چکیده:
امروزه استفاده از فرآوردههای گیاهی بهخصوص اسانسها در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی به قدرتی توسعهیافته است که در بسیاری از کشورها، مقادیر زیادی از این اسانسها یا ترکیبهای تشکیلدهنده آنها بهصورت سنتزی تهیه میگردند. که به لحاظ رایحه و اثر ویژه و خطرات ناشی از آلودگی با مواد شیمیایی بههیچوجه با اسانسهای طبیعی قابل مقایسه نیستند. مورد درختچهای است سنتی، همیشه سبز با برگهای کوچک و معطر که طول عمر آن به بیش از یکصد سال میرسد. این گیاه از قدیمالایام توسط ایرانیان شناسایی و یونانیان قدیم و ملل دیگر برای آن احترام خاصی قائل بوده و آن را سمبل جوانی، زیبایی، نجابت، عشق و ابدیت میدانستند. محصول زراعی یک گیاه دارویی زمانی مقرونبهصرفه است که مقدار عملکرد و مواد ثانویه آن به حد مطلوب رسیده باشد، شویه انراداری نقش تعیینکنندهای در حفظ ترکیبات اسانس دارند بنابراین همواره مطالعه تاثیر شرایط انباری ترکیبات اسانس گیاهان دارای اهمیت فراوانی است. نکته مهم این است که چگونه دما و زمان انبارداری میتواند بر کمیت و کیفیت خواص اسانس گیاه مورد تاثیرگذار باشد. این پژوهش بهصورت آزمایش فاکتوریل دوعاملی در قالب طرح کاملا تصادفی انجام خواهد شد. اثر دما و مدتزمان انبارداری را بر میزان و کیفیت گیاه موردمطالعه شد. عامل اول دمای نگهداری در سه سطح (4 درجه سانتیگراد در یخچال، 25 درجه سانتیگراد (دمای محیط) و 18- درجه سانتیگراد در فریزر) و عامل دوم مدتزمان انبارداری (90، 60 و 30 روز) در نظر گرفته شد. اسانسها در هرماه توسط دستگاه جی سی و جی سی مس تجزیه گردید.
خلاصه ماشینی:
بررسی اثر دما و زمان انبارداری بر خواص کمی و کیفی اسانس گیاه مورد نسرین اباذری 1، پیمان فروزش2 1 کارشناسی ارشد گیاهان دارویی و معطر، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران 2 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، استان البرز چکیده امروزه استفاده از فرآوردههای گیاهی بهخصوص اسانسها در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی به قدرتی توسعهیافته است که در بسیاری از کشورها، مقادیر زیادی از این اسانسها یا ترکیبهای تشکیلدهنده آنها بهصورت سنتزی تهیه میگردند.
جهت تداوم این رند، ابتدا بایستی منابع گیاهی و عرصه های تولید، تحت بررسی و شناسایی قرار گیرند و متعاقب آن برنامه ریزی لازم جهت استفاده مطلوب و بهینه از آن به عمل آید (احتشام نیا و همکاران، 1389) تولید مواد موثره گیاهی با هدایت فرآیند ژنتیکی است اما شدیداً تحت تأثیر عوامل محیطی قرار گرفته که خود رشد و نمو و نیز کیفیت ماده موثره را تحت تأثیر قرار می دهد (قاضیان تفرشی، 1385).
در رویشگاه های طبیعی کشورمان بیش از 7500 گونه گیاهی شناخته شده است که بسیاری از آنها دارای خواص درمانی و دارویی هستندو می توانند در صنایع تولید دارو مورد استفاده قرار گیرند (قنبری، 1380).
هرچند که گیاهانی که در خارج از محیط طبیعی خود کشت می شوند از نظر ترکیب و میزان مواد موثره با گونه های وحشی تفاوت هایی را نشان می دهند اما می توان با توجه به شرایط خاک و آب و هوا و استفاده از بذور مرغوب در تولید زراعی گیاهان دارویی به نتایج قابل قبولی دست یافت، هم اکنون در سطح کشور تحقیقات گسترده ای از سوی شرکت های دارو سازی بر روی گیاهان دارویی در دست اجرا است که گونه دارویی مُورد Myrtus communis نیز در ردیف همین گیاهان قرار دارد.