چکیده:
جامعۀ بشری برای رسیدن به هدف عالی و غایی خود نیازمند سبک زندگی صحیح است. سبک زندگی، نوع زندگی فرد و فرهنگ گروهها و منعکس کنندۀ باورها، اندیشهها، ارزشها، گرایشها، سلیقهها و فرهنگهاست. از جمله منابع استخراج الگوی صحیح سبک زندگی در اندیشه اسلامی، روایات معصومین علیهم السلام است که صحیفه سجادیه امام سجاد علیه السلام یکی از سرآمدان این منابع به زبان دعاست. این تحقیق به منظور پاسخگویی به سوال چگونگی سبک زندگی اقتصادی از منظر صحیفه سجادیه و ارائه الگویی در این زمینه انجام با استفاده از روش تحلیل مضمون انجامگرفته است. پس از گردآوری دادهها و کدگذاری اولیه به کمک نرم افزار MAXQDA11، 535کد با مضمون الگوی سبک زندگی اقتصادی از کتاب شریف صحیفه سجادیه برداشت شد و سپس تلاش شد مضامین فراگیر آنها در زمینه انتخاب و تصمیمگیری اقتصادی برداشت گردد. در نهایت شش اصل حاکم بر انتخابها و تصمیمات اقتصادی که به نوعی بیشترین تاثیر را در شکلدهی به سبک زندگی اقتصادی مطلوب میباشند بدست آمد. با توجه به نوع منبع بیشترین کدهای استخراج شده مربوط به لزوم حاکمیت چارچوب دینی بر انتخابهای اقتصادی بود که از این میان عقاید و اخلاقیات اقتصادی بیشترین مضامین را در خود داشتند. در نهایت اصول انتخاب و تصمیمگیری اقتصادی استخراج شده در بیان امام سجاد (ع) عبارتند از: اصل لزوم حاکمیت دینی در انتخابها، اصل توجه به همبستگیهای جمعی و وابستگیهای متقابل، اصل توجه به اصول عقلانی انتخابها، اصل توجه به نتایج و تبعات انتخابها، اصل توجه به تصمیمات بینزمانی و مبادلات حال و آینده و اصل رعایت بهرهوری
Human society to achieve its ultimate and great aims require a true lifestyle. The kind of life and culture reflect the beliefs, ideas, values, attitudes, tastes and cultures. Sahifeh Sjadyh is one of the greatest figures of the resources for extraction correct pattern lifestyle in Islamic thought in prayer expression. The research to address the question of how economic life from the perspective of Sahifah Sajadieh and presents a model in this field has been done using thematic analysis.
After collecting data and initial coding by MAXQDA11 software, 535 Code-themed pattern of economic life style were taken from the Sahifah Sajadieh; and then tried to extract the surrounded themes in the field of economic choices and decisions. Finally the six principles of economic decisions that most influence in shaping the economic life are resulted.
According to the source, most codes are extracted, pointed the necessity of religious framework on economic choices among the beliefs and morals. Other principles are paying attention to interdependence, intertemporal decisions, rationality in choices and productivity.
خلاصه ماشینی:
در نهايت اصول انتخاب و تصـميم گيـري اقتصـادي اسـتخراج شده در بيان امام سجاد(ع ) عبارتند از: اصل لزوم حاکميت ديني در انتخاب ها، اصل توجه به همبستگي هـاي جمعي و وابستگي هاي متقابل ، اصل توجه به اصول عقلاني انتخاب ها، اصل توجه به نتايج و تبعات انتخاب ها، اصل توجه به تصميمات بين زماني و مبادلات حال و آينده و اصل رعايت بهره وري کلمات کليدي: سبک زندگي، سبک زندگي اقتصادي، صحيفه سجاديه ، تحليل مضمون ، انتخـاب و تصميم گيري اقتصادي طبقه بندي JEL :D٠٣ ,D٠١ ١- استاديار گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان m.
در يـک تعريـف جـامع سـبک زندگيمجموعۀ منظمي از رفتارهاي دروني و بيروني وضع هاي اجتماعي و داراييها که فرد يـا گـروه بر مبناي پاره اي از تمايلات و ترجيحات (سليقه اش ) و در تمايـل بـا شـرايط محيطـي از خـود ابـداع ميکند(مهدوي کني،١٣٩٠: ٧٨) اين اصطلاح بويژه با توجه به هجوم فرهنگ غرب از طريق انتشـار سبک زندگي غربي در ديگر جوامع براي همۀ فرهنگ هاي معـارض و از جملـه فرهنـگ اسـلامي از اهميت دوچندان برخوردار شده است .
ذکر اين نکته ضروري به نظر ميرسد که مقصـود ايـن پـژوهش ايـن نيست که گفته شود امام سجاد(ع ) در جايگاه يک نظريه پرداز، پيرامون اقتصاد سخن گفته انـد، بلکـه هدف اين است که سـبک زنـدگي اقتصـادي امـام سـجاد(ع ) را از مضـامين مناجـات هـاي صـحيفه سجاديه ، استخراج کرده تا به عنوان يک الگوي صحيح ، آنرا مبناي تربيت اقتصادي فردي و اجتماعي قرار دهيم .