چکیده:
یکی از خلأهای موجود در عرصۀ علوم انسانیاسلامی، نبود روشهای مناسب با اقتضائات و نیازهای این نوع از علوم است. الگوی پسکاوی تجارب زیست مؤمنانه به دنبال عرضۀ الگویی روشی برای مطالعه در حوزۀ علوم انسانیاسلامی از طریق گردآوری تجربههای نظری و عملی مؤمنان در هنگام درگیرشدن و مداقه در موقعیتهای واقعی زندگی و سپس عرضۀ یافتهها به متون دینی به منظور رسیدن به تبیین یا راهکاری دینی است. طراحی این الگو مبتنیبر ایدۀ وجود و امکان بهرهگیری از فهم عرفی و نیز گرانباری مشاهده از نظریه صورت پذیرفته و فرض بر آن گرفته که افراد مؤمن به دلیل برخورداری از سطوحی از دانش دینی و نیز دغدغههای دینی برای زیست مؤمنانه در هنگام مواجهه با شرایط واقعی به دنبال فهم دینی از پدیدهها یا کشف شیوههایی دینی برای زندگی هستند. الگوی پسکاوی در گام نخست به شناسایی این فهمها یا شیوهها اقدام میکند و در گام دوم به ارزیابی دینی آن برای دستیابی به یک تبیین یا راهکار صواب دینی مبادرت میورزد و برای این کار از روش تحلیل ساختاری استفاده میکند.
In the field of Islamic humanities, one of the existing gaps is the lack of appropriate methods with the requirements and needs of this type of science. The reviewal pattern of believerchr('39')s lived experiences seeks to provide a pattern method for studying in the field of Islamic humanities by collecting the theoretical and practical experiences of believers when involving with real life situations and then presenting the findings to religious texts, in order to reach a religious explanation or solution. The design of this pattern is based on the idea of the existence and possibility of using customary understanding and that observation is influenced by theory and also the pattern assumes that believers, in order to live faithfully, because of having some level of religious knowledge as well as religious concerns, when faced with real situations, they seek a religious understanding of phenomena or the discovery of religious ways of life. In the first step, the reviewal pattern identifies these understandings or ways, and in the second step, evaluates them religiously to arrive at a correct religious explanation or solution, and for this purpose, it uses the method of structural analysis.
خلاصه ماشینی:
الگوی پسکاوی تجارب زیست مؤمنانه به دنبال عرضۀ الگویی روشی برای مطالعه در حوزۀ علوم انسانیاسلامی از طریق گردآوری تجربههای نظری و عملی مؤمنان در هنگام درگیرشدن و مداقه در موقعیتهای واقعی زندگی و سپس عرضۀ یافتهها به متون دینی به منظور رسیدن به تبيين يا راهكاری دینی است.
پیشفرضهای نظری یکی از اهداف اصلی الگوی پسکاوی تجارب زیست مؤمنانۀ آن است که علم دینی را از منظری کاربردی و با لحاظ مسائل واقعی مطرح در زندگی مردم دنبال کند تا اگر دانشی حاصل میشود، ناظر به نیازهای واقعی مردم باشد؛ ازاینرو، نقطۀ شروع کار خود را مسائل مبتلابه مردم، که موردنیاز و محل دقت و تأمل آنان است، قرار میدهد و میخواهد از ادراکات مردمی از مسائل، بهمثابه یک دستمایه استفاده کند.
بر این اساس، مفروض الگوی پسکاوی آن است که مؤمنان به دلیل ذهنیتهای دینی، تجارب زیستهشان متأثر از همان ذهنیتها شکل میگیرد و ادراکات و راهکارهایشان نسبتبه شرایط زیستۀ خویش صبغۀ دینی خواهد داشت، بهویژه وقتی که آگاهانه درپی فهم یا راهحلی دینی برای آن باشند؛ بنابراین، نتایج حاصل از اینگونه تجارب زیسته میتواند کم یا زیاد با دین دارای نسبت باشد.
هر یک از این موارد در قالب الگوی پسکاوی قابلیت مطالعه دارد و در آنها کمابیش دلالتهایی بر مفاهیم یا گزارههای دینی قابل مشاهده است یا هر کدام زمینۀ طرح پرسشهایی را برای عرضۀ آنها به دین فراهم میکنند؛ مثلاً در چهارچوب رابطۀ امام و امت و در یک نظام مبتنیبر ولایت الهی، برای امت یا مردم به چه میزان میتوان نقش قائل شد؟ آیا رفع خرابهها و تحقق توسعه باید به کمک مردم و برای مردم باشد یا شکل دیگری داشته باشد؟ در ابتدای گام دوم میتوان این مفاهیم و گزارهها و یا پرسشها را بهمثابه قطبنما و نشانگر برای مراجعه به متون دینی شناسایی کرد.