چکیده:
اندازهگیری قدرت بازار و تعیین ساختار بازار محصولات مختلف، همیشه از مباحث بسیار مهم و اساسی در اقتصاد خرد بوده است زیرا وجود هر نوع ساختاری متفاوت، اعم از رقابتی و غیررقابتی میتواند بر میزان تولید و قیمت محصولات مختلف تاثیر به سزایی داشته باشد. این مطالعه برای تعیین ساختار بازار فروش محصول فرآوری شده با استفاده از روش سازمان صنعتی تجربی نو (NEIO)، اقدام به اندازهگیری قدرت بازار و کارایی هزینهی واحدهای کشتار دام استان فارس در این بازار کرده است. دادههای مورد استفاده در این مقاله عبارت است از: قیمت لاشهی گوسفند و گاو و گوساله در کشتارگاه، قیمت خردهفروشی گوشت گوسفند و گاو و گوساله، شاخص قیمت دستمزد، شاخص قیمت انرژی و شاخص حملونقل در بخش صنعت. بر اساس نتایج به دست آمده، صنعت کشتار دام در بازار فروش محصول فرآوری شده، از قدرت بازاری برخوردار بوده است (اثر قدرت بازار برای واحدهای کشتار گوسفند و گاو و گوساله به ترتیب ٨٩٣/ ٠ و ٧٥١/ ٠ میباشد) و دلالت بر این دارد که واحدهای فرآوری موجود در این صنعت میتوانند محصول نهایی را از طریق تبانی با یکدیگر، با قیمت بالاتری به خردهفروشها عرضه کنند. از این رو، توصیه میشود تمرکز در این صنعت کاهش یابد.
Assessing market power and determining market structure of various agricultural as well as industrial products have always been considered as important issues in microeconomics. Different market structures can have major effects on levels of productions as well as on prices of various products. This study was conducted to determine the structure of meat sale market applying New Empirical Industrial Organization (NEIO) approach to a sample of meat prices, to investigate market power and cost efficiency of meat industry in Fars province. Date used in this study consist of sheep and cow and calf carrion price at the stockyard door, retail price of sheep and cow and calf meat, wage price index, energy price index and transportation price index in the industry sector. The results revealed that firms in sheep and cow slaughter industry have market power (market power effect for firms in sheep and cow slaughter are respectively 0.893 and 0.751) and can gain from collusions with each others to supply their products to the retailers with higher prices and therefore, decreasing concentration in this industry is suggested.
خلاصه ماشینی:
بررسی قدرت بازار و کارایی ناشی از تمرکز در بازار فروش گوشت قرمز استان فارس آذر شیخ زین الدین و محمد بخشوده * تاریخ دریافت : ١٣٨٧/١٠/٩ تاریخ پذیرش: ١٣٨٨/٣/٤ چکیده اندازهگیری قدرت بازار و تعیین ساختار بازار محصولات مختلـف ، همیـشه از مباحـث بـسیار مهـم و اساسـی در اقتصاد خرد بوده است زیرا وجود هر نوع ساختاری متفاوت، اعم از رقابتی و غیررقابتی میتواند بر میزان تولیـد و قیمت محصولات مختلف تاثیر به سزایی داشته باشد.
این مطالعه برای تعیـین سـاختار بـازار فـروش محـصول فرآوری شده با استفاده از روش سازمان صنعتی تجربی نو (NEIO)، اقدام به اندازهگیری قدرت بازار و کـارایی هزینه ی واحدهای کشتار دام استان فارس در این بازار کرده است .
انتقال نامتقارن قیمت ، پدیدهای است که از رقابت ناقص ناشی میشود و این امر سبب تحمیل بار هزینه ای غیرمنصفانه بر دوش مصرفکنندگان میشود (حسینی و نیکوکار، ١٣٨٥؛ حسینی و دوراندیش ، 1- New Empirical Industrial Organization 2- Scherer 3- Appelbaum 4- Azzam and Pagoulatos 5- Deadhor and Sheldon 6- Just and Chern 7- Lopez 8- Paul and Morrison ٦٩… ١٣٨٥).
با توجه به اهمیت غذایی گوشت قرمز و هم چنین بالا بودن قیمت آن در بازارهای داخلی کشور نسبت به قیمت جهانی، به دلیل نبودن بازار رقابتی و ایجاد تمرکز در این صنعت توسط واحدهای تولیدی لازم است دلایل انحراف قیمتی آن معین شود (نهادوندیان و خدادادکاشی، ١٣٧٩).
با توجه به مطالب گفته شده، اهداف این مطالعه عبارت است از: ١- اندازهگیری تمرکز واحدهای کشتار دام استان فارس ٢- اندازهگیری قدرت بازار در کشتارگاههای دام در بازار فروش محصول فـرآوری شـدهی استان فارس ٣- اندازهگیری اثر کارایی هزینه در کشتارگاههای دام استان فارس ٤- ارایه ی راهکارهای مناسب برای به بود وضعیت قیمت گوشت قرمز در استان فارس .