چکیده:
قرآن کلام وحی و معجزه جاوید پیامبر اسلامJ است که عدم تحریف آن از اعتقادات مسلم مسلمانان است؛ در این میان به دلیل وجود لهجههای خاص زبان عربی، اختلافهایی در شیوه قرائت، تجوید و نگارش پیش آمده است. هفت نفر از قراء در نیمه قرن دوم هجری قمری بهعنوان قاریان متخصص و ماهر شهرت یافتند که هرکدام از آنها دارای دو راوی بودند. تنها قرائتی که در طبقه سوم قاریان قرآن دارای سند صحیح و متواتر میان مسلمانان متداول بود، قرائت حفص از عاصم است. ازاینرو اختلاف قرائات و روشن شدن حقائق آن از اهمیت ویژهای برخورداراست. با بررسی اختلاف قرائت در واژگان قرآنی، به تأثیر یا عدم تأثیر این قرائتها در معنای قرآن پی برده میشود. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی در خصوص اختلاف قرائات سوره یس ـ دارای 83 آیه ـ میپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد: 28 مورد اختلاف قرائت در سوره یس وجود دارد که 22 واژه آن بدون تأثیر در معنا و 6 واژه آن در معنا تأثیرگذار است که غالب این موارد مربوط به حوزه مقولههای صرفی است؛ همچنین مشخص گردید، این اختلافات تأثیر بسزایی در خوانش و درک محتوای آیات ایجاد نکرده و سازگاریِ مناسبی با ساختارهای زبان عربی دارد.
The Qur'an is the word of revelation and the eternal miracle of the Prophet of Islam (peace and blessings of Allaah be upon him) and its non-distortion is one of the certain beliefs of Muslims. But in the meantime, due to certain accents in Arabic, there were differences in the way of reading, reciting and writing. In the middle of the second century AH, seven readers became known as experts and skilled, each of whom had two narrators. The only recitation that is common among Muslims in the third class of Quran reciters has a correct and consistent document is the recitation of Hafs from Asim. Then,the difference between the readings and the clarification of its facts is of special importance. By examining the differences in readings in Quranic words, the effect or non-effect of these readings on the meaning of the Quran is realized. This research has dealt with a descriptive-analytical approach regarding the difference in readings of Yasin Surah which has 83 verses and the findings of this study indicate that out of 28 cases of differences in readings in Yasin Surah , 22 words have no effect on the meaning and 6 words is effective in the sense that most of these cases are in the realm of morphological categories; It was also found that despite these differences, it does not have a significant effect on reading and understanding the content of the verses and has a good compatibility with the structures of the Arabic language.
خلاصه ماشینی:
این سوره با توجه به جایگاه ویژه و بطن آسمانیاش دارای نامهای بامسمایی همچون: قلب قرآن و ریحانه القرآن (ابنبابویه قمی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، 1378 ش: 100)، دافعه (دفعکننده بدیها و زشتیها از زندگی انسان) و قاضیه (برآورنده حاجتهای قاری سوره یس) (شیخ بهایی، مفتاح الفلاح فی عمل الیوم و اللیلۀ، 1378 ش: 118)، معمه (در تورات نیز به سوره یس اشاره شده است، سوره یس در تورات (عمومیت آفرین) نامیده شده، زیرا خیر دنیا و آخرت به قاری خود عطا میکند) (مجلسى، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیتا: 92 / 291؛ مکارم شیرازى، تفسیر نمونه، 1371: 18 / 311؛ معارف، پرسش و پاسخهایی در شناخت تاریخ و علوم قرآنی، 1399: 106) است.
علّامه طباطبائی دلیل نصب تنزیل را بر این تقدیر «نزّل تَنْزِیلَ الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ» چنین بیان میکند: «چون «تنزیل» مصدری است که معنای مفعولی دارد، بنابراین منصوب است و ترجمه آیه چنین میشود: منظورم از قرآن همین نازلشدهای است که خدای عزیز و رحیم، آنکه عزت و رحمت در او مستقر است، نازلش کرده است» (طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، 1417 ق: 33 / 100).
با توجه به وجود اختلاف قرائت ناشی از تفاوت در إعراب و نشانه، تغییر معنایی ایجاد نگردیده است و بنا بر دلایل نحوی که صاحب المیزان و صاحب مجمعالبیان بیان داشتند، این قرائت هم بنا بر سیاق و تفسیر صحیح و هم طبق قرائت مشهور است.
اختلاف قرائت ناشی از إعراب است که در این آیه منجر به تغییر معنا میشود.