چکیده:
نظام مالیاتی به عنوان ابزار سیاست مالی برای توزیع درآمد و ثروت، حساسیت زیادی نسبت به نوسانات اقتصادی دارد و عامل تع یین کنندهای در تحقق اقتصاد مقاومتی تلقی میشود. هدف از این مقاله که با روش تحلیل اقتصادی- فقهی انجام شده است، بررسی مولفههای نظام مالیاتی سازگار با اقتصاد مقاومتی، نقش و راههای تاثیرگذاری این نظام برای تحقق اقتصاد مقاومتی در ایران با رویکردی اسلامی میباشد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که "سازگاری نظام مالیاتی"، شاخص تر یکبی موزونی از شاخصهای منفردی همچون نسبت مالیاتها به تولید ناخالص داخلی، درجه شفافیت و پاسخگویی، میزان انعطاف پذیری زمانی و مکانی و مدت وقفههای وصول مالیات میباشد. همچنین نظام مالیاتی سازگار با هموار کردن سیکل تجاری، میتواند موجب تثبیت و رشد حقیقی اقتصاد و افزایش آستانه مقاومت اقتصاد کلان کشور شود. شفافیت در تمام بخشهای اقتصادی از جمله نظام مالیاتی و گسترش پایههای مالیاتی میتواند هم درآمد مالیاتی را افزایش دهد و هم از فشار بیشتر بر پایههای مالیاتی موجود بکاهد که به نوبه خود موجب تقویت تولید و در نتیجه افزایش آستانه مقاومت اقتصادی کشور میشود و اینکه فرار مالیاتی و اقتصاد زیر زمینی نشان دهنده ناسازگاری نظام مالیات با اقتصاد مقاومتی در ایران است.
Tax system as an instrument of fiscal policy for the distribution of income and wealth, is sensitive to economic fluctuations and considered as decisive factor in the realization of resistance economy. The purpose of this paper which is done by the economic-juridical analysis, examination of the tax system compatible with the resistance economy, the role and influence of this system to realize the resistance economy in Iran with an Islamic approach. The research findings show that "the tax system compatibility" index is harmonious fusion of individual indicators such as the ratio of taxes to GDP, the degree of transparency and accountability, the flexibility of time and place and time of receipt of the tax breaks. The tax system which is compatible with smoothing business cycles and growth in the real economy can stabilize and increase resistance threshold of macroeconomic country. The transparency in all economic sectors, including the tax system and broadening the tax base could increase tax revenue and also reduce the pressure on the existing tax base, which in turn would boost production and thus increase state economic resistance threshold. The tax evasion and the underground economy represent incompatibility of tax system with economy of resistance in Iran.
خلاصه ماشینی:
پس از جست وجو و تتبع کافی در زمینه "نظام مالیاتی سازگار با اقتصاد مقاومتی در ایران " به مقاله علمی و قابل توجه در ادبیات اقتصاد مالیات ها در داخل و خارج دست نیافتیم و تنها مقالاتی با برخی ابعاد و مولفه های نظام مالیاتی مورد نظر را مناسب دیدیم که برای نمونه چند مورد از آنها در زیر میآید: پورمقیم و دیگران (١٣٨٤) در مقاله ای با عنوان "بررسی عوامل مؤثر بر سطح وصول درآمدهای مالیاتی در سیستم مالیاتی ایران " به این نتیجه رسیدند که چون شاخصه اصلی یک نظام مالیاتی کارا، بالا بودن سهم درآمدهای مالیاتی از تولید ناخالص داخلی است ، لذا سیستم مالیاتی بایستی طوری عمل کند که در جهت گسترش پایه مالیاتی حرکت نماید و این امر نیز از طریق حذف معافیت های مالیاتی و وصول به موقع درآمدهای مالیاتی به وسیله کوتاه نمودن دوره های مالیاتی محقق می شود.
خادم علیزاده (١٣٩٤) در مقاله ای با عنوان "نظام مالیاتی انعطاف پذیر یکی از الزامات عقلی و شرعی در اقتصاد مقاومتی"، مینویسد: یافته های پژوهش نشان می دهد که انعطاف پذیری ذاتی و درونی مالیاتی و انعطاف پذیری تشریعی و بیرونی با رویکردی اسلامی از طریق تعریف پایه های جدید مالیاتی مانند مالیات بر ثروت های غیرمولد، انعطاف پذیری مکانی مانند تغییر در مالیات های ملی به استانی و محلی، تغییر در نرخ های موجود در شرایط عادی اقتصادی میتواند در چارچوب اقتصاد مقاومتی ضمن تأمین منابع مالی دولت برای انجام حکمرانی خوب و اعمال سیاست های مالی، آستانه تحمل و تاب آوری دولت و مردم را افزایش دهد.