چکیده:
چکیدههدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مولفههائی چند از مدیریت دادههای پژوهشی در کتابخانههای دانشگاهی قطب 7؛ بررسی وضعیت موجود و ارائه یک مدل مفهومی انجام شد. روش تحقیق: پژوهش حاضر یک مطالعه تلفیقی با استفاده از رویکرد دلفی است که در 3 مرحله انجام گردید. جامعه آماری پژوهش خبرگان کتابخانههای دانشگاهی قطب 7 کشور بودند؛ برای تعیین پایایی و اعتبار ابزار اندازهگیری نیز از آلفای کرونباخ، و روایی محتوایی استفاده شد. در تجزیه و تحلیل دادههای کیفی از روش داده بنیاد و دادههای کمی از شاخصهای توصیفی، برازش و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. یافتهها: میانگین بارهای عاملی مولفههای مدیریت داده بالاتر از 8/0و قابل قبول بوده است. با اطمینان 99 درصد، نکوئی برازش مدلهای اندازهگیری مؤلفههای 12گانه (زیرساختهای داده؛ نقش نظارتی؛ استفاده مجدد؛ بودجه؛ سازماندهی؛ خدمات اطلاعاتی؛ اشتراکگذاری؛ آموزش و بهروزرسانی؛ توزیع و انتشار؛ سیاستگذاری؛ ذخیره و نگهداری؛ حفاظت محتوای دادهها) تایید شد. نتایج آزمون t در بخشکمی نشان داد که بین وضعیت مطلوب و موجود مدیریت داده در کتابخانههای دانشگاههای علوم پزشکی قطب7، تفاوت معناداری (50/80= t-value) وجود داشته و وضعیت موجود نسبت به مطلوب در حد پایینتر از متوسط بوده است. نتایج کلی پژوهش حاکی از آن است که مقوله محوری مطالعه حاضر مشتمل بر 12 بعد و 38 مولفه است که با توجه به شرایط علی، زمینهای و میانجی، مهمترین آنها مورد بررسی قرار گرفت و راهبردهای تدوین و مدل نهایی بر اساس آن ارائه شده است.
Abstract: Objective: The aim of this study was to identify several dimensions and components of research data management in Qutb 7 academic libraries; Examining the current situation and presenting a conceptual model was performed. Methods: The present study is a combined study using the Delphi approach that was conducted in three stages. The statistical population of the study was the experts of university libraries in 7 countries; Cronbach's alpha and content validity were used to determine the reliability and validity of the measurement tool. In the analysis of qualitative data, the foundation data method and quantitative data from descriptive indices, fit and confirmatory factor analysis were used. Results: The average factor loads of data management components were higher than 0.8 and acceptable. 99% confidence, good fit of 12-component measurement models (data infrastructure; regulatory role; reuse; budget; organization; information services; sharing; training and updating; distribution & dissemination; policy-making; Confirmed. The results of t-test in a small part showed that there was a significant difference (t-value = 80.50) between the desired and existing status of data management in the libraries of Qutb 7 medical universities and the current status was lower than average. The general results of the research indicate that the central category of the present study consists of 12 dimensions and 38 components, the most important of which were examined according to the causal, contextual and mediating conditions, and the development strategies and the final model based on it are presented.
خلاصه ماشینی:
در بررسـي نتـايج بـه دسـت آمـده از پــژوهش و در راسـتاي هـدف دوم آن کـه «چـه الگــوي مفهومي(نظري) را براي مديريت داده هاي پژوهشي در اين کتابخانه ها ميتوان ارائـه کـرد؟ اختصـاص داشته است ، نتايج حاکي از آن بود که مقوله هاي مورد نظر بـراي تـدوين و ترسـيم الگـوي مـديريت داده هـاي پژوهشــي در کتابخانـه هـاي دانشــگاهي علــوم پزشـکي قطــب ٧ کشــوري، عبارتنــد از: سياست گذاري و رهبري؛ زيرساختهاي داده هـا؛ نقـش نظـارتي؛ بودجـه ؛ ذخيـره و نگهـداري داده هـا؛ سازمان دهي داده ها؛ حفاظت محتواي اطلاعاتي داده هـا؛ اسـتفاده مجـدد از داده هـا؛ توزيـع و انتشـار اطلاعات پژوهشي؛ خدمات اطلاعاتي؛ اشتراک گذاري داده ها؛ آموزش و به روزرساني.
پيرامون نتايج به دست آمده از اين مطالعه ، سليماني ده ديوان و همکاران (١٣٩٩)، سليمانينژاد (١٣٩٩) و افضلي(١٣٩٨)، عروجي و همکاران (١٣٩٧)، محمودزاده ثاقب (١٣٩٣) و افخمي (١٣٨٩)؛ همچنـين پژوهشهاي بلگارد (٢٠٢٠)، کاکس و همکاران (٢٠١٧)، چيگوادا، چيپارايوشا و کاسيروري (٢٠١٧) نيـز در پژوهشهاي خود نشان دادند که مـديريت و رهبـري داده هـاي پژوهشـي شـامل تمـام فراينـدها و اقداماتي است که اطمينان حاصل ميکند که داده هاي پژوهش به خوبي سازمان دهي، مستند، حفـظ ، ذخيره ، پشتيبان گيري، در دسترس ، موجود و قابل استفاده مجدد شوند.
در بررسي مقوله استفاده مجدد از داده ها از ديدگاه مـديران کتابخانـه هـاي دانشـگاهي قطـب ٧ کشور، نتايج نشان داد که شاخص هاي تدوين سياست هـاي لازم بـراي اسـتفاده مجـدد از داده هـاي پژوهشي و نيز ايجاد کميته هاي تخصصي در کاربست و اجرايي نمـودن يافتـه هـاي پايـان نامـه هـا و طرح هاي پژوهشي، در هيچ يک از دانشگاه هاي مذکور، مورد توجه مديران نبوده که باعث افت نمـره ارزيابي مديريت داده ها در اين کتابخانه ها شده است .