چکیده:
تحلیل معنایی واژگان و شناخت روابط مفهومی بین آنها، یکی از راههای دستیابی به دقایق معناست، این امر در رابطه با قرآن کریم که از سطوح معنایی متعددی برخوردار است و چینش واژگان آن در نهایت انسجام بوده ضرورتی ویژه مییابد. در این پژوهش، معنای واژه تأویل برحسب روابط معنایی میان آیات قرآن، با روش تحلیلی و توصیفی بررسی گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در پرتو شناخت روابط مفهومی این واژه و بسامد بالای همنشینی « تأویل» و «علم» نظامی تصویری، نمایان میشود که موجی از تفکر را میآفریند. محورهای چندگانهای که واژه « تأویل » در آن استعمال شده تصویرگر نظامی که ناظر به تحقق حقائق عینی است. این واژه علاوه بر داشتن رابطه همنشینی با إتیان و علم، نوعی هم معنایی نیز با واژگان مذکور دارد. تقابل معنایی این واژه نیز حاکی از وجود نوعی بار عاطفی در آن است که ضرورت علم لدنّی جهت درک حقیقت تأویل را به نوعی تأکید میکند.
Semantic analysis of words and recognizing the conceptual relations between them is one of the ways to achieve the depth of meaning. This is very important in relation to the Holy Quran, which has several levels of meaning and its word order is ultimately coherent. In this study, the meaning of the word interpretation in terms of intertextual relations between language units was investigated by analytical and descriptive methods. Understanding the conceptual relationships of this word and the high frequency of the combination of "interpretation" and "science" leads to a deep understanding of the subject. The verses in which the word "interpretation" is used illustrate a system that oversees the realization of objective facts. This word, in addition to having a companionship relationship with coming and science, also has a kind of synonymy with the mentioned words. The semantic contrast of this word also indicates a kind of emotional burden in it that emphasizes physical science.
خلاصه ماشینی:
لذا اين پژوهش درصدد است با روش معناشناسي توصيفي و بر اساس مکتب بن ، ضمن تعيين هسته معنايي واژه به بررسي توصيفي و تبيين جايگاه معنايي تأويل در نظام واژگاني قرآن بپردازد و با ارائه مؤلفه هاي معنايي اين واژه ، به اين سؤالات پاسخ دهد که واژه دوره سوم شماره ٤ بهار و تابستان ٩٩ 33 « تأويل » در کاربرد وحياني در ارتباط با کدام واژه ها استعمال شده ؟ و سطوح و لايه هاي مختلف معنايي اين واژه در قرآن کريم کدام است ؟ در رابطه با پيشينۀ بحث ، لازم به ذکر است اگر چه کتاب ها، مقالات و پايان نامه هايي مانند: «بررسي روابط مفهومي در واژگان قرآن کريم » اثر مينا طاهري، دانشگاه پيام نور، به تحليل آماري درصد بسامد روابط مفهومي به کار رفته در بين واژگان قرآن به تفکيک سوره ها پرداخته اند و مقالات متعددي در موضوع تأويل و مباحث پيراموني آن نوشته شده است مانند مقاله «معناشناسي تأويل قرآن در پرتو معناشناسي تأويل حديث »، نوشته احمد عابدي، مجله صحيفه مبين ؛ «اهل بيت عليه السلام و تأويل قرآن »، نوشته سيد حسين تقوي، مجله معرفت ؛ «تأويل قرآن در منظر اهل بيت عليه السلام »، نوشته حميد آگاه ، مجله پژوهش هاي قرآني؛.
بنابراين براي دستيابي به مفهوم دروني واژة تأويل بايد از اين روابط استفاده کرد و از سوي ديگر، به سبب ارتباط واژگان با يکديگر و اهميت بررسي آن در سطح جمله و متن ، سياق واژه را نيز واکاوي نمود تا به مؤلفه هاي معنايي آن دست يافت .