چکیده:
امریکا تحریمهای هستهای علیه دولت ایران بطور خاص و تحریمهای مالی ، بانکی و تجاری گسترده علیه اقتصاد کشور وضع نموده است. این کشور موجبات کاهش جدی تراز تجاری و مالی ملت ایران را فراهم نموده است به گونهای که آثار سوء و غیر قابل انکاری بر وضعیت معیشتی و اجتماعی آنها بر جای گذارده است. آمریکا با مدد از قدرت اقتصادی و کنترلی خود، سعی بر تسلط سیاسی بر کشور ایران را دارد. این رفتار پرسشهای جدی در نادیده گرفتن حق تعیین سرنوشت ملت ایران در پی داشته است. مقاله حاضر با روش توصیفی – تحلیلی مناسبات بین فشارها و رفتار امریکا با این حق را مورد ارزیابی قرار داده است. بر اساس بررسی انجام گرفته این اقدام نقض آشکار حق تعیین سرنوشت اقتصادی، و به تبع آن سرنوشت اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی ملت ایران به عنوان یک تعهد عام الشمول است. لذا دولت ایران به عنوان دولت زیاندیده مستقیم، حق طرح مسئولیت بینالمللی آمریکا و درخواست به توقف فعل متخلفانه، تضمین به عدم تکرار و جبران خسارات وارده را دارد. سایر دولتها نیز مکلفند، وضعیت غیرقانونی مزبور را شناسایی نکرده، به حفظ این وضعیت کمک نکنند .
American government has enacted nuclear sanctions against peaceful nuclear program of Iran particular and extensive financial banking and commercial sanction against the economy of the country. election of political system and lifestyle, especially the right to achieve developments. The present essay has assessed the relationships between the U.S constrains and conducts regarding this right, through researches in to this topic,. According to this study, sult social, cultural, and even political situation of Iranian people as a erga omnes obligation which not only has it influenced the interests of Iranian people and government, but also those of other countries that are members of International community and general has affected the public world order. According to this, Iran Islamic Republic as a direct damaged government based on International law right to point out the U.S.A. International responsibilities and ask for the stop of illegal action, ensure not to repeat it, and compensate for the damage. Also, other governments recognize illegal situation resulted from the violation of this erga omnes, not to contribute to keep that, and make sure any obstacles against enactment of mentioned commitments have been removed, as a result, in order to make sure, all governments should cooperate actively.
خلاصه ماشینی:
رفتار دولت آمريکا در وضع تحريم هاي گســترده و حداکثري عليه جمهوري اســلامي ايران ، نقض آشکار حق تعيين سرنوشت اقتصادي ، و به تبع آن سرنوشــت اجتماعي ، فرهنگي و حتي سياســي ملت ايران به عنوان يک تعهد عام الشمول است که نه تنها منافع دولت و ملت ايران بلکه منافع ساير دولت -هاي عضو جامعه بين المللي و به طور کلي نظم عمومي جهاني را تحت الشعاع خود قرار داده است .
حال سئوال اصلي اين اســت که داشتن برنامه صلح آميز هسته اي و غني سازي اورانيوم با توجه به حق تعيين سرنوشــت اقتصادي چگونه اســت و تحريم هاي ايالات متحــده آمريکا عليه جمهوري اســلامي ايران در تقابل بــا اين اصل چگونه ارزيابي مي شــود؟ چارچوب نظري بحث ، بررســي موضوع در چارچوب حقوق بين الملل اســت .
لذا تمايز اساســي تحقيق حاضر با پژوهش هاي ذکر شده پرداختن به عملکرد ايالات متحده آمريکا در وضع مجموعه اي از تحريم هاي يک جانبــه با آثار جمعي از منظر حق تعيين سرنوشــت اقتصادي ملت ايران به عنوان يک تعهد عام الشمول و مرتبط با نظم عمومي بين المللي است .
امروزه نظام حقوق بين الملل حق تعيين سرنوشــت ملت ها را در دو بعد: ١- روابط بين الملل با اتکا به تســاوي حقوقي بين االمللي ملت ها و در راستاي توسعه روابط دوستانه و همکاري بين المللي (بعد فرامرزي ) ٢- روابط داخلي و در چارچوب مرزهاي يک کشور در قبال حاکمان و زمامداران (بعد درون مرزي ) مورد توجه قرار داده 1- Declaration on Principles of International Law Concerning Friendly Relations and Co-operation Among States in Accordance with the Charter of the United Na- tion, GA Res, 2625 )XXV( annex )Oct-24, 1970(.