چکیده:
بر مبنای طرحوارۀ شناختی «پویایی نیرو» لئونارد تالمی، همانطور که در رویدادهای طبیعی جریان نیرو وجود دارد، در ساختارهای زبانی نیز این نیرو انعکاس مییابد و از این حیث، زبانها به دو گروه «فعلبنیاد» و «تابعبنیاد» تقسیم میشوند. در گروه اوّل رویدادهای مربوط به پویایی نیرو ازراه فعل و در دوم، در قالب مداری بر حول ریشۀ فعل و راه تابع بازنمایی میشوند. هدف پژوهش حاضر، بازنمایی زبانی رویدادهای حرکتی در گویش کردی سورانی در چارچوب این مقولۀ معناشناختی است. دادههای پژوهش حاضر ازراه مصاحبۀ حضوری از بیست گویشور هنجار بهدست آمده است. در مواردی که برای بیان افعال حرکتی چند شکل گفتاری وجود داشت، براساس فرهنگ لغت مردوخ، صورت استنادی آن ثبت شد. تحلیل (260) فعل حرکتی از میان (300) پارهگفتار نشان داد که الگـوهای (حرکت + شیوه) و (حرکت + مسیر)، پربسامدترین الگوها در افعال این گویش هستند؛ همچنین آمار (65) درصدیِ بازنمود مفاهیم معنایی مسیر ازراه تابع، نشان داد که گویش سورانی بهسمت زبانهای تابعبنیاد گرایش بیشتری دارد.
According to Leonard Talmy's “force dynamics” schema, as is observed in natural events, the flow of force is also reflected in linguistic structures, and in this respect, languages are divided into two groups: “verb-framed” and "satellite-framed". In the first group, the events related to force dynamics are represented through the verb and in the second group, in the form of a satellite around the root of the verb and through the satellite. The aim of the present study is to explore the linguistic representation of motion events in Sorani Kurdish dialect within this semantic category. The data of this study was obtained through face-to-face interviews with twenty normative speakers. In cases where there were several forms of speech to express motion verbs, its citation form was recorded according to Mardukh's dictionary. Analysis of 260 motion verbs out of 300 speech pieces showed that patterns (motion + method) and (motion + path) are the most frequent patterns in the verbs of this dialect. Also, the 65% statistic representing the semantic concepts of the path through the satellite showed that the Sorani dialect is more inclined towards the satellite-framed languages.
خلاصه ماشینی:
تحلیل (٢٦٠) فعـل حرکتـی از میـان (٣٠٠) پاره گفتار نشان داد که الگـوهای (حرکت + شیوه ) و (حرکت + مسیر)، پربسامدترین الگوها در افعال ایـن گـویش هسـتند؛ همچنـین آمار (٦٥) درصدی بازنمود مفاهیم معنایی مسیر ازراه تابع ، نشان داد که گویش سورانی به سمت زبان های تـابع بنیـاد گـرایش بیشـتری دارد.
سلسه مراتب گستردگی و نقش قمرها در مجتمع افعال حرکتی زبان فارسی وی در نهایت نتیجه میگیرد که زبان فارسی دارای الگوی واژگانیشدگی ٦ بوده و از الگـوی شـیوه و حرکت در واژگانی نمودن مفاهیم استفاده میکند (ازکیا، ١٣٩٠: ٢٥١) پژوهش گران حوزٔە شناختی، اطّلاعات مربوط به مفاهیم معنایی در رویدادهای حرکتی را بـا دو نـوع فعل (مسیرنما و شیوه نما٧)، بازنمایی میکنند.
مسگرخویی (١٣٩٤)، رویداد حرکت و چگونگی بازنمـایی این مفاهیم را در فعل های زبان فارسی بررسی کرده است .
بـه چنـد نمونه از افعال حرکتی در زبان انگلیسی که اطّلاعات معنایی متفاوتی را رمزگذاری میکنند، توجّه نماییـد: فعل hop (لی لی کردن )، صورتی روساختی است که هم زمان دو مفهوم معنـایی (حرکـت + شـیوه ) را در خود انباشت نموده است .
خلاصـه اینکـه رویدادهای حرکتی دارای شش عنصر مفهومی (حرکت ، پیکر، زمینه ، مسیر، شـیوه و سـبب ) هسـتند کـه ازراه عناصر روساختی همچون فعل ، حروف اضافه ، بندهای پیرو، تابع و مانند این ها بازنمایی مـیشـوند.
The Many Way to Search for a Frog: Linguistic Typology and University de Murcia the Expression of Motion Event.