چکیده:
برنامه فضایی ایران ازجمله حوزههایی است که عموما با واکنش انتقادی ایالاتمتحده آمریکا و متحدانش مواجه شده است. این در حالی است که جمهوریاسلامی ایران همواره اعلام کرده است که برنامه فضاییاش از مشروعیت حقوقی و بینالمللی لازم برخوردار است و در همین راستا به توسعه و گسترش آن ادامه خواهد داد. مقاله حاضر ضمن بررسی مشروعیت برنامه فضایی ایران، به این مسئله میپردازد که هدف اصلی آمریکا، تهدیدسازی از برنامه فضایی جمهوریاسلامی ایران به منظور اجماعسازی بینالمللی علیه آن است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که ایالاتمتحده، با تمرکز بر بخشی از برنامه فضایی ایران که به موضوع انتقال و ارسال ماهوراه به فضا اختصاص دارد، درصدد است اقدامات ایران در حوزه پرتاب ماهوارهبرها (SLVs) را به مثابه پوششی برای توسعه موشکهای بالستیک بینقارهای (ICBM) با قابلیت حمل کلاهک هستهای معرفی کرده و از این جهت برنامه فضایی ایران را به مثابه تهدیدی علیه صلح و امنیت بینالمللی بازنمایی کند. دو ستون اصلی این استراتژی آمریکا بر قابلیت برد ماهوارهبرهای ایران (با هدف بازنمایی آن به مثابه موشکهای بالستیک قارهپیما) و قابلیت حمل ماهواره یا محموله توسط ماهوارهبر (با هدف بازنمایی آن به مثابه موشکهای بالستیک حامل کلاهک هسته ای) متمرکز است. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و از ابزار کتابخانهای، اسنادی، منابع الکترونیکی و پایگاههای اینترنتی و اظهارات مقامات مربوطه برای گردآوری دادهها استفاده شده است.
The successful launch of the Noor satellite into space (April 2020) was met with a strong response from the United States and some of its allies to Iran's violation of legal rules and international standards. However, the Islamic Republic of Iran has always stated that the development of its space program is based on the norms of international law and within the framework of conventions and treaties related to space law and has legal and international legitimacy; For this reason, it will continue to develop and expand its space program. This article examines the legitimacy of Iran's space program from the perspective of international rules, law, and standards, and argues that the main purpose of the United States is to threaten Iran's space program within the framework of a strategy of maximum pressure to build an international consensus against Iran. Research findings show that the United States is focusing on part of Iran's space program, which is dedicated to the technology of transmitting and sending satellites into space, seeks to portray Iran's actions in field of Satellite Launch Vehicle(SLV) as a cover for the development of intercontinental ballistic missile (ICBM) carrying nuclear warheads, and thus to represent Iran's space program as a threat to international peace and security. The two main pillars of this US strategy focus on Iran's long-range SLV capability (aimed at representing it as intercontinental ballistic missiles) and its ability to carry satellite or cargo by SLV (aimed at representing it as ballistic missiles carrying nuclear warheads).
خلاصه ماشینی:
يافته هاي پژوهش نشان ميدهد ايالات متحده ، با تمرکز بر بخشي از برنامه فضايي ايران که به موضوع انتقال و ارسال ماهواره به فضا اختصاص دارد، درصدد است اقدامات ايران در حوزه پرتاب ماهواره برها (SLVs) را به مثابه پوششي براي توسعه موشک هاي بالستيک بين قاره اي (ICBM) با قابليت حمل کلاهک هسته اي معرفي کرده و از اين جهت برنامه فضايي ايران را به مثابه تهديدي عليه صلح و امنيت بين المللي بازنمايي کند.
ايالات متحده را نسبت به اين موضوع تشديد کرده از منظر مکتب کپنهاگ ، امنيتيسازي معادل و در است ؛ تا جايي که پرتاب موفقيت آميز ماهواره نور تناظر با تهديدانگاري از يک پديده واقع ميشود که در سوم ارديبهشت ١٣٩٩ با واکنش شديد ايالات لزوما ناظر به يک خطر واقعي نيست ، بلکه ايجاد باور متحده آمريکا مبني بر نقض معاهدات و قطع نامه هاي مشترک و جمعي مبني بر تهديدآميز بودن آن پديده ، بين المللي توسط ايران مواجه شد.
روش شناسي پژوهش (١٣٩٧)، فاضلي (١٣٩٣)، عباسي و رستمي (١٣٩٤) و همچنين مقالات و گزارش هايي در پايگاه امنيتيسازي از انگاره هاي اصلي مکتب کپنهاگ اطلاع رساني پژوهشگاه فضايي ايران و ساير نهادهاي است که از اواسط دهه ١٩٩٠و به ويژه با انتشار کتاب مربوطه وجود دارد که عموما به موضوع ابعاد حقوقي «چارچوبيتازه برايتحليل امنيت »٦ توسط بريبوزان ، استفاده از فضاي ماوراي جو، دستاوردها و برنامه هاي الي ويور و جاپ دوويلد٧ وارد ادبيات روابط بين الملل فضايي ايران و مواردي از اين دست پرداخته اند.