چکیده:
اهمیت انعقاد قراردادها اقتضا میکند که رابطهی حقوقی به نام نمایندگی در روابط میان افراد وجود داشته باشد تا شخص نماینده بتواند به نام و اصیل در قراردادها شرکت نموده و بهحساب وی قرارداد منعقد نماید. نمایندگی به اعتبار مبنا و سبب ایجاد به انواعی تقسیم میشود که یکی از مهمترین آنها، نمایندگی قراردادی است. ازآنجاییکه در انعقاد هر عقدی وجود دو اراده ضروری است، نمایندهی قراردادی به نمایندگی از طرف اصیل ارادهی وی را اعلام مینماید و در مواردی ممکن به نمایندگی از طرف او و به اصالت از طرف خود در قرارداد شرکت نموده و اقدام به معاملهی با خویش نماید. لذا در پژوهش حاضر باهدف روشن نمودن ابعاد مختلف چنین معاملهای در پاسخ به این سوال که در صورت معاملهی نمایندگان قراردادی اعم از وکیل، مدیران شرکتهای تجارتی، حقالعمل کاران و دلالان با خویش، ماهیت و وضعیت حقوقی چنین معاملهای در نظام حقوقی ایران چگونه است باید گفت که چنین معاملهای بهعنوان عقد موردپذیرش قرارگرفته است و در مورد وکیل با رعایت مصلحت موکل صحیح و نافذ و در مورد مدیران شرکتهای تجارتی و حقالعمل کاران با رعایت تشریفاتی صحیح و نافذ خواهد بود لیکن معاملهی دلال با خود صحیح نمیباشد و وی تنها میتواند در معاملات طرفین سهمی داشته باشد که در این مقاله بهتفصیل به بررسی آنها پرداختهشده است.
خلاصه ماشینی:
لذا در پـژوهش حاضـر باهـدف روشن نمودن ابعاد مختلف چنين معامله اي در پاسخ به اين سؤال کـه در صـورت معاملـه ي نمايندگان قراردادي اعم از وکيل ، مديران شرکت هاي تجارتي، حق العمل کـاران و دلالان بـا خويش ، ماهيت و وضعيت حقوقي چنين معامله اي در نظام حقوقي ايران چگونـه اسـت بايـد گفت که چنين معامله اي به عنوان عقد موردپـذيرش قرارگرفتـه اسـت و در مـورد وکيـل بـا رعايت مصلحت موکل صحيح و نافذ و در مورد مـديران شـرکت هـاي تجـارتي و حـق العمـل کاران با رعايت تشريفاتي صحيح و نافذ خواهد بـود لـيکن معاملـه ي دلال بـا خـود صـحيح نميباشد و وي تنها ميتواند در معـاملات طـرفين سـهمي داشـته باشـد کـه در ايـن مقالـه به تفصيل به بررسي آن ها پرداخته شده است .
(کاتوزيان ، ١٣٧٠: ٣١٦، به نقل از پيشين ، ١٣٩٦: ٣) ٢- مفهوم نمايندگي شناخت احکام راجع به معامله با خود، مستلزم ورود بـه بحـث «نماينـدگي » اسـت هرچنـد قانون گذار ايران هيچ تعريفي از نمايندگي ارائه نداده است ؛ اما با مراجعه به کتـب حقـوقي و مقايسه نمايندگي با وکالت ميتوان گفت : «نمايندگي رابطه اي است حقوقي که به موجب آن نماينده ميتواند به نام و به حساب اصيل در انعقاد قرارداد شرکت کنند کـه آثـار آن بـه طـور مستقيم دامن گير اصيل ميشود.