چکیده:
دادن راهکارهایی برای افزایش کارآیی آب مصرفی از سیاستهای مهم در بخش کشاورزی است. از جملهی این راهکارها میتوان به استفاده از هموارسازی (تسطیح) لیزری زمین اشاره کرد. در این تحقیق ابتدا سعی شده است با استفاده از مدل تحلیل بقا عوامل موثر بر تاخیر در زمان پذیرش این فنآوری در بخش مرکزی شهرستان مرودشت بررسی، و سپس احتمال تغییر وضعیت کشاورزان از حالت عدم پذیرش به سوی پذیرش این فنآوری تعیین گردد. برای جمعآوری دادههای اقتصادی، تکنیکی و دیگر اطلاعات مورد نیاز 240 کشاورز برای مصاحبه با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. نتایج حاصل از مدل تحلیل بقا نشان داد که متغیرهای سن، پیشینهی کشاورزی، سطح آموزشها، دوره ترویجی، زمین کشاورزی، درآمد خارج از کشتزار، اندازهی خانوار، ناتوانی مالی، در اختیار داشتن زمین با مساحت کم، نبود اطلاع و آگاهی از این فنآوری و نداشتن اطمینان به کاربرد این فنآوری و مزایای آن اثر معنیداری بر تاخیر در پذیرش هموارسازی لیزری داشت. نتایج همچونین نشان داد که هر چه از نظر زمانی جلوتر میرویم، احتمال پذیرش این فنآوری از سوی کشاورزان در حال افزایش است. بهطوری که در سال 1386 نزدیک به 60% کشاورزان و برای سال بعد حدود 86% کشاورزان زمینهای خود را هموارسازی کردهاند. با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق، توصیه میشود در صورت ورود چونین فنآوریهایی به کشور ابتدا به شیوهی اطلاع رسانی درست و مناسب در مورد برتریهای بهکارگیری آنها اعتماد کافی برای کشاورزان ایجاد شود، و سپس با دادن تسهیلات و ایجاد شرایط مناسب مالی، زمینهی پذیرش آنها فراهم شود، تا از این راه بتوان کارآیی مصرف آب در کشتزارها را افزایش داد.
Providing strategies to increase water efficiency is one of the vital policies in agricultural sector. In this study, survival analyzing model was applied first to investigate factors affecting duration of accepting laser land leveling in centre of Marvdasht city. Then, the likelihood of accepting this technology by farmers was determined. Required data were collected by questionnaire based interviews from classified random sample of 240 farmers. Based on the findings of the survival analyzing model, age, agricultural background, education, extension classes, land under cultivation of crops, off-farm incomes, family size, financial shortage, small size of available lands and, lack of information about this technology and its benefits, have significant effects on delay in accepting laser leveling technology. Moreover, the possibility of accepting this technology by farmers has increased over time. That is around %60 of the farmers utilized the technology in 2007 and %86 in 2008. Based on the results, it is recommended to well inform farmers about the respected benefits of such technologies before introducing them in order to create sufficient incentives, and to provide financial supports, to facilitate accepting the technologies and consequently to increase water use efficiency in farms.
خلاصه ماشینی:
ایـن متغیرها شامل ناتوانی مالی برای انجام هموارسـازی لیـزری، در اختیـار داشـتن زمـین هـای بـا مساحت کم ، نداشتن آگاهی و اطلاع مناسب از این فن آوری، نداشتن اعتقاد و تمایل به استفاده از هموارسازی لیزری و نداشتن اطمینان کشاورزان به این فن آوری و مزایای آن است .
اطلاعات, مربوط به هر متغیر, متغیر, گروه اول, گروه دوم میانگین سن کشاورزان (سال ), 51, 48 میانگین پیشینه ی کشاورزی (سال ), 25, 24 میانگین سطح آموزش (سال ), 4/6, 4/8 میانگین شرکت در دورههای ترویجی (مرتبه ), 2/5, 3/5 میانگین زمین کشاورزی, 8/9, 11/6 میانگین وام دریافتی, 2/3, 7/5 میانگین درآمد خارج از کشتزار, 1/3, 4/7 میانگین اندازهی خانوار, 5/6, 5/9 ناتوانی مالی, 84, 48 مالکیت زمین های با مساحت کم , 56, 20 نداشتن آگاهی و اطلاعرسانی مناسب , 26, 55 نداشتن تمایل و اعتقاد به استفاده از این فن آوری, 44, 56 نداشتن اطمینان به کاربرد این فن آوری و مزایای آن 40 22 مأخذ: یافته های تحقیق همانگونه که در جدول (١) مشاهده مـیشـود، از ٨متغیـر بـرای نـشان دادن خـصوصیات فردی، خانوادگی و اقتصادی کشاورزان استفاده شده است .
گفتنی است کـه بنـا بـر گفتـه هـای کشاورزان گروه اول، این کشاورزان پس از چند سال از وجود ایـن فـن آوری آگـاهی داشـتند، ولی دلایلی مانند ناتوانی مـالی و داشـتن زمـین هـای بـا مـساحت کـم را علـت انجـام نـدادن هموارسازی زمین های خود میدانـستند.
بنابراین وضعیت مالی کشاورزان گروه اول که هنوز زمـین هـای خـود را هموارسـازی ننمـوده بودند یا تا سال انجام این تحقیق دارای بیش ترین تاخیر در زمان پـذیرش هموارسـازی لیـزری بودند، نامناسب تر و پایین تر از کشاورزان گروه دوم بود.