چکیده:
حمایت از بزهدیدگان اعمال و رفتارهای منافی عفت به عنف یا تهدید، رویکرد نوین متأثر از دیدگاههای اخلاقی بر بزهدیدشناسی را پیشروی بزهدیدهشناسان قرار داده است. این بزهدیدگان با مشکلات بیشتری چون بزهدیدگی مکرر، بزهکاری در آینده، انواع بیماریهای روحی و جسمانی روبهرو هستند. تعیین جایگاه بزهدیده بهمنزلة نخستین گام بهمنظور احقاق حقوق وی و احیاء و تثبیت موقعیت و جایگاه او در فرایند عدالت کیفری نقش بهسزایی را ایفا خواهد کرد. امروزه با ظهور علم بزهدیدهشناسی متعاقب مکتب عدالت ترمیمی، بزهدیده، دیگر بهعنوان رکن مخفی جرائم بهشمار نیامده و جایگاه واقعی و حق وی، در حاشیه نگاه داشته نیست؛ ازایننظر شاهد رویکرد سیاست جنائی متفاوتی نسبت به قربانیان جرائم منافی عفت به عنف، از گذشته میباشیم. پرسش اصلی آن است که قوانین و مقررات ما تا چه اندازه نگاهی حمایتی و بزهدیدهمدار در جرائم منافی عفت به عنف دارند؟ نوشتار حاضر، طیف اجمالی از جایگاه بزهدیده در جرائم منافی عفت به عنف در فرایند تکوین پدیدة مجرمانه تا بررسی ادله و گونههای مختلف حمایتی مورد نیاز او در بر میگیرد. نتایج تحقیق پیشرو نشان میدهد که قانونگذار در قوانین کیفری ایران با الهام از ادله و مبانی فقهی حمایتی از بزهدیدگان جرائم منافی عفت به عنف و با بهرهگیری از آخرین یافتههای علم جرمشناسی، توجه خویش را بیش از پیش به بزهدیده و طرق جبران خسارت از وی، معطوف داشته است؛ لکن با این وجود خلاءها و چالشهای عدیدهای در این زمینه به چشم میخورد؛ ازاینرو نیازمند اتخاذ سیاستهای خاص جرمانگاری و به تبع آن کیفرانگاری حمایتی و تأکید اساسی بر سازوکار جبران خسارتهای مادی، معنوی و روانی وارد بر بزهدیدگان این جرائم میباشیم.
The protection of victims, acts against rape or threat to rape has put new approach for victimologists. Victims of these crimes are faced with more problems such as frequent victimization, future victimization, mental and physical diseases. Determining the position of the victim as the first step in achieving his rights and restoring and fixing his position in the criminal justice system will play a significant role. Today the victim is no longer considered as a hidden pillar of crime. Therefore one can see different criminal policy approaches to victims of crimes against chastity. The main question is how far our laws and regulations have a protective view for crimes against chastity? This article is a brief overview about the victim of crimes against chastity in criminal procedure from investigation to various forms of the required support. The legislator by considering the Shia jurisprudence, paid attention to victims of these more than before but there is still some gaps that should be paid attention.