چکیده:
بر اساس اصل نسبی بودن حاکم بر دادرسی، آرای صادره از مراجع رسیدگی کننده، اصولا باید فقط نسبت به طرفین دادرسی تاثیر داشته باشند و نتوان در مقابل اشخاص دیگری غیر از ایشان، به آنها استناد کرد ولی در برخی مواقع، آرای مزبور به حقوق اشخاص ثالث نیز خلل وارد میکنند که مقنن برای حفظ حقوق آنها به ایشان حق داده است تا به عنوان ثالث نسبت به آرای مزبور اعتراض نمایند، که آن را اعتراض ثالث نامیدهاند. این که چه آرایی قابلیت اعتراض ثالث را دارند اتفاق نظر وجود ندارد. اطلاق لفظ مقنن، کلیه آرا اعم از احکام و قرارهای صادره توسط دادگاهها و آرای غیرقطعی را نیز شامل می شود و از طرفی قید دادگاه به عنوان مرجع صادرکننده، آرای صادره سایر مراجع را در بر نمیگیرد. حق اعتراض مزبور نسبت به آرای داوری و نیز آرای صادره از سوی دیوان عدالت اداری به رسمیت شناخته شدهاست ولی در خصوص سایر مراجع، بررسی لازم و کافی صورت نگرفتهاست لذا در این مقاله در صدد احصای آرایی هستیم که شخص ثالث میتواند نسبت به آنها اعتراض نماید.
خلاصه ماشینی:
به همين دليل مقنن علاوه بر فراهم آوردن امکـان دخالـت اشـخاص ثالـث در جريـان دادرسي با پيش بيني نهاد ورود ثالث و نيز جلب ثالث بـراي دخالـت دادن وي در دادرسـي، درکنار چهار طريق شکايت اعم از واخواهي، تجديـد نظـر خـواهي، فرجـام خـواهي و اعـاده دادرسي نسبت به آرايي که بـه طـرفين دعـوا تعلـق دارد، يـک طريـق شـکايت از آرا بـراي اشخاص ثالث پيش بيني نموده تا اگر در دعوايي رأيي صادر شد که مخل بـه حقـوق ايشـان بود بتوانند با ارائه دلايل از دادگاه صادر کنندة رأي تقاضا نمايند که از تصميم خـود کـلا يـا جزئا عدول نمايد، نام اين طريق ، اعتراض شخص ثالث است که در مواد ٤١٧ الي ٤٢٥ قانون آيين دادرسي مدني مقررات آن ذکر شده و از ميان طرق پنج گانه شکايت از آرا، تنها طريقي است که به اشخاص ثالـث اختصـاص دارد و در تقسـيم بنـدي طـرق شـکايت بـه عـدولي و اصلاحي چنانکه بعدا خواهيم ديد در زمرة طرق عدولي اعتراض به شمار ميرود، يعني خـود دادگاه از رأي سابق خويش کلا يا جزئا عدول نمـوده و رأي او توسـط مرجـع بـالاتر اصـلاح نميشود ما در اين نوشتار مختصر سعي خواهيم نمود که آرايي را که قابليت چنين اعتراضي را دارند بررسي نماييم .