چکیده:
گیاهان دارویی می توانند نقش موثری در پیشگیری و درمان انواع بیماری ها و افزایش صادرات غیر نفتی داشته باشند. جلوگیری از تخریب منابع و محیط زیست، سازگاری با شرایط اقلیمی ایران، وجود پتانسیل های گسترده در زمینه تولید، اشتغال و صادرات، از مزیت های کاشت گیاهان دارویی است. از آنجا که یکی از راههای توسعه کاشت گیاهان دارویی، افزایش مصرف، بازاریابی مناسب داخلی و خارجی و همچنین صادرات فرآورده های گیاهان دارویی است، در این مطالعه به بررسی عوامل موثر بر مصرف فرآورده های دارویی پرداخته شده است. شناخت عوامل موثر بر مصرف این فرآورده ها می تواند راهنمایی لازم برای تولیدکنندگان، فرآوری کنندگان و بازاریابان فراهم کند تا از این مسیر بتوانند در زمینه برنامه ریزی تولید و بازار بهتر عمل نمایند. داده های مورد نیاز این پژوهش از طریق تکمیل پرسشنامه از 384 نفر در شهر مشهد با از استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده در سال 1393 جمع آوری شده است. جهت دستیابی به هدف مطالعه، از الگوی لاجیت ترتیبی استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان دادند که متغیرهای تنوع تولید، سطح درآمد، تعداد اعضای خانوار، خواص و اثربخشی، نام تجاری، برچسب، بسته بندی، شاخص فرهنگ، شاخص مشاوره و تبلیغات اثر معناداری روی مصرف فراورده های گیاهان دارویی داشته است. بنابراین برای افزایش سطح مصرف این فرآورده ها در جامعه، توجه به ابزارهای بازاریابی از جمله بسته بندی مناسب، ایجاد نام تجاری معتبر، تبلیغات و مشاوره می تواند موثر واقع گردد.
Medicinal plants can play an important role in the prevention of various diseases and increasing non-oil exports. Prevent degradation of resources and the environment, adapt to climate conditions in Iran, massive potential in terms of production, employment and exports, are some benefits of planting medicinal plants. Because one of the ways of increasing planting of medicinal herbs is increasing consumption, domestic and international marketing and exports medicinal plant products, in this study, we investigated the factors influencing the consumption of medicinal products. Identifying factors influencing the consumption of these products can be a guide for producers, processors and marketers to provide this route in better production planning and market use. Data for this study gathered through questionnaires from 384 customer of these products in Mashhad by using simple random sampling in 2014. Research done with using ordered Logit regression model and our results shows that variables such as diversity of production, income and number of household members, properties and effectiveness, brand, label, packaging, culture index and the index of consultation and advertising are meaningful. Therefore, for increasing the consumption of these products, marketing tools such as packaging, creating a prestigious brand, advertising and counseling can be effective.
خلاصه ماشینی:
خوشبختانه با روی آوردن مردم جهـان بـه ویژه کشورهای پیشرفته به استفاده از فرآورده های گیاهی و مصرف روز افزون آن در جهان و بـا توجه به تنوع آب وهوایی و امکان رویش بیشتر گیاهان دارویـی و تولیـد فـرآورده هـای آنهـا در ایران فرصتی طلایی نصیب کشورمان گشته است تا از آن به بهترین نحو ممکن استفاده کرده و حضور خود را در بازارهای جهانی بیش از پیش افزایش دهیم .
رشیدی و همکاران (١٣٩٠)، در پژوهشی به ارزیابی میزان آگاهی، بـاور و عملکـرد مـردم شـهر یاسوج نسبت به گیاهان دارویی پرداختند و عامل هـایی کـه بیشـترین نقـش را در نبـود زمینـه گرایش مردم به استفاده از داروهای گیاهی داشته اند، مشخص کرده اند که به ترتیب نا آشنایی مردم با خواص گیاهان دارویـی، کمبـود پزشـک متخصـص در زمینـه داروهـای گیـاهی، نبـود حمایت های بیمه ای از داروهای گیاهی و در دسترس نبودن آسان داروهـای گیـاهی در مقایسـه با داروهای شیمیایی هستند، از این رو ترویج خواص گیاهان دارویی، افزایش پزشکان متخصـص در زمینه داروهای گیاهی و آسانگری دسترسی مردم به فرآورده های گیـاهی مـی توانـد سـبب افزایش مصرف آنها شود.
1 CemSoner در این پژوهش سطح مصرف ، متغیر وابسته است که با توجه به این که سطح مصرف به صـورت کیفی در سه طبقه مرتب شده است ، میتوان از مدل لاجیت ترتیبی بـرای بررسـی عامـل هـای موثر بر سطح مصرف فرآورده های گیاهان دارویی استفاده کرد.