چکیده:
مروری بر ادبیات توسعهی اقتصادی و اجتماعی در ایران دلالت روشنی بر دیرینگی فقر دارد. در این راستا اقداماتی بهویژه بعد از انقلاب در قالب برنامههای پنج سالهی توسعه و با تاکید بر بازنگری و اصلاح سیاستهای کشاورزی و غذایی برای کاهش فقر و افزایش رفاه جوامع شهری و روستایی صورت گرفت. در این میان محصول برنج اهمیت و جایگاه ویژهیی در الگوی تولید و سبد مصرفی مردم ایران دارد، بنابراین مطالعهی حاضر تلاش نموده تا با استفاده از یک مدل تعادل فضایی آثار سیاست افرایش تعرفهی واردات این محصول را بر فقر و رفاه اجتماعی در مناطق مختلف ایران و به تفکیک نواحی شهری و روستایی، به صورت کمّی مورد ارزیابی قرار دهد. نتایج نشان داد که اثر سیاست افزایش تعرفهی واردات در مناطق مختلف ایران بسته به شهری و روستایی بودن و خریدار و یا فروشندهی خالص بودن هر منطقه متفاوت است، با این حال، ایران در حالت کلی یک خریدار خالص برنج است و بنابراین هر گونه افزایشی در سطح تعرفهی واردات بیش از این که تولید داخل و مازاد تولید کننده را متاثر نماید، کاهش میزان مصرف و رفاه اقشار مصرفی و افزایش فقر را در پی خواهد داشت.
A brief review of Iranian socio-economic literature clearly implicates prolonged poverty. In this regard, a number of measures performed in the framework of five-year development plans by focusing on agricultural and food markets reform for dampening rural and urban poverty, especially in the post-revolution years. Rice has played an important role in production pattern and in consumption basket of Iranian people; hence, this study tries to quantitatively analyze increasing rice import tariffs on rural and urban welfare and poverty by developing a multi market spatial price equilibrium model. Results showed that the effects of such a policy among regions are subject to rural and urban circumstances and their net seller and net buyer position. However, Iran as a whole is a net buyer country. Therefore, any tariff increase deteriorates consumers’ welfare and poverty rather than improving domestic production and producer surplus.
خلاصه ماشینی:
در این میان محصول برنج اهمیت و جایگاه ویژهیی در الگوی تولید و سبد مصرفی مردم ایران دارد، بنـابراین مطالعـه ی حاضـر تـلاش نموده تا با استفاده از یک مدل تعادل فضایی آثار سیاست افرایش تعرفه ی واردات این محصول را بر فقـر و رفـاه اجتماعی در مناطق مختلف ایران و به تفکیک نواحی شهری و روستایی، به صورت کمّی مورد ارزیابی قرار دهـد.
نتایج نشان داد که اثر سیاست افزایش تعرفه ی واردات در مناطق مختلف ایران بسته به شهری و روستایی بودن و خریدار و یا فروشندهی خالص بودن هر منطقه متفاوت است ، با این حال، ایران در حالت کلی یک خریدار خـالص برنج است و بنابراین هر گونه افزایشی در سطح تعرفه ی واردات بیش از این که تولید داخل و مازاد تولید کننده را متاثر نماید، کاهش میزان مصرف و رفاه اقشار مصرفی و افزایش فقر را در پی خواهد داشت .
هم چونین یکی دیگـر از آثـار سیاسـت افـزایش تعرفه ی واردات برنج که در چهارچوب این مطالعه بررسی شد، تاثیر ایـن سیاسـت بـر توزیـع درآمد و فقر به تفکیک برای مناطق شش گانه و در نواحی شهری و روستایی است .
A spatial equilibrium analysis of trade policy reforms on the world wheat market.