چکیده:
مدیریت اسلامی علمی است که در جمهوری اسلامی ایران عملیاتی شدن بیشتر مورد انتظار است محققان دینی - مدیریتی نیز در این حوزه تحقیقات بیشتری انجام دادهاند. یکی از این محققان حجهالاسلام ولیا... نقیپورفر میباشد که در دهه 70 شمسی اقدام به نگارش کتابی با عنوان «اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن» کرد. این پژوهش اقدام به نقد و بررسی این کتاب ارزشمند کرده است تا محاسن و کاستیهای آن را مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش بعد از معرفی نویسنده و خلاصه اجمالی کتاب، به پیشینه تحقیقات انجام شده در حوزه مدیریت اسلامی پرداخته تا با استفاده از تحقیقات پیشین به نقد و بررسی دقیق این کتاب بپردازد. از نظر شکلی و ساختاری کتاب دارای محاسنی مانند استفاده از مقدمات غنی برای آماده کردن خواننده برای مطالب اصلی و همچنین نگارش ساده اصول 5 گانه و معایبی مانند وجود ایرادات نگارشی و علائم سجاوندی و نبود بخش اَعلام و... میباشند. از منظر محتوایی نیز کتاب از روش استناد به آیات و روایات برای اثبات مطالب خود استفاده کرده و تنها به 5 اصل، عدم تقدم بر خدا و رسول، آخرتگرایی، وحدت و هماهنگی، اعمال مدیریت بر اساس اختیار نیروها و اعمال مدیریت براساس بصیرت نیروها اکتفا کرده است که بصورت مفصل به نقد این اصول پرداخته شده است.
Islamic management is a science that is expected to become more operational in the Islamic Republic of Iran. Religious-managerial researchers have also done more research in this area. One of these scholars is Hojjatoleslam Naghi Porfar, who wrote a book entitled "Principles of Islamic Management and Its Patterns" in the 1970s. This research has reviewed this valuable book to examine its advantages and disadvantages. In this research, after introducing the author and a brief summary of the book, he deals with the background of research conducted in the field of Islamic management in order to critically review this book using previous research. In terms of form and structure, the book has some advantages such as using rich introductions to prepare the reader for the main content, as well as simple writing of the five principles. Considering the disadvantages the existence of writing defects, punctuation marks, the lack of information section, and etc can be mentioned. In terms of content, the book uses the method of quoting verses and hadiths to prove its content and only five principles, non-precedence over God and the Prophet, heresy, unity and harmony, management based on the power of forces and management based on insight forces are reviewed critically in detail.
خلاصه ماشینی:
از منظر محتوایی نیز کتاب از روش استناد به آیات و روایات برای اثبات مطالب خود استفاده کرده و تنها به پنج اصل عدم تقدم بر خدا و رسول، آخرتگرایی، وحدت و هماهنگی، اِعمال مدیریت براساس اختیار نیروها، و اعمال مدیریت براساس بصیرت نیروها اکتفا کرده که بهصورت مفصل به نقد این اصول پرداخته میشود.
این کتاب سه مقدمه و پنج اصل دارد که در مقدمۀ اول درمورد نقش زمان، مکان، و دیدگاه ولایت فقیه در فهم و تحقق دین صحبت کرده، در مقدمۀ دوم درمورد مدیریت از دیدگاه قرآن، ائمۀ معصوم (ع)، دین اسلام، و علم و در مقدمۀ سوم، درمورد مبانی پژوهش و تحقیق در قرآن و مدیریت اسلامی بحث کرده است و درنهایت در پنج اصل به ادامۀ مباحث پرداخته است.
در بخش دوم، با تعریف مفهوم ولایت فقیه طبق فرمودۀ امام خمینی (ره)، اهمیت نگرش دینی از منظر حکومت یادآوری شده است و مؤلف بیان میکند که باید به سیرۀ پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) از منظر اجتماعی و حکومتی نگریسته شود و آنان را بهعنوان راهبران جامعۀ اسلامی، بهسوی نظام اسلامی و تشکیل حکومت اسلامی، موردعنایت قرار داد و سه بعد فهم سنت معصوم (ع)، فهم قرآن کریم، و تحقق دین را در این بخش بررسی میکند.
قاضیخانی (1398) در مقالۀ خود دربارۀ برخورد حضرت علی (ع) با کارگزاران خود در هنگام لغزش مالی بحث میکند که در کتاب اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن نیز در الگوی کارگزاران علی (ع) در اصل آخرتگرایی دربارۀ آن بحث شده است، اما مورد مهمی که در این بخش ذکر نشده، بر موعظۀ نیکو و اصلاح درونی کارگزار خاطی است که طبق این مقاله از نظر حضرت علی (ع) بیشترین اهمیت را داشته است.