چکیده:
ﻗﺮآن، ﮐﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن، ﺳﺮﺷﺎر از ﻣﻌﺎرﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪا ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ ﺑﺮ ﻗﻠﺐ و زﺑﺎن ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ(ص) ﻧﺎزل ﺷﺪه و ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ (ص) آن را ﺑﺮ ﮔـﺮوﻫـﯽ از اﺻـﺤـﺎب ﺧـﻮد ﺧﻮاﻧﺪه و ﮐﺎﺗﺒﺎن وﺣﯽ آن را ﺑﺎ ﻧﻈﺎرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻣـﺴـﺘـﻤﺮ ﺣﻀﺮت (ص) ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ و اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان ﻫﺮ ﻋﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮاﺧﻮر ﺗﻮان و اﺳﺘﻌﺪاد ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻠﻮم آن ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻋﻠﻮم ﻋﻠﻢ ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﺮآن " اﺳﺖ. ﻗﺮاﺋﺖ و ﺗﻼوت آﯾﺎت ﻗﺮآن ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻗﺮآن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﮐﻪ ﻋﺪهای ﻋﻬﺪهدار ﻗﺮاﺋﺖ و ﺗﻌﻠﯿﻢ آن در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮدهاﻧﺪ و ﺗﻼش آن ﻫﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺮاﺋﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺬاری آن ﺑﺮ ﻓﻬﻢ ﻗﺮآن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻗﺮاﺋﺖ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺮاﺋﺖ ﺻﺤﯿﺢ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻨﻨﺪ و ﻗﺮاء ﺳﺒﻌﻪ ﺑﻪ رﻣﻮزی از رﻣﺰﻫﺎی آن ﭘﯽ ﺑﺮدهاﻧﺪ
در این پژوهش، پس از مرور بر تعاریف و عناوین پایهای, موارد اختلاف قرائات از میان هفت قرائت مشهور
(قرائات سبع) که بر تفسیر قرآن تاثیر دارند» در سوره مبارکه مومنون آمده وسپس به بررسی تاثیر اختلاف قرائات
سبع به صورت تحلیلی پرداخته شده که اختلاف قرائات در۱۳مورد. در معنای آیات موثر بوده و در۱۱ مورد هیچ
تغییری در معنای آن ایجاد نکرده.
با توجه به اینکه پژوهشهای پراکندهای در اختلاف قرائات بعضی از سورههای قرآن انجام شده؛ ازجمله سورههای
.
نور", "مریم" "بقره" ؛ اما ضرورت دارد که بررسی اختلاف قرائات در تمامی سورههای قرآن انجام شود تا
پژوهندگان قرآن بتوانند با کمک آن تفسیر ناشی از اختلاف قرائات را به درستی انجام دهند.
خلاصه ماشینی:
با توجه به عللی، از جمله اختلاف لهجههای قبایل گوناگون عرب و نبودن اعراب در خط عربی صدر اسلام، بعضی از واژههای قرآن به گونههای متفاوت خوانده شدهاست و پیدا شدن اختلافات در امر قرائت در دوره دوم و سوم هجری، مردم در دوره چهارم بر آن شدند که در مورد قرائاتی که با رسم الخط قرآن کریم منطبق بودهاست بر آنگونه قرائات بسنده کنند؛ لذا در صدد یافتن پیشوایی در قرائت برآمدند که به وثاقت و امانت و حسن تدین و کمال علم شناخته شده باشد و از عمری طولانی و شهرتی در امر قرائت برخوردار باشد و نیز قرائت وی نسبت به رسم الخط مصحفی که به آنها منسوب است متفاوت به نظر نرسد.
(الدانی، 1426ق: 129؛ عكبرى، بیتا، 1، 276 ؛ ابن عاشور، بیتا، 18، 71) معنای"تَهجُرون" از ماده "هَجر" این است که از رسول خدا و قرآن و ایمان دوری و اعراض می کنید و یا بدون قصد هذیان و ناسزا میگویید (سمین، 1414 ق، 4، 196؛ ثعلبى نيشابورى،1422 ق،7، 52).
قرائت: عاصم، ابن کثیر، ابوعمرو، ابن عامر، نافع : اَنّهم ؛ حمزه، کسایی: اِنّهم (الدانی، 1426ق، 130؛ فارسی،1413 ق، 5، 303؛ سمین،1414 ق، 5، 204؛ بناء، بیتا، 406) قرائت با کسر همزه بنا بر استیناف است، یعنی قد فازوا حیث صبروا (سمین، 1414 ق، 5، 204؛ طبرسى، 1372 ش، 7، 192؛ بناء، بیتا، 406).
( ابن عاشور، بیتا، 18، 106) به نظر میرسد تغییر معنای حاصله در دو قرائت با تغییر صیغه مخاطب و غایب ایجاد شده هرچند که در نتیجه یک معنا را میرساند ولی سیاق کلام با قرائت مشهور سازگاری بیشتری دارد.