چکیده:
کتاب صوتی در ترویج فرهنگ کتابخوانی نقشی بسزا دارد و بهعنوان گونهای که از ترکیب رسانۀ مکتوب و شنیداری پیدا آمده، طی دهههای گذشته حاملهای رسانهای مختلفی مانند کاست، رادیو، لوح فشرده، پادکست، وبگاه اینترنتی، رسانههای اجتماعی و کارافزار را تجربه کرده است. این تحولات مباحث نظری و مسائل علمی گوناگونی را دربارۀ این گونۀ پیوندی موجب شده است که از آن جملهاند: رابطۀ این نوع شنیداری با نسخۀ مکتوبِ کتاب، استقلال کتاب صوتی، گونهشناسی و ابعاد هنری آن در پیوند با قالبهای هنری شنیداری. پژوهش حاضر با طرح مسائل مذکور و با هدف گونهشناسی و تبیین وجوه رسانهای و هنری کتاب صوتی بر مبنای نظریۀ «ادبیات صوتی» لودویگ یگر انجام میپذیرد که بر مبنای آن، کتاب صوتی تبدیل یک هویت متنی نوشتاری به یک هویت آواییـ شنیداری و گونهای ادبیـصوتی است. پژوهش با روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعۀ آماری تحقیق سه پلتفرم آودیبله، ساوندکلاود و ایرانصداست و حجم نمونه بهصورت هدفمند انتخاب شده است. نتایج حاصل از تحقیق گونههای کتاب صوتی را بر مبنای قالب تولید، نوع ادبی، حامل رسانهای و گونههای جدید تقسیمبندی میکند. متن شنیداری، که برایند پیوند گفتار با دیگر عناصر صوتی است، به لحاظ هرمنوتیک از نسخۀ متنی متمایز است و در برخی از انواع مانند شعر، قصه و خاطره صرفاً شنیداری تولید میشود و در زمرۀ هنر شنیداری قرار میگیرد. استفاده از ظرفیت کتاب صوتی در حوزۀ آموزش، روزنامهنگاری و گردشگری که در ایران کمتر بدان توجه شده ضروری است.
Audio book has emerged as a type of hybrid (link) between print and audio media which has evolved with the growth of analouge and digital technologies and has experienced a variety of media carriers such as cassette, radio, CD, podcast, social media and application. These evolotions have prompted various theoretical and scientific issues for this type of hybrid, including: the relation of this kind of audio with the written version of the book, the independence of the audiobook, its typology and artistic dimensions in relation to audio- artistic formats.This paper, based on Ludwig's theory of “audiovisual literature”, deals with typology of audiobooks and explaining its media and artistic dimentions. Ludwig states that when a printed copy is produced in the form of an audio book, it transforms from a written textual identity to a phonetic-auditory one which is called literary-audio type. The research has been done by documentary and library method and qualitative content analysis. The statistical population of the study consisted of four platforms: Audible, Soundcloud, Podomatic and Iran-Seda. The sample size is purposefully chosen.The results divide audiobook types based on format of production, audio literature, media carrier and new types. The audiobook is a new version of oral literature and historically, it is the continuation of oral literature, it finds an artistic form, it associates with the auditory arts by using artistic elements and signs, and on this basis can be considered as an independent type of art.
خلاصه ماشینی:
ميرطالبي پور (١٣٩٤) در «کتاب گويا، ظرفيتي جديد در برنامه سازي راديويي » به مشابهت هاي کتاب صوتي و راديو مي پردازد و با تحليل محتواي جامعه آماري تحقيق (کتاب هاي گويا در وبگاه راديو ايران صدا) به اين نتيجه دست مي يابد که کتاب صوتي به مثابه گونه اي مستقل مي تواند به عنوان قالبي راديويي کاربرد داشته باشد و مناسب ترين قالب ´ کتاب صوتي متن خواني است .
«ظرفيت کتاب صوتي در آموزش زبان دوم » موضوع پايان نامه والنسيا کورتس ٢ (١٣ه ٢) در دانشگاه وين اتريش است که در آن با روش تحليل محتواي کيفي چند نمونه از کتاب هاي صوتي آموزشي به زبان آلماني از منظر نوع متن (ادبي و غيرادبي ) و نوع توليد (متن خواني يا نمايش ) مورد مطالعه قرار گرفته اند.
مرور تحقيقات پيشين نشان مي دهد که اگرچه برخي از ابعاد کتاب صوتي مورد مطالعه قرار گرفته است ، اما در ميان پژوهش هايي که مستقيم يا غيرمستقيم به اين موضوع پرداخته اند، تحقيقي که با توجه به تکثر و تنوع اين گونه رسانه اي هنري از منظر خاستگاه ، توليد و انتشار به دسته بندي گونه هاي مختلف آن بپردازد يافت نشد .
مطالعه حجم نمونه پژوهش نشان مي دهد که شعر صوتي يکي از انواع کتاب هاي صوتي بر مبناي نوع ادبي است که هم بر اساس نسخه متني توليد مي شود مانند آلبوم صوتي منطق الطير در ايران صدا و آلبوم صوتي صد سال شعر آلماني در آوديبله و هم به صورت مستقل با صداي شاعر مانند اشعار صوتي حسين منزوي ، هوشنگ ابتهاج و نزار قباني در ساوندکلاود.