چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی نمایشدرمانگری خانواده بر کاهش تعارض والد فرزند در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش این مطالعه شبهآزمایشی با ساختار طرح تکآزمودنی است. گروه نمونه به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و شامل 4 نوجوان 12-14 ساله میشد که در دو مدرسه راهنمایی منطقه یک شهر تهران در سال تحصیلی 1392-1393 مشغول به تحصیل بودند. آزمودنیها در هفت جلسه نمایشدرمانگری خانواده شرکت کردند و پرسشنامه اندازهگیری تعارض والد ـ نوجوان (فرم نوجوان) سه مرتبه پیش از اجرای مداخله (خط پایه) و در جلسات سوم، پنجم و هفتم نمایشدرمانی توسط آنها تکمیل گردید. علاوه بر این بهمنظور پیگیری روند تغییرات پس از مداخله، نتایج پژوهش 2 مرتبه (دو هفته و چهار هفته پس از مداخله) بهوسیله پرسشنامه مذکور پیگیری شد. یافتههای پژوهش با استفاده از روشهای تحلیل چشمی نمودار، محاسبه اندازه اثر و درصد تغییرات تحلیل شدند. تحلیل یافتهها نشان داد نمایشدرمانگری خانواده در کاهش تعارض والد ـ نوجوان در هر چهار آزمودنی مؤثر بوده است. مسئله قابل توجه تغییر چشمگیر تعارض والد ـ نوجوان در سه جلسه اول مداخله بود. یعنی همزمان با آموزش تعاملات مثبت در خانواده، بهبود روابط، تأکید بر لزوم تفریح در خانواده و در بیرون از خانواده و تأکید بر نقش پدر در خانواده، بیشترین تغییرات در آزمودنیها گزارش شد.
The objective of the present research is to study the effectiveness of family drama therapy on reducing parent-adolescent conflict among the adolescents. The research method employed was quasi-experimental study with single subject structure. The sample group was selected through convenience sampling method that included four 12-14-years-old, studying in two Guidance Schools in District 1 of Tehran City during 2014-2015 academic year. The subjects participated in seven family drama therapy sessions and filled the Parent-Adolescent Conflict Measurement Questionnaire (Adolescent Form) three times before the intervention (baseline) as well as during the third, fifth and seventh sessions. Moreover, in order to follow up the trend of changes after the intervention, the results of the research were followed up twice (two weeks and four weeks after the intervention) by the questionnaire. The findings of the research were analyzed through visual analysis graphs, calculate effect sizes and percentage changes The analysis of the findings indicate that family drama therapy was effective in reduction of parent-adolescent conflict in all four subjects. A noteworthy point was considerable reduction of parent-adolescent conflict in the first three sessions. In other words, along with education the positive interactions in the family, improvement of relations, emphasis on the necessity of entertainment in and outside the family and emphasis on the role of father in the family, highest degree of changes in the subject was reported.
خلاصه ماشینی:
شدت و ميزان تعارض کلي والد ـ نوجوان در طول جلسات فرآيند کاهشي يکساني فرآيند ارزيابي داشت ، اما اکثر خرده مقياس هاي آن در پنج جلسه اول بيشترين کاهش را داشتند.
از اين رو ميتوان گفت تأکيد بر ويژگيهاي نوجواني و حفظ قوانين و آموزش فنون مذاکره ، حل تعارض و حل مسئله به افراد خانواده کمترين تأثير را در کاهش شــدت تعارض والد ـ نوجوان در شايان داشته و تقريبا بيشترين روند کاهشــي در سه جلسه اول همراه با آموزش ارتباط ، تأکيد بر نقش پدر و تعامل مثبت و لزوم تفريح خانوادگي رخ داده است .
(جدول ٤) (به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٣: نمرات شدت و ميزان تعارض والد ـ نوجوان آزمودني سوم (به تصویر صفحه رجوع شود) جدول ٤: خلاصه نتايج حاصل از مطالعه موردي آزمودني سوم براساس الگوي ويرو ـ اورنگا و مورنو ـ رودريگز (٢٠٠٨) ويژگي هاي آزمودني پسر ١٢ ساله ، کلاس هفتم ، تک فرزند خانواده توصيف آزمودني رابطه شايان با پدر و مادر قبل از شروع جلسات ، نسبتا خوب بود.
نمودار ٤ روند تغييرات شدت و ميزان تعارض والد ـ نوجوان اين آزمودني را نمايش ميدهد.
Clinical Applications of Drama Therapy in Child and Adolescent Treatment.
Creative Interventions in Drama Therapy for Teating Familie.