چکیده:
ماسههای ساحلی، عموماً منشأ رودخانهای داشته و تحت تأثیر دینامیک امواج و حرکات آب دریا، در طول خط ساحلی توزیع میشوند. رودخانههای سفیدرود، هراز، بابلرود، تجن و گرگانرود، سهم عمدهای در تدارک رسوب به دریای خزر در سواحل خزر جنوبی دارند. منطقۀ مورد مطالعه در این پژوهش، بخش جنوب شرق دریای خزر، در محدودۀ خلیج گرگان با بیش از 60 کیلومتر طول است. هدف از این پژوهش بررسی راستای امواج غالب و نحوۀ تولید جریان در امتداد ساحل است که درنهایت بر توزیع ذرات ماسه در طول خط ساحلی مؤثر است. برای دستیابی به این هدف، از دادههای باد امواج و نیز نقشههای توپوگرافی و عمقسنجی که ابزار و دادههای اصلی پژوهش بهشمار میروند، استفاده شده است. با بهرهمندی از دادههای باد و امواج، بهترتیب گلبادها و گلموجهای محدودۀ پژوهش ترسیم و با توجه به راستا و فراوانی امواج، مدلسازی امواج در نرمافزار مایک 21 انجام شد. در ادامه، دادههای امواج برای تولید مدل جریانهای موازی ساحل در منطقۀ شکست مورد استفاده قرار گرفتند و درنهایت، مدلسازی انتقال ماسه در خط ساحلی تجزیهوتحلیل شد. نتایج نشان میدهد که راستای غالب امواج از جهات شمال غرب، موجب توزیع و جابهجایی ماسهها بهسمت شرق شده است. توسعه و عریضشدن زبانه ماسهای میانکاله بهسمت شرق و ایجاد خلیج گرگان در پشت زبانۀ ماسهای مذکور با برایند تولید و توزیع رسوب در راستای غرب به شرق، در مدل نرمافزاری مایک 21 برازش نشان میدهد.
خلاصه ماشینی:
همچنين لاري (١٣٧٦)، يحيايي ميلاني (١٣٧٧)، ثابت عهد جهرمي (١٣٧٨)، رياضي (١٣٧٨)، افشار (١٣٨١)، لايقي (١٣٨٢)، حاج بابـايي (١٣٨٣) و...
Wave Watch-III & MIKE21-SW شربتي (١٣٩٠) شبيه سازي دوبعدي جريان دريايي خليج گرگان در فصل تابستان را با استفاده از نرم افزار مايـک ٢١ براي محاسبة جريان ، نوسان هاي سطح آب و مؤلفه هاي سرعت انجام داد.
لرستاني (١٣٩١) با شبيه سازي امواج و جريان هاي دريايي در نرم افزار مايک ٢١، تأثير هيدروديناميک درياي خزر بـر تغييرات خط ساحلي قاعدة دلتاي سفيدرود را مورد بررسي قرار داد.
براي بررسي نحوة تأثير امواج حاصل از باد و جريان هاي دريايي بر راستاي نقـل و انتقـال ماسـه در محـدودة خـط ساحلي ، داده هاي امواج (بوية اميرآباد) طي سال هاي ١٣٨٩ تا ١٣٩١، از درگاه سازمان بنادر و دريانوردي دريافت شدند و با انجام پردازش آماري روي داده هاي مذکور، فاکتورهاي مورد نياز مدل استخراج شـده اسـت .
درنهايت با استفاده از داده ها و مدل سازي آنها در نـرم افـزار مايـک ٢١ کـه توسـط مؤسسـة هيـدروديناميکي دانمارک ٦ توسعه يافته است ، شبيه سازي رفتار امواج و جريان هاي دريايي انجام شد تا راستاي نقل و انتقال ماسه در طـول خط ساحلي مورد ارزيابي و تجزيه وتحليل قرار گيرد.
تغييرات جهت جريان هيدروديناميک ناشي از باد در منطقة شکست امواج در ادامه با استفاده از مدل طيفي امواج و مدل هيدروديناميک که ورودي مدل انتقـال ماسـه شـمرده مـي شـود، بـه شبيه سازي انتقال ماسه در آبهاي کم عمق نزديک خط ساحلي محدودة خليج گرگان پرداخته شد.