چکیده:
مادران مراقبتکننده از کودکان اتیسم و کودکان دچار اختلال جسمی- حرکتی نه تنها از داغ ننگ جامعه رنج میبرند؛ بلکه در خطر ابتلاء به مشکلات و ناتوانیهای روانی هستند. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش مبتنی بر طرحواره و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خستگی شفقت در مادران مراقب خانواده بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش همه مادران کودکان با اختلال اتیسم و کودکان با مشکلات جسمی- حرکتی بودند که فرزندشان در مدارس ویژه شهر تهران در سال 1398 مشغول به تحصیل بودند که از میان آنها 45 مادر داوطلب واجد شرایط وارد مطالعه شدند و با همگنسازی سن و مدت زمان مراقبت در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. شرکتکنندهها به پرسشنامه خستگی از شفقت مراقبین خانواده، نسخه کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ (1998)؛ نسخه دوم پرسشنامه تعهد و عمل بوند و همکاران (2011) پاسخ دادند. جهت تحلیل دادهها از روش تحلیل طرح آمیخته و نرمافزار 25SPSS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد آموزش مبتنی بر طرحواره (01/0> P و41/11 =F) و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد (01/0> P و77/19 =F) در مقایسه با گروه کنترل بر خستگی از شفقت موثر بودند. براساس یافتههای حاصل از پژوهش حاضر آموزش مبتنی بر طرحواره و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد هر دو بر کاهش خستگی از شفقت مادران مراقب خانواده موثر بودند. همچنین بین اثربخشی آموزش مبتنی بر طرحواره و آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد تفاوت معناداری وجود ندارد. کلیدواژهها: آموزش مبتنی بر طرحواره، آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد، خستگی از شفقت، مادران مراقب خانواده
Mothers caring for children with autism and children with physical disabilities not only suffer from the stigma of society; rather, they are at risk for mental health problems and disabilities.The aim of the present study was to the comparison of the effectiveness of schema-based education and acceptance and commitment-based education on Compassion Fatigu in family caring mothers. The research method was semi-experimental with pre-test, post-test, and follow-up with a control group. The statistical population of this study was all mothers with children with autism and children with physical-motor disabilities were educating in special schools in Tehran in 2019, from which 45 mothers eligible volunteers entered the study and with the homogenization of age and duration of care assigned to two experimental groups and a control group. Participants answered to the Compassion Fatigu Inventory for Family Caregivers; Young Schema Questionnaire-short form (1998) and Acceptance and Action Questionnaire-II by Bond et al. (2011). Mixed analysis method and SPSS 25 software was used to analyze the data. The research results indicate schema-based training (F= 11.41 & p Keywords: Schema-Based Education، Acceptance and Commitment-Based Education، Compassion Fatigue, ,Family caring mothers
خلاصه ماشینی:
بـه هر حال هـدف اين پژوهـش در وهلۀ اول جلـب توجـه جامعـه علمـيو روانشناسـي بـه خصـوص سياسـت گزاران حـوزة سـلامت روان بـه گـروه بزرگـي از افـراد جامعـه تحـت عنوان مـادران مراقب خانواده و آسـيب ها و مشـکلاتي کـه آنها را تهديـد ميکنـد بـوده و همچنيـن در پـي پاسـخ به اين سـوال اصلي بـود که : آيـا آموزش هـاي مبتني بـر طرحـواره و پذيـرش و تعهـد ميتواننـد بـر ميزان علائم ناشـي از خسـتگي شـفقت مـادران مراقب خانـواده مؤثـر باشـند؟ و آيـا بين اثربخشـي ايـن دو روش تفاوتي وجـود دارد؟ روش پژوهش روش پژوهـش حاضـر، نيمـه آزمايشـي با طـرح پيش آزمـون ـ پس آزمـون و پيگيري با گـروه کنترل بـود.
جدول ٧ : مقايسه معناداري اثر تعاملي گروه × زمان به صورت دو گروهي بر خستگي از شفقت (به تصویر صفحه مراجعه شود) منطبـق بـر نتايـج جدول فوق آمـوزش مبتني بـر طرحـواره (٠/٠١< P، ١١/٤١ = (٤٣/١٢ و ١/٥٤) F) و آمـوزش مبتنـي بـر پذيـرش و تعهـد(٠/٠١< P، ١٩/٧٧ = (٤٢/٠٨ و ١٥٠)F) بـه مراقبيـن خانـواده در مقايسـه بـا گـروه کنتـرل خسـتگي از شـفقت را در سـطح معنـاداري ٠/٠١ تحـت تاثيـر قـرارداده اسـت .
Caring for the caregivers: Evaluation of the efect of an eightweek pilot mindful self-compassion MSC training program on nurses’ compassion fatigue and resilience.
L )2012 (Compassion fatigue in family caregivers:A Wilsonian concept analysis.
Prevention and Management of Compassion Fatigue (CF) in Clinical Nurses: a Qualitative Content Analysis.
Professional Quality of Life: Compassion Satisfaction and Fatigue Version 5 ProQOL ; Available from: www.
Evaluation of a compassion fatigue resiliency programme for oncology nurses.