چکیده:
اشکال مختلف نمایش ایرانی در طول تاریخ و به مرور زمان در قالب گونه های مختلف از دل آیین ها، سوگواره ها و مراسم شادی آور سربرآوردند. در این بین نقش بداهه پردازی به عنوان یکی از مه مترین شیوه های اجرایی نمایشهای شادی آور ایرانی بخصوص نمایش سیاه بازی غیرقابل انکار است. از سویی دیگر استخراج اصول و قواعد بداه هپردازی در اشکال مختلف نمایشهای شادی آور ایرانی بر پایه روش ها، دستاوردها و متدهای نوین تئاتری، یکی از ضرور تهای نمایش امروز ماست. هدف اصلی این پژوهش مطالعه شیوه ها، روش ها و تکنی کهای متنوع بداهه پردازی در فرایند تولید نمایش های شادی آور ایرانی بخصوص نمایش سیاه بازی است. این پژوهش به روش توصیف ی تحلیلی تدوین شده است و برای تکمیل اطلاعات پای های و بنیادین در این مقاله از منابع کتابخانه ای و اینترنتی استفاده گردیده است. فرضیه اصلی در این پژوهش آن است که مطالعه تکنیک ها و روش های متنوع بداهه پردازی در اشکال مختلف نمایش شادی آور ایرانی و بخصوص نمایش سیاه بازی م یتواند موجب افزایش آگاهی، درک و شناخت «بازیگران، اجراگران یا نمایشگران » از ظرفیتهای اجرایی بداهه پردازی در ای نگونه از نمایش شود. همچنین تلاش می شود به این سوالات پاسخ داده شود که بداهه پردازی به چه معناست و شیوه های مختلف بداهه پردازی نمایشی کدامند؟ و نمایش های شادی آور ایرانی چگونه و طی چه فرایندی از بداهه پردازی استفاده می کنند؟ و شیوه ها، رو شها و تکنیکهای مختلف بداه هپردازی چگونه و طی چه فرایندی در نمایش سیاه بازی نمود پیدا می کنند؟ در نتیجه گیری ضمن تعریف بداهه پردازی و بررسی سطوح، شیوه ها و انواع تکنی کهای مختلف آن و همچنین معرفی و تشریح ساختار نمایش سیاه بازی، به بررسی شیوه های بداهه پردازی در اشکال مختلف نمایش ایرانی و نمایش سیاه بازی پرداخته شده است و تصریح گردیده است که آشنایی و فراگیری تکنیکها و مهارت هایی همچون «تجربه نمایشگران در فرایند بداهه پردازی « ،» گسترش موقعیتها در فرایند بداهه پردازی « ،» ارتباط اجراگران و مشارکت آنها با یکدیگر در فرایند بداهه پردازی « ،» اعتماد گروهی در فرایند بداهه پردازی ،» «کنش کلامی در فرایند بداهه پردازی » و «کنش غیرکلامی در فرایند بداهه پردازی » می تواند موجب افزایش شناخت نمایشگران از ظرفیت های اجرایی بداهه پردازی در اشکال مختلف نمایش شادی آور ایرانی و به طور مشخص نمایش سیاه بازی شود.
Various forms of Iranian drama throughout history and over time in the form of various genres emerged from the heart of rituals mourning and joyous ceremonies. In the meantime, the role of improvisation as one of the most important methods of performing Iranian happy plays, and especially Siah-bazi plays is undeniable. On the other hand, extracting the principles and rules of improvisation in various forms of joyful Iranian plays based on new theatrical methods, achievements and methods is one of the necessities of our play today. The main purpose of this study is to study various methods, and techniques of improvisation in the production process of Iranian joyful plays, especially Siah-bazi plays. This research has been compiled in a descriptive-analytical method and library and internet resources have been used to complete the basic information in this article; The main hypothesis in this study is that the study of various improvisation techniques and methods in various forms of Iranian cheerful performances, especially Siah-bazi plays, can increase the awareness, understanding and knowledge of “actors or performers” of improvisational performance capacities in this type of play. It also tries to answer the questions of what improvisation means and what are the different methods of dramatic improvisation? And how and in what process is improvisation used in Iranian joyful plays? And how and through what process do different improvisation methods and techniques manifest themselves in Siah-bazi plays? In conclusion, while defining improvisation and examining its different levels, methods and techniques, as well as introducing and explaining the structure of black play, improvisation methods in different forms of Iranian drama and Siah-bazi plays have been studied and it specified that learning and being Familiar to the some techniques and skills such as “actors’ experience in the process of improvisation”, “Expanding situations in the improvisation process”, “Performers’ relationship and their interaction with each other in the improvisation process”, “Group trust in the improvisation process”, “Verbal action in the process of improvisation” and “Non-verbal action in the process of improvisation” can increase the actors’ knowledge of the improvisational capacity of improvisation in various forms of Iranian juyful play, and specifically Siah-bazi play.
خلاصه ماشینی:
فرضیه اصلی در این پژوهش آن است که مطالعه تکنیکها و روشهای متنوع بداههپردازی در اشکال مختلف نمایش شادیآور ایرانی و بخصوص نمایش سیاهبازی میتواند موجب افزايش آگاهي، درک و شناخت «بازیگران، اجراگران یا نمایشگران» از ظرفیتهای اجرایی بداههپردازی در اینگونه از نمایش شود.
همچنین تلاش میشود به این سؤالات پاسخ داده شود که بداههپردازی به چه معناست و شیوههای مختلف بداههپردازی نمايشي کدامند؟ و نمایشهای شادیآور ایرانی چگونه و طی چه فرایندی از بداههپردازی استفاده میکنند؟ و شیوهها، روشها و تکنیکهای مختلف بداههپردازی چگونه و طی چه فرایندی در نمايش سیاهبازی نمود پيدا میکنند؟در نتیجهگیری ضمن تعریف بداههپردازی و بررسي سطوح، شیوهها و انواع تکنیکهای مختلف آن و همچنين معرفی و تشریح ساختار نمایش سیاهبازی، به بررسي شیوههای بداههپردازی در اشکال مختلف نمایش ایرانی و نمایش سیاهبازی پرداخته شده است و تصریح گردیده است که آشنايي و فراگيري تکنيکها و مهارتهايي همچون «تجربه نمايشگران در فرايند بداههپردازی»، «گسترش موقعیتها در فرايند بداههپردازی»، «ارتباط اجراگران و مشارکت آنها با یکدیگر در فرایند بداههپردازی»، «اعتماد گروهي در فرايند بداههپردازی»، «کنش کلامي در فرايند بداههپردازی» و «کنش غيرکلامي در فرايند بداههپردازی» میتواند موجب افزايش شناخت نمایشگران از ظرفیتهای اجرایی بداههپردازی در اشکال مختلف نمایش شادیآور ایرانی و بهطور مشخص نمایش سیاهبازی شود.
در این راستا مسئلهی اصلی اين مقاله بررسی نقش و اهمیت بداههپردازی در نمایشهای شادیآور ايراني با تأكيد بر سیاهبازی است و در آن ضمن تعریف و معرفی بداههپردازی و معرفي و تشريح ساختار نمايش سياهبازي، شیوهها، انواع و تکنیکهای متنوع بداههپردازی در اینگونهي نمایشي را موردبررسی قرار خواهیم داد.