چکیده:
پژوهش حاضر با هدف مرور نظام مند و فراتحلیل کیفی پژوهشهای آیندهنگاری در حوزه علم، فناوری و نوآوری در ایران و دیگر کشورها انجام شده است. در این فراتحلیل کیفی، جامعه پژوهش شامل تمامی مقالهها، پایاننامهها و کتابهای مرتبط به کلیدواژهها و درراستای اهدف پژوهش بود. جهت تحقق اهداف پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از کلیدواژههای موردنظر با اهداف تعیینشده در منابع اطلاعاتی داخلی و خارجی بین سالهای 2000 تا 2019 با کلیدواژههای آیندهنگاری، علم و فناوری و همچنین جستجو براساس میزان استنادات مقالات پژوهشگران بنام این حوزه به جستجو پرداخته شد. در مرحله دوم با استفاده از ملاکهای ورود و خروج در پژوهش حاضر به غربالگری و انتخاب پژوهشهای موردنظر درراستای اهداف تعیینشده پرداخته شد. در مرحله آخر، بعد از غربالگری و انتخاب مقالههای موردنظر با استفاده از فراتحلیل کیفی و درجهت پاسخگویی به پرسشهای مطرحشده به واکاوی و تجزیه و تحلیل یافتهها پرداخته شد. در مطالعه حاضر درمجموع 33 پژوهش مورد واکاوی و ارزیابی قرار گرفتند بود که دراینبین، 84/84 درصد مقاله علمی ـ پژوهشی، 06/6 درصد مقاله همایشی، 06/6 درصد طرح پژوهشی و 03/3 نیز پایاننامه بودند. همچنین بیشترین مطالعه انجامشده 45/45 درصد در بازه زمانی 2019- 2015 انجام شده بود. افزونبراین، درمجموع 80 پژوهشگر76/80 مرد و 23/19 درصد زن در پژوهشهای مورد بررسی نقشآفرینی کرده بودند که 25/71 درصد آنها نیز اعضای هیئتعلمی بودند. همچنین از پژوهشهای موردبررسی 33/33 درصد از روش کمی، 60/60 درصد روش کیفی و 09/9 درصد نیز از روش آمیخته استفاده کرده بودند.
The purpose of this study was systematic review and meta-analysis of foresight science, technology and innovation research in Iran and other countries. In this qualitative meta-analysis, the research community included all articles, theses and keyword-related books in line with the purpose of the research. To accomplish the goals of the present research, first use keywords with the goals set in internal and external information sources between 2000 and 2019 with keywords foresight, science and technology, as well as search based on citations of research papers. This area was named Search. In the second stage, screening and selection of the desired researches were carried out using the inclusion and exclusion criteria. Finally, after screening and selecting the desired articles, qualitative meta-analysis was conducted to answer the questions and analyze the findings. A total of 33 research papers were analyzed and evaluated in the present study. 84.84% of the research articles, 6.06% of the conference papers, 6.06% of the research projects and 3.03 were dissertations. Also, most of the studies were done 45.45% in the period 2015-2019. In addition, 80 80.76 male and 19.23% female researchers were involved in the research, of which 71.25% were faculty members. Also 33.33% of the researches used quantitative method, 60.60% qualitative method and 9.09% used mixed method.
خلاصه ماشینی:
جهت تحقق اهداف پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از کليدواژه هاي موردنظر با اهداف تعيين شده در منابع اطلاعاتي داخلي و خارجي بين سال هاي ٢٠٠٠ تا ٢٠١٩ با کليدواژه هاي آينده نگاري، علم و فناوري و همچنين جستجو براساس ميزان استنادات مقالات پژوهشگران بنام اين حوزه به جستجو پرداخته شد.
وضعيت پژوهش هاي آينده نگاري در حوزه علم ، فناوري و نوآوري براساس کشور و منطقه جغرافيايي چگونه است ؟ براي تحقق اهداف پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از کليدواژه هاي موردنظر با اهداف تعيين شده در منابع اطلاعاتي داخلي و خارجي به جستجو پرداخته شد.
يافته هاي پژوهش در پاسخ به پرسش نخست پژوهش مبنيبر اينکه وضعيت پژوهش هاي آينده نگاري در حوزه علم ، فناوري و نوآوري برحسب نوع اثر چگونه است ؟ کليه پژوهش هايي که در اين پژوهش مورد واکاوي و ارزيابي قرار گرفتند.
منابع مورداستفاده به تفکيک نوع اثر همان طورکه شکل ١ نشان ميدهد، ٨٤ درصد پژوهش هاي انجام شده درقالب مقاله علمي پژوهشي بودند که اين مسئله نشان از جايگاه مهم و ضرورت و اهميت آينده نگاري در حوزه علم ، فناوري و نوآوري دارد.
تعداد نويسندگان پژوهش ها همچنين در پاسخ به پرسش پنجم پژوهش مبنيبر اينکه وضعيت پژوهش هاي آينده نگاري در حوزه علم ، فناوري و نوآوري برحسب جنسيت پژوهش مورد استفاده چگونه است ؟ يافته هاي توصيفي توزيع جنسيتي پژوهشگران در جدول ٦ گزارش شده است .
Foresight for the ‘energy’ priority of the Russian Science and Technology Strategy.