چکیده:
مشروعیت یکی از مهمترین مفاهیمی است که همواره نظامهای سیاسی در طول تاریخ سعی داشتهاند خود را متصف به آن
نمایند و به تبع آن مهمترین مسئله برای حکومتها کسب مشروعیت بیشتر برای تداوم و پایداری طولانیتر و جلب اطاعت
اتباعشان به نحو رضایت بخش تر با هدف اجرای برنامههای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی با جریانی روان و حتی الامکان به
دور از خشونت بوده است. مفهوم مشروعیت هم در فلسفه سیاسی و هم در جامعه شناسی مطرح است و به جرات میتوان گفت
که اصلیترین و محوریترین مسئله در نظامهای سیاسی حاضر مسئله مشروعیت و میزان برخورداری از آن است. هدف مقاله
حاضر بازنمایی رابطه دانش و مشروعیت در نظام جمهوری اسلامی ایران میباشد و این مسئله را مطرح میکند که چه رابطه
ای میان مبانی مشروعیت جمهوری اسلامی ایران و دانش و آگاهیهای مردم ایران وجود دارد. در این مقاله با استفاده از روش
گفتمان و با استفاده از روش دیرینه شناسانه و تبار شناسانه فوکو به مبانی مشروعیت جمهوری اسلامی پرداختیم. در انتها به
این نتیجه رسیدیم که در طول سه دهه از انقلاب ما با سه منبع مشروعیت *کاریزما", *سنت * و *قانون * مواجهیم که هریک از
این گفتمانها از درون دیگری به وجود آمده است و نهایتا منتیج به گفتمان *قانون گرایی "شده است.
خلاصه ماشینی:
چرا که با توجه به گسترش آگاهیها و رشد انقلابی وسایل ارتباط جمعی و پیچیده تر شدن جوامع، حکومتها دیگر قادر نیستند با زور و اجبار صرف به اداره کشور های شان بپردازند بلکه باید قدرت خویش را در میان مردم و لایه های زیرین جامعه نهادینه نمایند تا از این طریق رضایت مداوم آنها را به خود جلب نمایند و به حیات سیاسی خودشان تداوم بخشند و کارآمدی و کارایی خود را در عرصه رقابت شدیدی که به وجود آمده است حفظ نمایند.
سیاسی شدن دین در حالی که حرکت جدی در جهت غیر سیاستی کردن دین و علما و محدود کردن حیطه فعالیت آنان به حوزه مسائل دینی و شرعی از سوی حکومت وقت از مدت های قبل آغاز شده، و عدم اهتمام برخی از علمای پیشین به مسائل سیاسی به دلیل مصالح اساسی تر، این رویه را نسبتاً در بین طیف غالب روحانیون - به استثنای مواردی چند - جا انداخته بود، در دوران مورد بحث به دلیل اقتضائات ایجاد شده به تدریج طیفی از علمای برجسته مطرح می شود که هم به لحاظ فقهی و علمی در مرتبه ای عالی قرار دارند و هم در قبال مسائل روز حساسند و در مقاطع مختلف با صدور اطلاعیه یا سخنرانی اهتمام خود را نسبت به اوضاع سیاسی و عملکردهای حکومت نشان میدهند.