چکیده:
ارائه طرح کلی دین از ضروریات فهم نسبتاً جامع از مبانی و اصول و امتدادهای دین در عرصه حیات فردی و اجتماعی انسان محسوب میشود. از منظر آیتالله جوادی آملی، دین مجموعه عقاید و باورها، اخلاق و نظام ارزشی، و احکام و نظام رفتاری میباشد. بر این اساس الهیات توحیدی ایشان در قالب شناخت مبدا و توحید در عرصه نظر و عمل و نیز تربیت موحد، دستهبندی میشود و در مسئله قلمرو دین نیز ایشان قایل به بسط قلمرو دین در عرصههای اجتماعی و سیاسی و تشکیل حکومت با همه ابعاد و حیثیات آن میباشند. نقش مردم در این نظام سیاسی بسیار تعیینکننده و قوامبخش حرکت توحیدی اسلام به سمت اهداف عالیه آن میباشد.
Presenting an outline for a religion is a necessity for a relatively comprehensive understanding of its bases, principles and scope in the field of individual and social life .In Ayatollah Javadi Amoli viewpoint, a religion like Islam is a set of beliefs, ethics and value system, and rules and behavioral systems. Accordingly, his monotheistic theology is categorized in the framework of knowing the origin of existence and monotheism in both fields of thought and action, as well as educating monotheists. And in the issue of the realm of religion, he believes in its expansion to the social and political arenas and the formation of a government with all its dimensions.The role of the people in this political system is very decisive ; so that they strengthen the monotheistic movement of Islam towards its lofty goals.
خلاصه ماشینی:
در خصوص ضرورت شناخت طرح کلی دین از منظر متفکرین اسلامی لازم است ابتدا قلمرو فکری و معرفتی این متفکرین روشن گردد؛ مراد از متفکران اسلامی، اندیشمندان اسلامشناس معاصری است که در «حدوث و بقای انقلاب اسلامی» نقش داشتهاند و این انقلاب هم بستر برخی اندیشههای آنها بوده است و نیز بر مبنای نظام اندیشه آنان، رشد و حرکت کرده است.
بر اساس بیان علامه طباطبایی قدس سره در المیزان، و آیتالله جوادی آملی در مباحث تفسیری خود، در این آیه شریفه، کلمه طیب را به معنای اعتقاد پاک معنا نموده اند، شاخهها و فروع این شجره نیز اخلاق است، و میوهها و ثمره آن نیز منطبق بر رفتار و اعمال و حقوق است.
(سلسله جلسات تفسیری آیتالله جوادی آملی ذیل آیه سوره ابراهیم) پس در واقع خداوند متعال ایمان و اعتقاد به خود را به مثابه درختى قرار داده که ریشهاى دارد که عبارت از توحید است و این درخت تنومند شاخههایی دارد که اخلاق پسندیده و نیکو است؛ مانند تقوا و عفت و حیا ...
(جوادی آملی، 1397: 512 به بعد) نظام اجتماعی، سیاسی دین یکی از سوالات مهمی که در حوزه دین شناسی وجود دارد و در طرح کلان دین باید به آن پرداخته شود این است که آیا دین فقط اختصاص به حوزه فردی و رابطه انسان با خدا دارد، یا شامل مسائل اجتماعی و سیاسی نیز میشود.
بر این اساس الهیات توحیدی ایشان در قالب شناخت مبدا و توحید در عرصه نظر و عمل و نیز تربیت موحد، دستهبندی میشود و در مسئله قلمرو دین نیز ایشان قایل به بسط قلمرو دین در عرصههای اجتماعی و سیاسی و تشکیل حکومت با همه ابعاد و حیثیات آن میباشند.