چکیده:
آب همواره در شکل گیری تمدن های بزرگ بشری نقشی مهم و تعیین کننده داشته است که تمدن ایلام نیز از آن جمله است و از آن جا که بشر اولیه برای هر پدیده ای که برایش از اهمیت برخوردار بوده، نماد هایی ایزدی تعریف نموده است، برای آب نیز در تمامی تمدن ها ایزدی تعریف شده است که در تمدن ایلام نیز از کهن ترین دوران تمدنی آن، همواره ایزد آب و مخلوقاتش از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده اند، که ازجمله این مخلوقات می توان به زن ماهیان اشاره نمود. آنان که از ایزدبانوان همکار و مخلوق ایا/ انکی ایزد آب به شمار می رفتند، از دوران کهن ایلامی، در میان نقوش و آثار ایلامی دیده می شوند. البته باید توجه نمود با توجه به محدودیت منابع موجود از تمدن ایلام، و نیز تاثیر پذیری و تاثیرگذاری متقابل دو تمدن ایلام و میانرودان از یکدیگر، و تنوع بیشتر منابع میانرودانی، نقش و جایگاه زن ماهیان را باید با توجه به پیشینه آنان در تمدن میانرودان بررسی نمود، که البته این به دلیل انطباق کامل این مفاهیم در این دو تمدن نمی باشد اما، بدلیل قلت منابع ایلامی در این رابطه، نزدیکترین مفاهیم به مفاهیم ایلامی را می توان در میان منابع موجود در میان مفاهیم میانرودانی یافت. این مقاله بر آنست که با توجه به منابع موجود و به روش کتابخانه ای به بررسی نقش زن ماهی در تمدن ایلام بپردازد.
Water has always played an important and decisive role in the formation of the human civilizations, including the Elamite civilization. Since the early human had defined god symbols for every phenomenon important to him, he also defined the gods of water in all civilizations. It is also known that in the Elamite civilization, since its earliest civilization, water gods and their creatures have always had a special place, including creatures. Those who were associated with the gods of water and the creatures of the gods Ea/Enki waters' deities have been seen among the Elamite motifs and works since ancient Elam. Of course, given the limited resources available to Elamite civilization, as well as the interplay between the two Elamite and Mesopotamian civilizations, and the greater diversity of interpersonal resources, the role, and status of fish-women should be examined in light of their background in Mesopotamian civilization. This is not, of course, due to the complete conformity of these concepts in these two civilizations, but, due to the lack of Elamite resources in this respect, the closest concepts to Elamite concepts can be found among the sources available among the interpersonal concepts. This article is based on the library study method on the existing evidence and it seeks to study the role of the fish-women in the Elam civilization.
خلاصه ماشینی:
چنان چه از آثار باقيمانده از تمدن ايلام مشخص ميشود زن ماهي هموار از جايگاه خاصي در طول تاريخ اين تمدن برخوردار بوده و در واقع در آثار بر جاي مانده از اين تمدن زن ماهيان نقش پررنگ تري نسبت به مردماهيان بر عهده داشته اند، که در اين پژوهش با توجه به ارتباط تنگاتنگ فرهنگ ايلام و ميانرودان کوشيده شده با کمک از اطلاعات باقي مانده از انسان ماهيان در فرهنگ ميانرودان ، به اطلاعات بيشتري نسبت به اين موجود در فرهنگ ايلام دست يابيم ، البته همواره اذعان به اين نکته ضروري است که اين رجوع به دليل قلت منابع مکتوب و عير مکتوب ايلامي و ازتباط تنگاتنگ فرهنگ ميانرودان با ايلام است و هرگز اين بدان دليل نيست که اين دو فرهنگ کاملا منطبق بر هم بوده باشند بلکه اين کمک گرفتن از فرهنگ ميانرودان نزديکترين اطلاعات به واقعيت در فرهنگ ايلامي را در اختيار ما ميگذارد.
سوال دومي که ٩٦ مطرح ميشود اينست که چه ارتباطي ميان زن ماهيان ايلامي و باورهاي ميانروداني وجود دارد؟ فرضيه اي که مطرح ميشود اينست که زن ماهيان ايلامي نيز مانند ديگر جلوه هاي تمدن ايلامي با تمدن ميانرودان ارتباط تنگاتنگي دارند و انسان ماهي از مخلوقات ايزد ائا در ميانرودان بوده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ١٣-رديف سوم در استل اونتش نپيرشه (بنوئيت ، ١٩٩٢- ٩٣: ص ١٢٩) در رديف سوم دو زن ماهي مؤنث ديده ميشوند که آن ها مظهر آب هاي آسمان و زمين است و اين آب ها بشکل طناب هائي هستند که از سه جفت ظرف فوران ميکند.
«The cylinder seal found at Thebes in Boeotia» New York: 28 Bd.