسـتفاده از آيات قرآني است .
تعداد گزاره هاي قرآني که به صورت استنادي در نامه هـاي تفرشـي آمـده انـد ۱۲ آيـه است که تقريبا ۳۵/۳۰ درصد را شامل ميشود با ذکر اين نکته که تعـدادي از آيـات مـورد استناد تکراري هستند.