چکیده:
امروزه به دلیل رشد جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع طبیعی، اکوسیستم ها و مناطق حفاظت شده مورد تخریب قابل توجهی قرار گرفته اند که در این شرایط اعمال روش های مدیریتی در این مناطق ضروری به نظر می رسد. در بین این مناطق تالاب ها به دلیل شرایط خاص و اهمیت اکولوژیکی آن ها نیاز به توجه بیشتری دارند. تالاب چغاخور به عنوان یکی از تالاب ها و مناطق حفاظت شده شاخص و ارزشمند کشور همواره با مشکلات اکولوژیک، انسانزاد یا طبیعی فراوانی مواجه بوده است. از این رو، به منظور حفاظت از از این تالاب، میبایست مدیریت بهینه منابع و سیاست های مناسب محیط زیستی اتخاذ گردد. هدف این پژوهش ارزیابی جامع توانمندی ها و تنگناهای تالاب چغاخور در راستای حفاظت و مدیریت بهینه آن با استفاده از تحلیل SWOT و ارائه راهبردهای مدیریتی به منظور بهبود وضع حفاظت موجود و تقویت نقاط قوت و استفاده از فرصت ها است. در این پژوهش ابتدا نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای تالاب شناسایی شد و به وسیله کارشناسان وزندهی شد. سپس ماتریس استخراج شده و راهبردهای مناسب ارائه گردید. با توجه به نتایج بدست آمده، جذب اعتبارات بین المللی، اشراف مناسب پاسگاه محیط بانی به منطقه به علت جانمایی مناسب پاسگاه و وجود دوربین های مدار بسته برای نظارت تالاب و برخورداری از سمن های بومی فعال مهمترین نقاط قوت تالاب به حساب می آیند. همچنین نبود زیر ساخت های مناسب گردشگری، بروز نبودن تجهیزات و ناکافی بودن، به علاوه عدم وجود مرکز پایش آنلاین مهم ترین موانع حفاظت تالاب شناخته شدند. در نهایت با توجه به اطلاعات استخراج شده، ماتریس برنامه ریزی راهبردی منطقه تهیه و تدوین شد.
In today’s world, increasing population and excessive use of natural resources have led to destroy these valuable resources. In this condition, conducting management plans for these resources and applying them seem necessary to preserve and develop the region. Among natural ecosystems, wetlands due to invaluable ecological values require more attention. The aim of this research is evaluating positive and negative conditions that Choghakhor wetland is faced with utilizing SWOT analysis and presenting strategic plans as an analytical tool to manage this region. For this reason strength, weaknesses, opportunities and threats which this wetland has encountered are investigated and evaluated by experts and afterwards strategic planning matrix prepared. According to the results, obtaining international support, security center existence and available NGOs are the predominant strengths and lack of tourism infrastructures, inadequate infrastructures and lack of online monitoring centers are recognized as the most weaknesses. Finally, considering the results, planning strategic matrix is presented.
خلاصه ماشینی:
هدف اين پژوهش ارزيابي جامع توانمنديها و تنگناهاي تالاب چغاخور در راستاي حفاظت و مديريت بهينه آن با استفاده از تحليل SWOT و ارائه راهبردهاي مديريتي به منظور بهبود وضع حفاظت موجود و تقويت نقاط قوت و استفاده از فرصت ها است .
هدف اين پژوهش ارزيابي جامع توانمنديها و تنگناهاي تالاب چغاخور در راستاي حفاظت و مديريت بهينه آن با استفاده از آناليز SWOT و ارائه راهبردهاي مديريتي به منظور بهبود وضع حفاظت موجود و تقويت نقاط قوت و استفاده از فرصت ها است .
(به تصویر صفحه رجوع شود)شکل شماره ١: موقعيت جغرافيايي تالاب چغاخور Baker در سال ٢٠٠٨ براي ارزيابي طرح توسعه اکوتوريسم در تالاب سانگوباي از ماتريس تحليل SWOT استفاده کرد او از ماتريس تحليل SWOT نتيجه گرفت که تالاب سانگوباي از قابليت توسعه اکوتوريسم برخوردار است زيرا که نقاط قوت و فرصت هاي تالاب نسبت به نقاط ضعف وتهديدها بيشتر بود(٣٢٦ ,٢٠٠٨ ,Baker).
با توجه به جمع نهايي ماتريس عوامل دروني که ٣,١٤ و بيشتر از ٢,٥ مي باشد نتيجه گيري مي شود در تالاب چغاخور با وضعيت موجود نقاط قوت براي حفاظت از منطقه بيشتر از نقطه قوت آن است .
نتايج بررسي ها و تحليل ها نشان مي دهد که تالاب چغاخور علي رغم مشکلات و تنگناهاي مختلف طبيعي و انساني که با آن ها روبه روست داراي پتانسيل هاي قابل توجه و حتي بيشتر از مشکلات مذکور است و برنامه ريزي، حفاظت و مديريت اين منطقه به بهبود شرايط محيط زيست و معيشت مردم بومي منطقه منجر خواهد شد.