چکیده:
پژوهشهای متعدد در ادبیات جهانی کارآفرینی حاکی از این است که برخی پژوهشگران این رشته در تلاش هستند تا با محوریت کتب مقدس خود، رفتارها و فعالیتهای کارآفرینانه را جهتدهی کنند. ازاینرو این مقاله در صدد است به این مسأله پاسخ دهد که آیا میتوان صفات انگیزشیِ کارآفرینان را که از خاستگاه غربی رواج یافته، بر مبنای آیات قرآن توصیف و بازتعریف نمود؟ بنابراین هدف این پژوهش، بازتعریف یکی از مهمترین ویژگیهای شخصیتی کارآفرینی غربی، یعنی «توفیقطلبی» است. روش پژوهش، معناشناسی و متن مورد مطالعه، قرآن و تفسیر المیزان است. مهمترین نتایج، نخست این بود که خواهش درونی و شتابآلود انسان برای افزایش مقدار و نوع داشتههای خود، مهمترین صفت انگیزشیِ فطری برای فعالیتهای کارآفرینانه است. باوجود این صفت عمومی، تنها جهتگیری عملیِ مبنی بر قرآن است که کارآفرین مسلمان را از دیگران متمایز میکند. دوم، درباره توفیقطلبی که مهمترین صفت انگیزشی در کارآفرینان است، آیات تأکید دارند که کارآفرین بهمنظور دستیابی به توفیق باید همراهشدنِ اسبابی را که خارج از اِشراف علمی و تسلط اوست، از خداوند متعال مسألت نموده و به قدرت او توکل، و به تدبیر او اعتماد، و به دستاوردهای خود رضایت داشته باشد. سوم، هر نوع برتریطلبی در فعالیتهای کارآفرینانه، چنانچه مصداقی برای عمل صالح و با جهتگیری متألهانه باشد، باید در آن سرعت، رقابت و سبقت داشت.
خلاصه ماشینی:
ويژگي شخصيتي کارآفرينان در قرآن مورد مطالعه : صفت انگيزشي «توفيق طلبي»* محمد اميني ١ نادر نادري (نويسنده مسؤول )٢ بيژن رضايي ٣ چکيده : پژوهش هاي متعدد در ادبيات جهاني کارآفريني حاکي از اين است که برخي پژوهشگران اين رشته در تلاش هستند تا با محوريت کتب مقدس خود، رفتارها و فعاليت هاي کارآفرينانه را جهت دهي کنند.
مهم تر از همه ، در بخش نتيجه مقاله بيان شده که «تمامي ويژگي هاي فردي مطرح شده در ادبيات غرب ، در متون اسلامي به وضوح قابل مشاهده و مورد تأکيد ميباشد» (مهارتي و رستمي، ٢٠١٣: ١٦)، در حالي که اين مدعا هميشه درست نيست ؛ همچنان که مفهوم «توکل » که خود اين مقاله بر آن تأکيد دارد، مغاير با صفت ريسک پذيري است ، چون کارآفرين با پذيرش ريسک ، در واقع به درصدي از شانس و احتمال نيز تکيه ميکند ( ,Cambridge UniVerSity PreSS ;٢٠١٦ ,LONGMAN ٢٠٢٠) و اين اتکاي به احتمال ، منافي مفهوم عميق توکل است .
بعد از مرور پژوهش هاي پيشين که تنها به چند مورد مهم از آنها اشاره شد، ميتوان گفت جنبه نوآورانه پژوهش حاضر اين است که تلاش داشته تا صرفا يکي از اساسيترين و پربسامدترين ويژگيهاي شخصيتي کارآفريني را که مک کللند، رهبر آموزش هاي کارآفريني، با رويکرد روان شناسانه ، مطرح و وارد ادبيات کارآفريني نمود، بر پايه آيات قرآن و با عمق تحليلي بيشتر و نيز با بهره گيري از روش شناسي متناسب با مطالعات قرآني (روش معناشناسي) بازتعريف نمايد؛ چيزي که در پژوهش هاي پيشين داخلي و خارجي باوجود ارائه دستاوردهاي ارزشمند، کمتر مشاهده شد.