چکیده:
دریاچهها محیطهای رسوبی بسیار جالبی برای بازسازی محیطها و بررسی آب و هوای دیرینه میباشند. بررسی ویژگیهای رسوبشناسی و اجتماع گردههای گیاهی برای شناخت و تکامل ویژگیهای رسوبی اواخر کواترنر بسیار مفید است حوضههای بسته به دلیل حساسیت بسیار زیاد نسبت به تعادل تبخیر و بارش، مناسبترین سیستم جهت بازسازی محیطهای دریاچهای و آب و هوای دیرینه میباشند. این مقاله ارتباط بین اجتماع گردههای گیاهی و اندازهی دانههای رسوبی دریاچهی زریبار واقع در استان کردستان را مورد بررسی قرار داده و براساس این ارتباط محیط دیرینه، تاریخچهی گیاهی و آب و هوای دیرینه در طی دورهی هولوسن بازسازی شده است. افزایش در میزان سیلت و کاهش میزان ماسه به همراه رسیدن گردههای Quercusبه بیشترین مقدار، نبود گردههای Salix و Fraxinus در این دورهی زمانی از هولوسن، رسیدن Poacae به کمترین میزان و کاهش تدریجی در میزان Atriplex type و Artemisia herba-albat، افزایش سطح آب دریاچه را در طی 8950 - 6870، 5500 - 3170 سال قبل به همراه وجود شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب، افزایش بارش و افزایش در رطوبت قابل دسترس را نشان میدهد. مقدار بالای ذرات ماسه و کاهش در میزان سیلت به همراه درصد بالای گردههای گیاهی Salix، Fraxinus و Pistacia و کاهش در میزان گردههای Quercus، کاهش سطح آب دریاچه را در طی 6870 – 5500، 1300 - 3170 سال قبل همراه با شرایط آب و هوایی گرم و خشک، کاهش در بارشهای بهاری و رطوبت قابل دسترس را نشان میدهد. همچنین افزایش نامنظم در میزان ماسه و کاهش نامنظم در میزان سیلت به همراه ظاهر شدن گردههای Plantago lanceolata وجود تغییرات نامنظم در سطح آب دریاچهی زریبار در نتیجهی تغییرات بارشی، سرریزهای اتفاقی دریاچه و فعالیتهای انسانی را در اواخر هولوسن نشان میدهد.
خلاصه ماشینی:
افزايش در ميزان سيلت و کـاهش ميـزان ماسـه ، به همـراه رسـيدن گـرده هـاي Quercus بـه بيشـترين مقـدار، نبـود گـرده هـاي Salix و Fraxinus در اين دورة زماني از هولوسن ، رسيدن Poacae بـه کمتـرين ميـزان و کـاهش تدريجي در مقـدار Atriplex type و Artemisia herba-albat، افـزايش سـطح آب درياچه را طي ٦٨٧٠ تا ٨٩٥٠ و ٣١٧٠٠ تا ٥٥٠٠ سال قبل ، بـه همـراه وجـود شـرايط آب و هوايي گرم و مرطوب ، افزايش بارش و افزايش در رطوبت قابل دسترس ، نشان مي دهد.
مقدار بالاي ذرات ماسه و کاهش در ميزان سيلت همراه با درصد بـالاي گـرده هـاي گيـاهي Salix، Fraxinus و Pistacia و کاهش مقدار گرده هاي Quercus، کاهش سطح آب درياچـه را طي ٥٥٠٠ تا ٦٨٧٠ و ١٣٠٠ تا ٣١٧٠ سال قبل ، همراه با شرايط آب و هوايي گرم و خشـک ، کاهش در بارش هاي بهاري و رطوبت قابل دسترس نشان مي دهد.
P. , 1987, The Late Pleistocene Climates of the Lake Zeribar Region (Kurdistan, Western Iran) Deduced from the Ecology and Pollen Production of Non-arboreal Vegetation, Vegetatio, Vol. 72, No. 72, PP.
E. , 2001, Diatom-based Conductivity Reconstruction and Palaeoclimatic Interpretation of a 40-ka Record from Lake Zeribar, Iran, The Holocene, Vol. 11, No. 6, PP.
, 2001, Proposed Changes in Seasonality of Climate during the Late-glacial and Holocene at Lake Zeribar, Iran, The Holocene, Vol. 11, No. 6, PP.