چکیده:
تربیت کودکان در جامعه مدرن امروز چنان پیچیده است که انتظار ایفای نقش از سوی خانواده بهتنهایی، توقعی دور از انتظار مینماید؛ چنانکه نظام تربیت رسمی نیز صلاحیت لازم برای انجام این امر را بهتنهایی ندارد و صرفا در سایه تعامل کارآمد این دو نهاد است که میتوان نظام تربیتی کودک را به شکل مناسب مدیریت نمود. یکپارچگی سیستم تربیتی در تعامل بین خانواده و نظام تربیت رسمی، سبب همافزایی در فرایند و روندهای تربیتی میشود. این پژوهش درصدد بررسی و واکاوی مبانی و اصول تربیتی برای تعامل مناسب خانواده و مدرسه در حوزه تربیت کودکان است. بر اساس روش تحلیلی و مطالعات کتابخانهای، دیدگاههای صاحبنظران دو حوزه تعلیم و تربیت و خانواده و همچنین دیدگاه اسلامی با تکیه بر رویکردهای فقهی، تفسیری و فلسفی احصا شد و در انتها یافتههای پژوهش با تجزیه و تحلیل دادهها استنتاج و اصطیاد گشت. یافتههای پژوهش نشان میدهد که بر اساس نگاه قرآنی روایی و با توجه به ملاحظات تربیتی، «ولایت الله» مبنا و پایه اصلی تعامل خانواده و نظام تربیت رسمی و «اصلاح شیوههای نادرست تربیتی توسط طرف مقابل»، «لزوم ترکیب نگاه کلنگر نظام تربیت رسمی و جزءنگر خانواده»، «عدم انحصارطلبی در تربیت»، «اعتماد متقابل»، «مدیریت متعهدانه» و «وجود فضای حمایتزا» اصولیاند که مسیر تعامل و مشارکت خانواده و مدرسه را اصلاح و هموار میسازد.
Raising children in a modern society is so complex that one cannot expect families to singlehandedly play a role in this regard. On the other hand, the formal education system does not have the necessary competence to do this alone, and it is only under the shadow of the efficient interaction of these two institutions that a child's education system can be properly managed. The integration of the educational system in the interaction between family and formal education system leads to synergy in educational processes and actions. This study seeks to investigate the principles and basics of education for a proper family-school interaction regarding child rearing. The views of experts in the two fields of education and family as well as the Islamic view based on jurisprudential, interpretive and philosophical approaches were investigated based on the analytical method and library studies and, at the end, the data were inferred and analyzed. The findings of the study show that based on the Qur'anic –traditional approach and according to educational considerations, "Velayat-e-Allah (the guardianship of God) " is the main basis of interaction between family and formal education system and "correction of incorrect educational methods by the other person", "the need to combine the holistic view of formal education system with the detailed family view", “non-monopoly in education", "mutual trust", "committed management and "existence of a supportive atmosphere" are the principles that pave the way for the interaction and cooperation of family and school.
خلاصه ماشینی:
com منصوره زارعان/ عضو هيئت علمي دانشگاه الزهراء( دريافت: 20/05/1399 ـ پذيرش: 25/09/1399 چکيده تربيت کودکان در جامعة مدرن امروز چنان پيچيده است که انتظار ايفاي نقش از سوي خانواده بهتنهايي، توقعي دور از انتظار مينمايد؛ چنانكه نظام تربيت رسمي نيز صلاحيت لازم براي انجام اين امر را بهتنهايي ندارد و صرفاً در ساية تعامل کارآمد اين دو نهاد است که ميتوان نظام تربيتي کودک را به شکل مناسب مديريت نمود.
از ديدگاه ليبرالها ـ که بر حقوق طبيعي همۀ انسانها تأکيد دارند ـ يکي از حقوق طبيعي والدين، حق آنان در زمینۀ تربيت فرزندان خويش است (تاكنس، 2010، ص627)؛ چراکه والدين منافع فرزندان خود را بهتر از دولت و نظام رسمي تربيتي تشخيص ميدهند.
اگر در فرايند مشارکت خانواده و نظام تربيت رسمي در بين والدين و اوليا، افراد توانمند و متعهدي نباشند که با احساس مسئوليت، ايجاد زمينههاي تعامل دو نهاد و هدايت اين امر را بر عهده نگيرند، انتظار تعامل سازنده و پايدار، بيهوده خواهد بود (صمدي، رضايي، 1390، ص110).
اگر والدين کودک معتقد باشند که براي تربيت صحيح کودک لازم است شکل خاصي از برنامههاي تربيتي را براي او تجويز و اجرا نمايند که در مدارس پسنديده باشد، در اين صورت، آيا والدين حق اجراي اين شکل خاص از تربيت را دارند يا اينکه حکومت حق مداخله در اين امر را دارد؟ متقابلاً اگر والدين مخالف برخي برنامههاي نظام رسمي بودند، آيا مجازند به اختيار خود عمل کنند؟ براي نيل به پاسخ و يافتن مبنايي اسلامي براي تعامل خانواده و دولت، بررسي ديدگاه جامع اسلام در باب ولايت کارگشاست.